علت افسانههای زندگی سعدی چیست
چرا ماجرای حقیقی زندگی سعدی شیرازی، شاعری که امروز شعر و تصویر آرامگاهش بر اسکناسها و نامش بر کوی و خیابانهای بسیاری نشسته است، با این همه شهرت در پس پردههای تردید و افسانه پنهان مانده است؟
به گزارش پارس به نقل از (ایسنا) ، محمدعلی فروغی در مقدمه ی تصحیح خود بر کلیات سعدی می نویسد: درباره ی زندگی سعدی « نگارش بسیار اما تحقیق کم بوده است و باید تصدیق کرد که خود شیخ بزرگوار نیز در گمراه ساختن مردم درباره ی خویش اهتمام ورزیده، زیرا که برای پروردن نکات حکمتی و اخلاقی که در خاطر گرفته است، حکایتی ساخته و وقایعی نقل کرده و شخص خود را در آن وقایع دخیل نموده و از این حکایت فقط تمثیل در نظر داشته است؛ نه حقیقت… »
به این ترتیب است که یافته های دقیق و مورد اعتماد از زندگی سعدی بسیار اندک هستند؛ مثلا محققان شک دارند که سعدی شیرازی در واقعیت هم به همه ی سفرهای دور و درازی که در آثارش آورده، رفته باشد. شک و شبهه درباره ی زندگی او بسیار است، اما در اثرگذاری قدرتمندانه ی او بر ادب و حتا زبان پارسی کم تر کسی تردید دارد. بی گفت وگو سعدی شیرازی از مشهورترین شاعران پارسی زبان است. در گذشته های اندکی دور، اثر معروفش « گلستان» ، متن درسی مکتب ها و مدرسه ها بوده است و پارسی آموزان با آثار او مشق زبان و ادب پارسی می کرده اند.
گفته می شود که شیخ مشرف الدین مصلح بن عبدالله سعدی شیرازی در حوالی سال ۶۰۶ هجری در شیراز متولد شده، درکودکی پدرش را از دست داده، در جوانی به بغداد رفته و آن جا در مدرسه ی نظامیه و حوزه های دیگر به درس و بحث و تکمیل علوم دینی و ادبی پرداخته است. سفرهایی به عراق و شام و حجاز داشته، به سفر حج هم رفته است.
سعدی پس از چند سفر دوباره به شیراز بازگشته است. دوران هجوم مغول بوده و به همت اتابکِ فارس، ابوبکر بن سعد زنگی، شیراز به پناهگاه دانشمندان در برابر حمله ی دشمن تبدیل شده، سعدی نیز مقامی خاص در دربار پیدا کرده و به صحبت اتابک جوان، سعد بن ابوبکر پرداخته است. به نظر می رسد تخلص « سعدی» هم برگرفته از نام این اتابک است.
کلام سهل و ممتنع سعدی در آثار نظم، محکم و گیرا و در آثار نثر، آهنگین و مسجع است. اهل ادب و حتا خود سعدی لقب هایی چون « استاد سخن» ، « پادشاه سخن» و « شیخ اجل» را برازنده ی شاعر دانسته اند. بسیاری از جمله ها و شعرهای او نیز برای پارسی زبانان ضرب المثل شده اند.
شعر « بنی آدم» از معروف ترین آثار سعدی است. گفته می شود این شعر بر سردر ورودی تالار ملل سازمان ملل متحد در نیویورک نقش بسته است، اما در درستی این مطلب تردیدهایی وجود دارد. عده ای می گویند نه این شعر را در مکان یادشده دیده اند و نه سندی برای اثبات ادعای درج شدن این شعر بر سردر یادشده در دست وجود دارد.
سعدی در میان عامه ی پارسی زبانان با نثر « گلستان» و نظم « بوستان» مشهور است. غزلیات او اما از عالمی به کلی متفاوت در دنیای ذهن و زبان سعدی خبر می دهند. گفته می شود او دلی عاشق و شیدا داشته و این همه شور و نشاط عاشقانه در غزلیات از این دل شوریده برآمده است.
از سعدی علاوه بر غزلیات، بوستان و گلستان، بسیاری آثار نظم و نثر دیگر هم برجای مانده است که همه را در قالب کلیات سعدی جمع کرده اند. کلیات سعدی شامل بوستان، گلستان، قصاید عربی، قصاید فارسی، مراثی، ملمعات و مثلثات و ترجیعات، غزلیات، مجالس پنج گانه، نصیحت الملوک و صاحبیه است.
استاد سخن در سال ۶۹۰ یا سالی پس از آن در زادگاه خود از دنیا رفته و در همان جا به خاک سپرده شده و از آن زمان تا امروز آرامگاهش میعادگاه علاقه مندان اوست.
روز اول اردیبهشت ماه در تقویم رسمی کشورمان به ابتکار مرکز سعدی شناسی به عنوان روز سعدی نام گذاری شده است.
ارسال نظر