شیوه‌ای جدید برای کشاندن جوانان به دخانیات

مصرف توتون،تنباکو وسیگار به معضلی جدی در جامعه ایرانی تبدیل شده است.

سوژه مجاز یا غیر مجاز بودن قلیان سراها از مدت ها پیش با چنان کش و قوس هایی همراه شد که گویی دیگر حساسیت و جذابیت خبری خود را نیز از دست داده است.

یک روز خبر از جمع آوری آن به گوش می رسید،روز دیگر فلان مقام مسئول در اظهارات یا مرقوم کردن نامه ای عنوان می کرد توزیع قلیان غیر قانونی نیست،یک روز طرح جمع آوری آن به اجرا در می آمد و روز دیگر آب ها از آسیاب می افتد و مجددا در گوشه و کنار شهر تنباکوهایی با اسانس های متعدد و مختلف سِرو می شد،اسانس هایی که اخیرا اخباری مبنی بر آغشته بودن آن به مشتقاتی از مواد مخدر،محرک وروان گردان در لابه لای سطور رسانه ها و فضای مجازی منتشر می شود.

ظاهرا این شیوه خانمانسوز راهکاری جدید است برای پایبند کردن سرمایه های این مرز و بوم به قهوه خانه ها، محافلی که در آن جوانان گرد هم می آیند تا کامی از این شلنگ مرگ آور متصل به تُنگ شیشه ای بگیرند و دَمی خوش باشند،غافل از اینکه این دم و بازدم ها حامل معجونی از سموم و مخدراتی گوناگون است که تاریخ انقضای قلب آنها را کوتاهتر می سازد و نکته تاسف آور اینکه خبرهای رسمی نیز صحت آغشته بودن تنباکوها به مواد مخدر را تایید می کند.

*مسمومیت ناشی از استعمال قلیان یا مواد مخدر؟

چندی پیش در رسانه ها اظهاراتی به نقل از خسرو صادق نیت،رئیس مرکز محیط وکار وزارت بهداشت به چاپ رسید که در آن به استعمال دوزهایی بالا از شیشه،ترکیبات آمفتامین و...در توتون قلیان ها و به تبع آن مسمومیت مصرف کنندگان گزارش شده بود.

حسین رستگار،مدیرکل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت نیز با تایید آغشته بودن برخی قلیان ها به موادمخدر اذعان داشت:نمونه بررسی شده از توتون و تنباکوهایی که در قهوه خانه ها و سفره خانه های سنتی عرضه می شود،نشان می دهد که در این قلیان ها ماده(cthc)وجود دارد.

این ماده به عنوان مواد مخدر صنعتی شناخته می شود که استعمال و مصرف آن حامل عوارض و تبعات جبران ناپذیری است.

بنزن موجود در توتون های قلیان،از دیگر ترکیبات شیمیایی مخربی است که بر اساس تحقیقات انجام شده،سیستم اعصاب مرکزی را به شدت تحت تاثیر قرار داده و آن را با نارسایی و آسیب هایی جدی مواجه می سازد.

چند هفته پیش،علی اکبر سیاری،معاون وزیر بهداشت نیز با صراحت اعلام کرد: سوداگران مرگ به تنباکوی قلیان ها، حشیش و گراس اضافه می کنند و آب تنگ قلیان را نیز با الکل مخلوط می سازند،بنابراین جریانی در کشور وجود دارد که جوانان این مرز و بوم را به سمت اعتیاد به مواد صنعتی و شیمیایی هدایت می کند.

*اضافه کردن مواد مخدر به تنباکو در قهوه خانه ها

چندی پیش،حسن آذری پور،عضو کمیته کشوری کنترل مصرف دخانیات وزارت بهداشت عنوان کرد:آغشته سازی تنباکوها به مواد مخدر و روانگردان در قهوه خانه ها انجام می شود.

به واقع آنچنان که این مقام مسئول اظهار داشته،این عمل ناجوانمردانه در برخی از مراکز توزیع  قلیان محقق می شود.

آنچنان که مسعود زاهدیان،رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر اذعان کرد:پیش از این نیز گزارشاتی مبنی بر آغشته سازی توتون های قلیان به مواد مخدر واصل شده که برخوردهای مقتضی با آن صورت گرفته،اما در نمونه برداری هایی که تاکنون انجام شده موردی از وجود مواد مخدر در تنباکوهای بسته بندی شده مشاهده نشده است.

