همه آنچه درباره پوکی استخوان باید بدانید

دکتر علی پناهی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در گفتگو با برنامه «فراسو» شبکه رادیویی سلامت بیماری پوکی استخوان را جزو بیماری‌های خاموش دانست و عنوان کرد: چرا که این مشکل تا وقتی به شکستگی نرسیده، علامتی ندارد و زمانی هر فرد متوجه می‌شود که علامت‌دار می‌شود. شایع‌ترین نقاطی که دچار شکستگی می‌شوند، نواحی قفسه سینه، مهره‌های پشتی و کمر است و سپس سر استخوان ران و مچ دست.

وی با بیان اینکه مهم‌ترین عاملی که از پوکی استخوان پیشگیری می‌کند، مصرف غذاهای حاوی کلسیم است، گفت: اما باید بدانیم مصرف کلسیم به تنهایی کافی نیست و فرد باید تحرک کافی داشته باشد و به اندازه کافی ویتامین D دریافت کند و همچنین بعضی ورزش‌ها برای افزایش تراکم استخوان مفید هستند. همچنین ورزش‌هایی که فشار روی استخوان وارد می‌کنند، مانند پیاده‌روی در جایی که شیب ندارد، زیرا بافت استخوان به نیروی مدام نه با شدت زیاد نیاز دارد تا استخوان‌سازی کند. دوچرخه‌سواری چه ثابت و چه متحرک نیز مفید است؛ البته برای افراد مسن، این ورزش‌ها نباید شدید باشد. پیاده‌روی در آب و شنا کردن نیز مفید است.

پناهی در ادامه افزود: البته افرادی که تعادل ندارند باید تحت نظر فرد دیگری پیاده‌روی کنند. بهتر است ورزش روزانه باشد و هر بار به مدت ۳۰ دقیقه انجام شود. اگر بی‌حرکتی زیادی داشته باشیم تراکم استخوان، بیشتر افت می‌کند.  ضمن اینکه ورزش کردن می‌توان در افراد مسن قدرت عضلانی را هم برگرداند، چون عضلات استخوان را کنترل می‌کند و به این ترتیب مانع حرکت و آسیب می‌شود. اگر فرد مبتلا به پوکی استخوان درد دارد، می‌توان از کمپرس‌های یخ و گرم و ماساژ دادن برای جلوگیری از اسپاسم استفاده کرد. همچنین استفاده از فیزیوتراپی و مگنت‌تراپی برای این افراد می‌تواند سودمند باشد.

وی در پاسخ به این پرسش که میزان مصرف روزانه کلسیم و ویتامین Dدر افراد با سنین مختلف چه اندازه است، ادامه داد: مصرف کلسیم روزانه در کودکان ۴ تا ۸ ساله هزار میلی‌گرم، ۹ تا ۱۸ ساله ۱۳۰۰ میلی‌گرم است. مردان بالغ تا ۵۰ سالگی و زنان قبل از یائسگی، هزار میلی‌گرم و مردان و زنان ۵۱ تا ۷۰ ساله ۱۲۰۰ میلی‌گرم و در افراد بالای ۷۱ سال هم روزانه ۱۲۰۰ میلی‌گرم است. خانم‌های باردار و شیرده باید هزارمیلی‌گرم استفاده کنند. اندازه مصرف ویتامین Dدر سنین ۱۹ تا ۷۰ ساله ۶۰۰ واحد است و بالای ۷۰ سال، ۸۰۰ واحد و در خانم‌های باردار و شیرده نیز ۶۰۰ واحد باید مصرف شود. البته نیاز به کلسیم و ویتامین Dبا توجه به تغذیه فرد، نوع داروی مصرفی و شرایط خاص او و با نظر پزشک تعیین می‌شود.

این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی کمبود استروژن را از عوامل تسریع کننده پوکی استخوان در خانم‌ها برشمرد و اظهارداشت: خانم‌هایی که درکمتر از ۴۵ سالگی یائسه می‌شوند، و افرادی که پرکاری غده پاراتیروئید دارند در خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند. سیگار کشیدن به‌طور واضح تراکم استخوان را پایین می‌آورد، البته به‌طور کل مصرف دخانیات، خطر پوکی استخوان زودرس را افزایش می‌دهد.