کدام مادران باردار نباید روزه بگیرند؟

دکتر مهین نجفیان اظهار کرد: سلامت جنین هنگام روزه‌داری مادر از دو جنبه تغذیه مادر و اختلال در سوخت و ساز بدن قابل بررسی است. تغذیه مناسب مادر به طور معمول با افزایش وزن او کنترل می‌شود که به طور متوسط بین ۹ تا ۱۲ کیلوگرم است.

وی ادامه داد: احتمال تولد نوزاد با وزن کمتر از وزن طبیعی در مادرانی که تغذیه مناسب ندارند، بیشتر است، ولی هنگام روزه‌داری، مادران باردار و شیرده می‌توانند با کنترل وزن خود و مصرف کافی کالری و رعایت نکات تغذیه‌ای، تاثیرات روی رشد جنین و نوزاد را کاهش دهند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با تاکید بر اینکه زن باردار در سه ماه اول بارداری بویژه هشت هفته اول به دلیل تشکیل سلول‌های مغزی جنین نباید روزه بگیرد، افزود: کمبود قند در سه ماه اول بارداری به شدت روی رشد عمومی جنین موثر است و این امر به خصوص در فصل‌هایی که مدت روزه‌داری طولانی‌تر است، از حساسیت بیشتری برخوردار است.

متخصص زنان و زایمان مرکز آموزشی درمانی امام خمینی(ره) اهواز گفت: روزه‌داری در سه ماهه دوم آثار سوء بر جنین ندارد، ولی در سه ماه سوم چون ۵۰ تا ۷۰ درصد انرژی جنین از گلوکز مادر تامین می‌شود و روزه‌داری سبب افزایش برداشت ذخایر چربی و به دنبال آن افزایش ترکیبات کتونی در خون مادر می‌شود، این ترکیبات از طریق جفت وارد گردش خون جنین شده و به سیستم عصبی او آسیب می‌رساند. بنابراین در این دوره نیز روزه توصیه نمی‌شود.

نجفیان ادامه داد: چنانچه زن بارداری حدود هشت ساعت ناشتا باقی بماند، قندخون او نسبت به حد طبیعی کمتر شده و با افزایش مدت زمان گرسنگی احتمال افزایش کتون در خون مادر وجود دارد. اگر تصمیم به روزه‌داری به مدت بیش از ۳ روز مداوم دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. پزشک بر اساس شرایط جسمانی توصیه‌های لازم را ارائه خواهد داد.

وی اظهارکرد: در حاملگی‌های پرخطر مانند افراد مبتلا به دیابت بارداری، حاملگی چندقلویی، کم خونی، فشارخون و عدم رشد مناسب جنین و سابقه حاملگی‌های ناموفق قبلی، بهتر است مادران باردار روزه نگیرند.

این متخصص زنان و زایمان گفت: زن باردار زمانی می‌تواند فریضه روزه را به جا آورد که فعالیت روزانه کمی داشته باشد و آزمایش‌های خون و ادرار او نیز طبیعی باشد. اگر خانم‌های باردار روزه گرفتند، نباید از خانه بیرون بروند و باید فعالیت کمی داشته باشند، خصوصا در هوای گرم حتما باید در منزل باشند.

نجفیان افزود: همچنین باید مقدار کالری مورد نیاز آنها براساس قد، وزن و سن حاملگی به وسیله پزشک محاسبه شود. اگر مقدار کالری با وعده‌های سحری، افطاری و شام و میان وعده‌ها مناسب بود، می‌توانند با مشورت پزشک روزه بگیرند؛ البته اگر بیماری خاصی نداشته باشند.

وی ادامه داد: علاوه بر این رژیم غذایی برای زنان باردار سالم روزه‌دار باید حاوی پروتئین، سبزی و میوه‌ها و خوراکی‌های شیرین مفید و مغذی مانند خرما باشد. در وعده‌های افطار از مایعات و مواد غذایی سبک استفاده و به فاصله چند ساعت شام میل کنند. هنگام سحری نیز باید از مواد غذایی حاوی کربوهیدرات، گردو، خشکبار و خرما استفاده و در صورت بروز سردرد و سرگیجه روزه را متوقف کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز اظهارکرد: بعضی از افراد در مواقع گرسنگی دچار سردرد، ضعف، سرگیجه و بی‌حالی می‌شوند، این افراد حتما باید با مشاوره با پزشک روزه بگیرند.

نجفیان گفت: داشتن وزن اولیه مادر زیر ۵۰ کیلوگرم، نامناسب بودن رشد جنین در داخل رحم، کاهش مایعات آمینوتیک اطراف جنین، افزایش فشارخون در دوران حاملگی و مسمومیت حاملگی از مواردی است که زنان باردار در صورت بروز آن، نباید بر روزه گرفتن اصرار داشته باشند.

وی عنوان کرد: با توجه به اینکه در ماه‌های اول بارداری عده‌ای از زنان دچار تهوع و ویار می‌شوند و در حالت عادی هم امکان مصرف وعده‌های غذایی را ندارند، روزه‌داری این مشکل را تشدید می‌کند و موجب کاهش سریع قندخون می‌شود. در سه ماه اول بارداری نیز مادرانی که ویار دارند و میل چندانی به غذا نداشته و دچار حالت تهوع شدید، افت فشار و کمبود قند هستند، نباید روزه بگیرند