البته آنچنان که این مقام مسئول عنوان کرده این بدان معنا نیست که تمامی تنباکوهای بسته بندی شده پاک و عاری از مواد مخدر هستند زیرا عملا تمامی تنباکوهای بسته بندی شده مورد آزمایش و نمونه برداری قرار نگرفته که بتوان با قاطعیت چنین ادعایی را مطرح کرد،اما می توان گفت حداقل در نمونه برداری هایی که بر برخی توتون های بسته بندی شده انجام شده،موردی از مواد مخدر گزارش نشده است.

با قرار دادن اظهارات آذری پور و زاهدیان در کنار یکدیگر به این جمع بندی می رسیم که برخی از قهوه خانه ها ،فضای کسب و کار خود را به محفل و محلی برای عرضه مواد مخدر در پوشش قلیان مبدل ساخته اند،البته در این میان برخی از جوانان و  نوجوانان از روی ناآگاهی مبادرت به استعمال چنین قلیان هایی می کنند که به واقع هیچ اطلاعی از پشت پرده شوم این واقعه تلخ ندارند و البته هستند افراد و جوانانی که با علم به موضوع و اساسا با هدف استعمال مواد مخدر در ظاهر و پوشش قلیان،در چنین مراکز و به اصطلاح قلیان سراهایی حضور پیدا می کنند.

*آغشته سازی مواد روانگردان به توتون های قلیان پیچیده نیست

غلامرضا حیدری،رئیس مرکز تحقیقات کنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص ترکیب مواد مخدر با تنباکوهای قلیان عنوان داشت:فرآیند ترکیب و آغشته سازی مواد روانگردان و آمفتامین ها به تنباکوهای قلیان چندان پیچیده،سخت و دشوار نیست.

وی می گوید:این عمل با کوبیدن مواد روانگردان و سپس ترکیب کردن آن با توتون قلیان ها انجام می شود.

*دستگاه های امنیتی،انتظامی با قاطعیت ورود کنند

به نظر می رسد،اوصاف و اخبار مورد اشاره فوق،آنچنان خطرناک و هولناک است که برخورد قاطعانه و جدی با آن،ضرورتی است که باید به عنوان یک طرح جدی امنیتی،اجتماعی و انتظامیِ فراگیر در دستور کار قرار گیرد.

البته آنچه که در گزارشات منتشره در خصوص آغشته سازی تنباکوها به موادمخدر عنوان شد،نیز در سایه برخوردهای انتظامی دستگاه های ذیربط با چنین محافل و مراکزی عیان شده و به تعبیری دستگاه های امنیتی و انتظامی به این مخاطره و معضل جدی ناآگاه و بی اطلاع نیستند که گواه صدق این ادعا،برخوردهایی است که بنابر اظهارات رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر از سوی دستگاه های انتظامی با چنین مراکزی اِعمال شده است.

اما با این وجود می طلبد،دستگاه های نظارتی و انتظامی بصورتی فراگیر و جدی تر،مقابله با چنین مراکز و محافلی را در دستور کار قرار دهند و قاعدتا در چنین شرایطی محدودیت فعالیت چنین اصنافی،از راهکارهای سازنده ای به نظر می رسد که باید نسبت به آن اقدام شود.

البته صرفا با برخوردهای قهری نمی توان به توفیق چندانی در این خصوص دست یافت،زیرا احتمال زیرزمینی شدن مصرف قلیان را تشدید می کند.

اما عرضه و مصرف مواد مخدر در قالب و پوشش قلیان در برخی از مراکز توزیع کننده قلیان نیز امری نیست که بتوان با اغماض با آن برخورد کرد و حتی وجود تعداد اندک چنین مراکز و محافلی مخاطره آفرین و چالش برانگیزبه نظر می رسد.

لازم به ذکر است نباید از نظر دور داشت که نمی توان سوداگری ناجوانمردانه عده اندکی از فعالان عرصه توزیع قلیان و تنباکو را به تمامی فعالان این حوزه تعمیم داد.

اما می طلبد در چنین شرایطی برخورد فراگیر و قاطع با چنین مراکزی در دستور کار قرار گیرد،زیرا در مقام عمل نمی توان یک مامور و یا ناظر را در تک تکِ مراکز عرضه و توزیع قلیان گماشت تا از چنین اقدامات مخربی پیشگیری شود.

و سخن آخر اینکه عاری بودن تنباکوها از مواد مخدر نیز به معنای بی ضرر بودن آن نخواهد بود و به واقع مقایسه تنباکوهای عاری از مواد مخدر با آنهایی که به این مواد آغشته شده اند مصداق عبارت بدتر و خیلی بدتر است که باید برای کنترل و مهار مصرف هر دو مورد چاره اندیشی لازم لحاظ شود.