چهار نقل روایی از محل دفن حضرت زهرا (س)

به گزارش پارس به نقل از باشگاه خبرنگاران: با استناد به منابع روایی و تاریخی به ۴ نقل تاریخی درباره محل دفن حضرت فاطمه اشاره کره است که می خوانید.

حضرت فاطمه زهرا (س) به حضرت علی (ع) سفارش کرد که قبرش را پنهان سازد تا دلیل و شاهدی بر ستم های روا شده بر او باقی گذارد و مخالفت و مبارزه خویش را با غاصبان و خلافکاران جاوید سازد. آن حضرت نیز وی را شبانه دفن کرد و موضع قبرش را پنهان ساخت.

در مورد محل دفن حضرت فاطمه (س) چهار قول وجود دارد:

۱. برخی مزارش را در بقیع می دانند؛ از جمله اربلی در کشف الغمه و سیدمرتضی در عیون المعجزات. اهل سنت نیز بر این باورند. آنان مزاری را که در کنار مرقد چهار امام قرار دارد، مدفن فاطمه زهرا (س) می دانند. علامه مجلسی می نویسد: چون علی، فاطمه را به مصلّا آورد و نماز خواند، دست ها را به سوی آسمان بلند کرد و گفت پروردگارا! اینک فاطمه دختر پیامبر توست که او را از ظلمات دنیا به سوی نورانیّت آخرت حمل کردم. در این وقت، منادی ندا در داد که بقعه بقیع، محل دفن است و به سوی آن بروید. وقتی امیرالمؤمنین به آنجا رسید، دید قبری ساخته و لحدی پرداخته اند. پس پیکر فاطمه را آنجا به خاک سپرد.

ابن جوزی هم می نویسد: فاطمه در بقیع مدفون است و این مطلب را شاید از آنجا استفاده کرده اند که علی بن ابی طالب صورت چهل قبر جدید را در بقیع احداث کرد و چون مخالفان خواستند قبور جدید را مورد تعرّض قرار دهند، آن حضرت عصبانی شد وآنها را تهدید به قتل کرد و با این وصف مشخص می شود که یکی از مزار ها به فاطمه (س) تعلق دارد.

علامه نور الدین سمهودی می گوید: ارجح آن است که تربت شریفش در بقیع است. (۱) ولی گفته اند قبری که در بقیع وجود دارد، قبر فاطمه بنت اسد است نه حضرت فاطمه (س) .

۲. عده ای چون ابن سعد، صاحب طبقات، خاطرنشان کرده اند که فاطمه در خانه عقیل دفن شده است. (۲)

۳. بعضی گفته اند آن بانو در روضه رسول خدا دفن است. مجلسی از محمد بن همام نقل کرده که وی گفت: علی، فاطمه را در روضه پیامبر مدفون ساخت، ولی آثار قبر را از بین برد. باز مجلسی از کنیز زهرا، فضه، نقل کرده است: در روضه پیامبر بر فاطمه نماز خواندند و او همان جا دفن شد.

شیخ طوسی می گوید: از جمله شواهدی که می توان برای این احتمال اقامه کرد، حدیثی است که از رسول خدا (ص) نقل شده است که فرمود: " بین قبر من و منبرم، روضه ای از روضه های بهشت وجود دارد" .

شاهد دیگر اینکه نوشته اند: علی در روضه نبی اکرم (ص) بر فاطمه نماز خواند، سپس پیامبر را مخاطب ساخت و فرمود: سلام من بر تو و دخترت باد یا رسول الله که در جوارت دفن است. (۳)

۴. عده ای گفته اند: فاطمه را در خانه اش دفن کردند که قرائن و روایات زیادی این قول را تأیید می کند؛ از جمله اینکه حضرت علی پس از دفن بدن فاطمه، از جای برخاست و رو به قبر پیامبر گفت: " درود من و دخترت بر تو باد ای فرستاده الهی که اکنون دخترت در جوار تو فرود آمده است" و می دانیم که خانه فاطمه در مجاورت روضه پیامبر قرار داشت. (۴)

شیخ صدوق (م ۳۸۹) می نویسد: برایم ثابت شده که فاطمه را در خانه اش به خاک سپبرده اند و پس از آنکه مسجد را توسعه دادند، قبر آن بانو در مسجد واقع شد. من سالی که به سفر حج رفتم، در مدینه رو به سوی خانه فاطمه که از استوانه رو به روی باب جبرئیل تا پشت خظیره مرقد نبوی است کردم و در آنجا زیارت فاطمه را به جای آوردم. (۵) سید محسن امین عاملی نوشته است: آن حضرت در خانه اش به خاک سپرده شد و این قول به صواب نزدیک تر است.

شیخ طوسی یادآور می شود: قبر فاطمه را در خانه پیامبر می توانی زیارت کنی و برخی او را در خانه اش مدفون می دانند. این دو قول از نظر من، به هم نزدیک اند و بهتر است حضرت در هر دو مکان زیارت شوند، ولی روایت دفن فاطمه در بقیع از صحت دور است. (۶)

منابع:

۱. اخبار مدینه (خلاصة الوفاء باخبار دار المصطفی) ص۲۹۱.

۲. طبقات، ابن سعد، ج ۸، ص ۲۰؛ اخبار مدینه، ص ۲۹۰.

۳. بحارالانوار، ج ۴۳، ص۱۸۵.

۴. نهج البلاغه، ترجمه فیض الاسلام، ص۶۵۲، خطبه۱۹۵.

۵. من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج۲، ص۴۶۹ و ۹۰۶.

۶. بحارالانوار، ج ۹۷، ص ۱۹۶ ۱۹۷؛ فاطمه زهرا، علامه سید محمد حسین فضل الله، ص۹۶