بوتاکس فقط برای رفع چین و چروک نیست!

بوتاکس معمولا شما را به یاد تزریق در پیشانی یا خط اخم و استفاده از آن در رفع چین و چروک می‌اندازد اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که از این دارو در درمان بیماری‌های دیگر هم می‌توان بهره گرفت. یکی از تازه‌ترین تحقیقات، تاثیر این دارو را در درمان بی‌اختیاری ادرار به اثبات رسانده است. رویترز اعلام کرد که  پژوهشگران استفاده از بوتاکس را در مقابل کاشت ایمپلنت داخل مثانه افراد مبتلا به «مثانه بیش‌فعال» و تاثیر آن روی کنترل بی‌اختیاری ادرار مورد آزمایش قرار دادند. مبتلایان به مثانه بیش‌فعال قادر به تحمل یا واکنش در برابر داروها یا درمان‌هایی چون ورزش دادن ماهیچه کف لگن یا محدود کردن مایعات نیستند. محققان بعد از تزریق بوتاکس به ماهیچه مثانه زنان مبتلا به بیش‌فعالی مثانه مشاهده کردند که این افراد ۳/۹‌مرتبه در طول روز کمتر دچار بی‌اختیاری شدند. این مقدار در زنانی که از ایمپلنت استفاده کرده بودند ۳/۳‌مرتبه در روز بود. بوتاکس که غالبا برای کاهش چین و چروک پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد  قادر است گرفتگی‌های عضلانی را که موجب بی‌اختیاری ادرار می‌شود، کمتر کند. 

بوتاکس دقیقا چه کاری انجام می‌دهد؟

نحوه کار ژل بوتاکس این است که فعالیت عضله را به‌طور موقت و طی یک دوره زمانی متوقف می‌کند. بوتاکس کاری می‌کند که پیام مغز مبنی بر انقباض عضله، تا نزدیک عضله می‌رسد اما نمی‌تواند به عضله وارد شود، بنابراین انقباض صورت نمی‌گیرد و عضله نمی‌تواند فعالیت کند. بوتاکس از سم خطرناکی به‌دست می‌آید که اگر در کنسرو یا غذای فاسد وجود داشته باشد و کسی ندانسته آن را مصرف کند، تمام عضلات او ‌ناگهان از کار می‌افتد. اما در این مورد، علم توانسته استفاده مفید و درمانی از این سم کرده و در حقیقت از این خاصیت برای کارهای پزشکی استفاده کند؛ چون در برخی موارد لازم است که یک عضله برای درمان، مدتی از کار بیفتد. البته یک استثنا در این مورد وجود دارد و برخی عضلات، مثل عضلات بین دنده‌ها اگر از کار بیفتند، خطرناک است. اگر عضلات بین دنده‌ای کسی باز و بسته یا منقبض نشود، ریه امکان جذب هوا و ذخیره اکسیژن را ازدست می‌دهد. مثل این است که جلوی دهان و بینی کسی را بگیریم، به این ترتیب امکان خفگی وجود دارد، بنابراین،  این یک مورد استثنا و خطرناک است که نباید در این مورد از آن استفاده کرد. 

پایانی برای انحراف چشم

در گذشته چشم پزشکان از بوتاکس برای درمان انحراف چشم استفاده می‌کردند تا عضلات را کنترل کنند. کسانی که به‌طور مادرزادی یکی از چشم‌ها به سمت چپ و دیگری به سمت راست بود یا هر دو به یک سمت بودند، یعنی عضله چشم به یک طرف کشیده می‌شود. بعدها پزشکان با استفاده از بوتاکس، عضله مقابل را فلج و انحراف چشم را درمان کردند. سپس این موضوع در طب گسترش پیدا کرد و امروزه هرجایی که لازم باشد فعالیت عضله متوقف شود، می‌توان از بوتاکس استفاده کرد. یکی از موارد استفاده از بوتاکس در فلج کردن عضلات پیشانی و خط اخم است. از آنجا که خطوط پیشانی، خط اخم، دور چشم، خط خنده و... بر اثر انقباض عضلات ایجاد می‌شود، وقتی انقباض عضلات را از کار بیندازیم، مشکل خطوط و چین و چروک پیشانی برطرف می‌شود. 

بوتاکس و خداحافظی با تعریق زیاد

موارد دیگر استفاده از بوتاکس زمانی است که دست‌ها یا نواحی زیر بغل فرد بیش از حد عرق می‌کند. به‌علاوه اینکه این نوع از تعریق به‌دلیل هیجانات است، در چنین موقعیت‌هایی تشدید هم می‌شود. در این حالت با تزریق بوتاکس می‌توان این مشکل را حل کرد. البته از این خاصیت بوتاکس برای کسانی استفاده می‌شود که تعریق بسیار زیاد دارند؛ مثلا دانشجویی به من مراجعه کرد که از عرق بیش از حد تمام برگه امتحانی‌اش خیس می‌شد که برای او از این روش استفاده کردیم. 

برخی افراد جانباز، به‌دلیل مشکلات خود دردهای شدیدی در قسمت شانه یا کتف‌های خود دارند که از بوتاکس برای این افراد استفاده می‌شود تا عضله ریلکس و بدون فعالیت شود، در‌نتیجه دردها تسکین می‌یابند. در حقیقت بوتاکس برای تسکین درد ناشی از اسپاسم و انقباض‌های عضلانی و عصبی که ناشی از موج گرفتگی در جنگ و عوارض آن محسوب می‌شود کابردهای قابل توجهی دارد. نخستین‌بار هلال‌احمر، بوتاکس را به‌همین منظور وارد کشور کرد. 

