کدام گیاهان می‌تواند هوای منزل و محیط کار را تصفیه کند؟

آلودگی هوای تهران و مخاطرات ناشی از آن از جمله معضلاتی است که ضرورت کاهش اثرات مخرب این پدیده را بیش از پیش اجتناب‌ناپذیر می‌سازد.

قرار نگرفتن در معرض آلایندگی‌ها و گازهای سمی ناشی از تردد خودروها، فعالیت کارخانجات صنعتی و تولیدی و همچنینن تغذیه و رژیم غذایی مناسب در چنین هوایی از نمونه راهکارهایی است که با اتکای به آن می‌توان تا حدودی نسبت به کنترل و مهار تهدیدات و آسیب‌های مرتبط با این پدیده موفق بود.

در این میان کارشناسان گیاه‌شناسی و گیاه پزشکی معتقدند، قرار گرفتن برخی از گل‌ها و گیاهان خاص در منزل یا محیط کار می‌تواند در دفع برخی از مخاطرات و اثرات مخرب آلایندگی هوا مفید واقع شود.

در این گزارش تلاش می‌شود با تشریح اثرات سازنده برخی از گیاهان و گل‌ها ، نقش موثر آن‌ها در تلطیف و تصفیه هوا مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

*زبان مادر شوهر، هوا را پاک می‌کند

شهلا رامهرمز کارشناس ارشد رشته گیاه‌شناسی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با اشاره به گیاه موسوم به زبان مادرشوهر اظهار داشت: عنوان علمی این  گیاه سانسیویرایا تریفاسکینا است که ارتفاع آن گاه به نیم‌متر نیز می‌رسد.

وی افزود: این گیاه فاقد هر گونه گل است و به واقع لبه برگ‌های این گیاه، زرد کمرنگ بوده و بعضا نمونه‌هایی از گونه‌های سبز رنگ یا زرد راه‌راه نیز از آن به چشم می‌خورد.

کارشناس ارشد گیاه‌شناسی گفت: یکی از بارزترین ویژگی‌های این گیاه به جذب دی اکسید کربن و تولید اکسیژن معطوف می‌شود و به واقع گیاه مذکور از نقش بسزایی را در دفع آلاینده‌هایی همچون بنزن و فرمالدئید ایفا می‌کند.

رامهرمز در تشریح شرایط محیطی مناسب برای نگهداری از این گیاه گفت: درجه حرارت مناسبِ محیطی برای این گونه خاص، 17 درجه سانتیگراد است و ترجیحا با فراهم ساختن رطوبت 80 درصدی در محیط می‌توان بستر و زمینه‌ای مناسب برای حفظ و بقای این گیاه به وجود آورد.

وی افزود: استفاده از بخور برای تأمین رطوبت مورد نیاز این گیاه از ضروریاتی است که نقش موثری را در طراوت و شادابی این گیاه ایفا می‌کند.

*پاپیتال،خنثی کننده اثرات منفی فرمالدئید

رامهرمز با اشاره به زیبا بودن گیاه پاپیتال تصریح کرد: این گیاه از نوع آویزی محسوب می‌شود که به راحتی می‌توان در بسیاری از محیط‌ها از آن استفاده کرد و فارغ از اثرات مثبت و سازنده‌ای که در تصفیه هوا ایفا می‌کند از منظر سیمای بصری نیز گونه جالب توجهی به شمار می‌رود.

وی افزود: در میان آلاینده‌های زیست محیطی، فرمالدئید از آلاینده‌های بسیار خطرناک است که باعث ایجاد عفونت در دستگاه تنفسی و سرطان می‌شود.

کارشناس ارشد گیاه‌شناسی گفت: یکی از راهکارهای موثر برای دفع و خنثی کردن اثرات منفی و مخرب فرمالدئید با نگهداری از گیاه پاپیتال میسر و فراهم می‌شود.

رامهرمز در تشریح ویژگی‌ها و مشخصات ظاهری این گیاه گفت: این گیاه با برخورداری از برگ‌های ظریف و بیضی شبیه قلب انسان است که البته امکان استفاده و نگهداری از آن در فضای باز نیز وجود دارد.

وی افزود: برخی این گیاه را لب نقره‌ای نیز می‌نامند که علت این نام‌گذاری را باید در رنگ نقره‌ای آن جستجو کرد که البته در برخی گونه‌ها نیز متمایل به سبز است.

کارشناس ارشد گیاه شناسی گفت: یکی از بهترین اماکن برای نگهداری و استقرار این گیاه بر روی سطح اُپن آشپزخانه است که علاوه بر پاک‌سازی هوای آشپزخانه از فرمالدئید، فضای اتاق نشیمن و پذیرایی را نیز تصفیه و فیلتر خواهد کرد.

وی افزود: استفاده از این گیاه در برخی از هتل‌های معروف و برند کشورهای پیشرفته جهان مرسوم است و به دلیل شکل ظاهری آن،عموما علاقه‌مندان به گل و گیاه از آن به عنوان گونه‌ای تزئینی در محیط خانه یا محل کار استفاده می‌کنند.

