ماموریتش رفع سد معبر است. صبح ها یونیفورم می پوشد و سوار خودوری شهرداری می شود تا برای رفع سدی معبری دیگر روانه شهر شود. با این وجود اجازه برخورد و درگیری ندارد. در حالی که باید قانون را اجرا کند، «مامور قانون» نیست! نیروی انتظامی همراهی اش می کند. همراهی که برخی ها می گویند با اخذ پول میسر می شود و اگر نباشد او هم وجه قانونی ندارد!

 

چندروزی است فیلم و تصویر دیگری یکی از شهربانان فومنی با یک زن دست فروش در فضای مجازی غوغا کرده است. سیلی محکمی که این شهربان به گوش زن دستفروش نواخته احساسات خیلی ها را جریحه دار کرده است. هرچند طبق عادت مالوف عده ای هم در میان نان سیاسی خود را از این آب گل آلود می گیرند!

 

با این حال ما معتقدیم که بررسی این مدل از درگیری ها بیش از آنکه یک جو احساسی را طلب کند نیاز به یک بررسی کاملا تخصصی دارد. ساختار یا کنش گر!؟ به راستی کدام یک مقصر اصلی نواخته شدن یک سیلی به گوش زن دست فروشی فومنی هستند؟!

 

بر اساس بند 2 ماده 55 قانون، شهرداری ها موظف به رفع سد معبر هستند و در همین راستا تعدادی از نیروهای شهری با عنوان " شهربان" در این نهاد به کار گرفته می شوند. انجام وظیفه این افراد اما با مخاطرات و چالش های بسیاری مواجه است. آنان بایستی در یک چارچوب کلی کار خود را انجام دهند. به این صورت که باید طی سه مرحله به فردی که سد معبر کرده تذکر دهند. در صورتی که وی توجه نکرد می توانند بساط او را ضبط کرده و چند وقتی نگه دارند تا تنبیه شود. با وجود چنین وظیفه خطیری، شهربانان مامور قانون نیستند!!! نمی توانند درباره تخلفاتی که در حوزه کاری خود مشاهده می کنند اعمال قانون کنند. به همین علت بایستی یک مامور نیروی انتظامی همیشه این افراد را همراهی کند.

 

این در حالی است که برخی شنیده ها که البته صحت و سقمش چندان مورد تائید نیست تاکید دارد ماموران در ازای همراهی با شهربانها مطالبه های مالی دارند! مبلغی که گاهی سبب می شود شهرداری ها نتوانند آن را تامین کنند و به همین علت است که گاهی شهربان ها عملا مجبور به اعمال قانون شخصی می شوند!

 

اما این فقط یکی از مشکلاتی است که در زمینه برقرار انضباط اجتماعی در شهرها و برای شهربان ها وجود دارد. این افراد باید پیش از هرچیز کنترل خشم را فراگیرند؛ چراکه تذکر به بساط گستران در بیشتر مواقع با عصبانیت آنان، فحاشی و حتی درگیری همراه است.

 

ابوالقاسم چیذری، مدیرعامل شهربان شهرداری تهران با تاکید بر اینکه بر اساس قانون شهربان ها موظف به "رفع" سد معبر هستند، می گوید: در همین زمینه شهربان ها موظف هستند به دادن تذکر در سه مرحله اکتفا کنند و اجازه انجام اقدام دیگری از جمله دستگیری یا درگیری را ندارند؛ زیرا مامور قانون نیستند و این وظیفه به عهده مامور انتظامی است که آنان را همراهی می کند.

 

به گفته او شهربان ها فقط می توانند بساط را از فضا دور کنند که مصداق رفع معبر است و واژه رفع به این علت آمده که تاکید کند این افراد مامور قانون نیستند و تنها با همراهی نیروهای انتظامی کار آنها وجهه قانونی پیدا می کند. هر چند ممکن است گاهی رفع سد معبر بدون همراهی نیروی انتظامی صورت گیرد.

 

مدیرعامل شهربان از انجام 117 هزار عملیات رفع سد معبر در 6 ماهه گذشته در تهران خبر می دهد که بدون درگیری بوده و مشکلی برای شهروندان ایجاد نکرده است. 184 هزار ساعت آموزش های مختلف از جمله کنترل خشم در کنار آیین نامه انضباطی و قوانین کاری از اقدامات دیگری است که به گفته او توانسته تاثیر بسزایی در کاهش تخلفات و درگیری های شهربان ها با دستفروشان و بساط گستران داشته باشد. 

 

گفتنی است، کارشناسان بر این باورند که یکی از مهمترین دلایل افزایش دستفروشان در کشور وجود اقتصاد ناکارامدی است که سبب شده هزاران ایرانی بیکار به امید درآمدزایی و نان آوری روانه شهرهای بزرگ شوند. این افراد که اغلب سواد کافی ندارند برای امرار معاش در سطوح شهر دستفروشی می کنند و دولت ها هم هنوز برنامه مدونی برای ایجاد اشتغال یا درآمدزایی آنان ارائه نداده اند. آنان دستفروشی می کنند و شهرداری هم موظف است بساطشان را جمع کند. درگیری هم از همین جا آغاز می شود. بنابراین به نظر می رسد تا زمانی که چنین نظامی بر کشور حاکم است، روزانه بر جمع دستفروشان و به تبع درگیری آنان با نیروهای انضباط شهری افزوده خواهد شد.ضمن آنکه قانون هم مکانیسم صحیحی برای اعمال قانون در این حوزه ترسیم نکرده است.