اعتیاد در گذشته مربوط به بزرگسالان می‌شد و استعمال مواد مخدر گیاهی مرسوم بود. رفته رفته سن اعتیاد پایین آمد و نگرانی‌ها در مورد شیوع اعتیاد در میان جوانان به واقعیت بدل شد و از آنجایی که بخش عظیمی از جمعیت جوانان و نوجوانان را دانش‌آموزان تشکیل می دهند، انگار پای اعتیاد به مدارس هم باز شده است. 

 

به عقیده کارشناسان، یکی از دلایل گرایش به اعتیاد در بین دانش‌آموزان، هیجان‌پذیری و هیجان‌طلبی است. در این سن هر چقدر افراد باهوش‌‌تر باشند، سوالات بیشتری دارند و کنجکاوترند و اگر سوژه کنجکاوی، مساله آسیب‌رسانی مانند مواد مخدر باشد، احتمال مصرف مواد مخدر بالاتر می رود.

 

البته ناگفته نماند که نقش هم سن و سالان در گرایش نوجوانان به اعتیاد قابل چشم‌پوشی نیست.

 

وقتی سهم پرورش کمتر از آموزش می‌شود
در بحث آموزش دانش‌آموزان کلی مفاهیم را یاد می‌گیرند که بعد از امتحان هم فراموش می‌کنند اما متاسفانه در حوزه پرورش که باید مهارت‌های زندگی به دانش‌آموزان آموزش داده شود، فعالیت کمتری صورت می‌گیرد. موضوع پرورش در مدارس ما فراموش شده و همین موضوع موجب شده دانش‌آموزان به هر پیشنهادی پاسخ مثبت دهند به گونه ای که تعدادی از آنها حتی در مصرف این مواد مخدر فعالیت گسترده‌ای از خود نشان می‌دهند.

 

شناسایی 3 هزار و 600 دانش‌آموزان دچار اختلال مصرف مواد 
منصور کیایی مدیر کل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش از شناسایی یک درصد دانش‌آموزان در معرض خطر خبر داد و اظهار داشت: این تعداد که شامل 136 هزار نفر می‌شوند در معرض رفتار‌های پر خطر قرار دارند و از این تعداد 3 هزار و 600 نفر اختلال مصرف مواد مخدر دارند.

 

وی ادامه داد: نشانگان خطر در این 136 هزار نفر با متغیر‌های روانی - اجتماعی و متغیر‌های محیطی شناسایی می‌شود. بررسی‌های بیشتر این 3 هزار و 600 نفر نشان داد این افراد حداقل یکبار مصرف مواد مخدر را تجربه کرده‌اند.

 

جزئیات شناسایی رفتار‌های پر خطر در دانش‌آموزان
مدیر کل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش گفت: برای شناسایی به موقع افراد، دانش‌آموزان به 2 دسته برای نشانگان خطر و اختلال مصرف مواد تقسیم‌ بندی شده‌اند و افرادی که دارای نشانگان خطر بودند با شیوه‌های مختلف تشخیصی و بالینی برای اختلال مصرف مورد بررسی قرار گرفتند.

 

وی یادآور شد: در سال تحصیلی 94 – 95 مداخلات در سطح گسترده‌تری انجام شده و نتیجه آن شناسایی دانش‌آموزان بوده است.

 

شاید در این میان نیاز به بازنگری قوانین مکتوب باشد تا سهم پرورش در آموزش و پرورش بیشتر شود. در این شرایط ممکن است طومار بزه و مصرف مواد مخدر در مدارس برچیده شود و از بروز اتفاقات نادرست در دوران بزرگسالی جلوگیری گردد. همچنین با پررنگ تر شدن نقش کمرنگ مربیان پرورشی در مدارس بسیاری از مسائل قابل حل خواهد بود و تحقق این امر مستلزم تدوین یک برنامه جامع از سوی مسئولان و دست‌اندرکاران خواهد بود.