رامهرمز در تشریح شرایط نگهداری این گیاه عنوان کرد: آبیاری زیاد باعث از بین رفتن این گیاه می‌شود و باید در نهایت در فصل زمستان یک بار در هفته و در فصل تابستان و محیط های گرم حد اکثر دو بار در هفته برای تأمین آب مورد نیاز این گیاه اقدام کرد.

وی افزود: حداکثر دمای 19 درجه و حداقل 8 درجه سانتیگراد برای این گیاه قابل تحمل خواهد بود و باید شرایط محیطی این گیاه بگونه ای باشد که از نور خورشید نیز بهره‌مند شود که البته تابش مستقیم نور خورشید در روز به تدریج باعث خشک شدن این گیاه می‌شود.

 *رافیس اکسلسا، از تصفیه هوا تا ایجاد رطوبت

رافیس اکسلسا از نمونه گیاهانی محسوب می‌شود که شرایط نگهدای آن به مراتب از گونه‌های دیگر گل ها و گیاهان ساده‌تر و سهل‌تر به نظر می‌رسد.

رامهرمز  با اشاره به مطلب فوق عنوان کرد:ب ه دلیل شباهت ظاهری رافیس به نخل، آن را نخل خانم نیز می‌نامند.

وی افزود: بر اساس تحقیقات ناسا، رافیس اکسلسا یکی از موثرترین گیاهان در تصفیه هوا محسوب می‌شود که از 10 نمره، حائز رتبه هشت و نیم است که این میزان از امتیاز موید تأثیرات بسیار مطلوب و سازنده این گونه خاص گیاهی در فیلترینگ طبیعی هوا است.

دانش آموخته رشته گیاه‌شناسی در تشریح شرایط محیطی مناسب برای نگهداری از این گیاه عنوان کرد: استقرار این گونه در کنار پنجره، شرایط ایده آلی را برای حفظ،بقاء و حیات گیاه مذکور فراهم می‌سازد و به واقع مقاومت بسیار بالای آن در قبال آفت‌ها،این گونه را به نمونه‌ای منحصر به فرد در میان گیاهان مبدل ساخته است.

وی افزود: تحقیقات پژوهشگران نشان می‌دهد،آلاینده آمونیا که عمدتا ناشی از ترکیبات پاک کننده‌ها، الیاف مصنوعی و غیره است، به شدت سرطان‌زا محسوب می‌شود و استقرار و نگهداری رافیس یا نخل خانم باعث دفع مضرات و آسیب‌های این آلاینده خطرناک می شود.

رامهرمز گفت: تولید رطوبت در هوا از دیگر ویژگی‌های بارز این گیاه به شمار می‌رود تا حدی که در صورت نگهداری دو عدد از این گونه در زمستان، نیازی به استفاده از دستگاه بخور نخواهد بود.

*گل عنکبوتی،زیبا،چشم نواز و دشمن سرسخت برای بنزن

گل عنکبوتی از دیگر گیاهان موثر در تصفیه هوا محسوب می‌شود که به اعتقاد رامهرمز، نقش بسزایی را در دفع مخاطرات ناشی از انتشار بنزن در هوا ایفا می‌کند.

وی افزود: این گیاه دارای گل‌هایی زیبا به رنگ سفید، بنفش و صورتی است و خواستگاه اصلی آن به آمریکای جنوبی باز می‌گردد.

دانش آموخته رشته گیاه‌شناسی گفت: ارتفاع این گیاه، گاه به یک و نیم متر نیز می‌رسد که به واقع به دلیل شکل ظاهری خاص این گونه در ارتفاعات زیاد، سیما و زیبایی بسیار کم نظیری را به محیط خانه و محل کار می‌بخشد.

رامهرمز گفت: مناسب‌ترین درجه هوا برای نگهداری از این گیاه 25 تا 34 درجه سانتیگراد است و به واقع با خشک نگه‌داشتن خاک و بستر این گونه خاص گیاهی طول عمر این گیاه افزایش خواهد یافت.

وی افزود: سرما یکی از جدی‌ترین مخاطرات برای بقای این گونه گیاهی محسوب می‌شود و به واقع گونه مذکور باید در محیطی استقرار یابد که در ساعاتی از روز، نور خورشید به آن بتابد.

دانش آموخته رشته گیاه شناسی عنوان کرد: تأثیرات این گیاه در دفع مخاطرات ناشی از بنزن بسیار مثبت، سازنده و مطلوب است و تا حدودی نیز در دفع مخاطرات فرمالدئید نیز موثر و کارآمد خواهد بود.

وی در خاتمه یادآور شد: به واقع با استفاده از این گیاهان می‌توان تا حدود بسیاری با فیلترینگ طبیعی هوا، اثرات زیان بار آلاینده‌های محیطی و منتشرشده در هوا را کاهش داد و آن را کنترل و مهار کرد.