رابطه بوتاکس و اختلال اسفنگتر

برخی بیماری‌ها هم هستند که به‌دلیل اختلال در اسفنگترها یا همان دریچه‌ها ایجاد می‌شوند. این اسفنگترها در مجاری ادرار، مدفوع و... هم وجود دارند و باز و بسته شدن این اسفنگترها باعث کنترل ادرار می‌شود. وقتی این عضلات به‌دلیل مشکلات مختلف، حالت انقباض شدید پیدا می‌کنند که فرد در دفع ادرار یا مدفوع خود کنترل نداشته باشد از بوتاکس برای درمان استفاده می‌شود. 

یک مسکن واقعی برای دردهای میگرنی

در سردردهای عصبی و میگرنی که بسیار شدید و به مدت طولانی فرد را آزار می‌دهد هم می‌توان از خواص درمانی بوتاکس بهره‌مند شد. در صورت استفاده از بوتاکس، عضلات سر ریلکس شده و منقبض خواهد شد بنابراین سردرد تسکین می‌یابد. در این حالت شدت و فاصله حملات میگرنی بسیار کاهش خواهد یافت. 

 یک مزیت بزرگ بوتاکس

یکی از مزایای بزرگ بوتاکس این است که اثر آن دوره‌ای و موقتی است؛ یعنی از کار افتادن عضلات به شکل موقتی است و بعد از این دوره مشخص، اثر دارو از‌بین می‌رود و فرد دوباره می‌تواند فعالیت داشته باشد. داروهایی که عضلات بدن را به‌طور دائم از کار بیندازند و تاثیر دائمی داشته باشند، اجازه تولید ندارند؛ چراکه در بدن یک نقص ایجاد می‌کنند. بوتاکس هم به‌دلیل تاثیر موقتی مجوز تولید دریافت کرده است. اگر کسی باز هم نیازمند ازکار افتادن و عدم فعالیت عضله باشد، باید دوباره این دارو را تزریق کند. به‌طور معمول بوتاکس 6 تا 8‌ماه تاثیر دارد و بعد از این زمان باید آن را تمدید کرد. اما نکته مهم این است که در استفاده از بوتاکس برای رفع چین و چروک بعد از این زمان، معمولا چین و چروک‌های قبلی هم بهتر شده و دیگر مثل سابق عمیق و شدید نخواهد بود. شاید همین اثر درباره دیگر استفاده‌های درمانی بوتاکس هم صادق باشد و بعد از مدتی که عضله فعالیت خود را از‌دست داد، این عادت باقی بماند و دیگر نیازی به تکرار تزریق بوتاکس نباشد. به هرحال از‌بین رفتن اثر بوتاکس را می‌توان از فعالیت مجدد عضلات متوجه شد، یعنی زمانی که فرد ببیند مشکلات قبلی برگشته و عضلات فعالیت دارند، متوجه می‌شود که تاثیر بوتاکس تمام شده و باید آن را تزریق کند. 

در تزریق بوتاکس دو نکته را به‌خاطر داشته باشید

دو نکته بسیار مهم در استفاده از بوتاکس وجود دارد که از بروز عوارض پیشگیری می‌کند. اولین نکته این است که دارو از انواع استاندارد باشد. بوتاکس به هرحال از سم تولید شده و اگر کوچک‌ترین تغییری در دوز یا نحوه تولید آن ایجاد شود، می‌تواند خطرآفرین باشد. یک حد و میزان مشخصی برای استفاده از این سم در تولید بوتاکس وجود دارد که اگر کمتر از این میزان باشد برای بدن ضرری ندارد. اگر موسسه‌ای که این دارو را تولید می‌کند غیرمتخصص باشد، کنترل و نظارتی بر تولیدات وجود نداشته باشد و کار غیرکارشناسی انجام شود، ممکن است نتیجه هم عوارض زیادی را ایجاد کند، بنابراین باید از انواع معتبر که در شرکت‌های معتبر تولید می‌شود و نام و نشان دارد، استفاده شود. دومین مورد هم تزریق بوتاکس توسط متخصص است.

 عوارض استفاده نادرست که باید بدانید

در تزریق بوتاکس با اهداف زیبایی، ممکن است بر اثر تزریق غیرکارشناسانه، شکل پیشانی یا صورت، غیرقرینه و زشت شود. درخصوص چشم یا چین و چروک اطراف چشم، تزریق اشتباه ممکن است منجر به افتادگی پلک یا ابرو شود. به‌علاوه در موارد دیگر مصرف هم براساس اشتباهی که رخ داده، ممکن است عضلاتی به اشتباه از کار بیفتند که مضرات خاص خود را خواهد داشت. اما باید بگوییم که اتفاقات و عوارض عجیب و غریب در استفاده از بوتاکس معمولا زمانی رخ می‌دهد که فردی به مراکز غیرتخصصی و ناشناخته مراجعه می‌کند. معمولا در چنین مواقعی فرد به‌دلیل هزینه کمتر یا تبلیغات غیرواقعی به چنین مراکزی مراجعه می‌کند. همیشه باید به یاد داشته باشیم که قیمت‌های بسیار ارزان‌تر از مبلغ مصوب، به‌دلیل کاهش کیفیت یا استفاده از مواد غیراستاندارد است. کسی که هزینه کمی دریافت می‌کند، مسلما هزینه و کیفیت و بهداشت پایین‌تری هم به‌کار می‌برد و این یک موضوع مشخص است. اگر قرار است در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنیم، بهتر است درخصوص سلامت‌مان نباشد تا نیازمند صرف هزینه‌های بیشتری برای ازبین بردن مضرات درمان قبلی نباشد.