تشعشعات وای‌فای و اثرات آن بر سلامت افراد

رضا وحیدنیا ــ عضو تیم تحقیقاتی شبکه‌های مخابراتی بیسیم دانشگاه رایرسون کانادا و همچنین عضو هیأت علمی موهاک کالج همیلتون کانادا ــ در یادداشتی به دغدغه عموم مردم نسبت به تشعشعات دستگاه‌های مودم و آسیب‌های احتمالی امواج وای‌فای پاسخ گفته که متن یادداشت به‌شرح زیر است:

"امروزه در بسیاری از ساختمان‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها و خانه‌ها از فناوری ارتباط بیسیم WiFi برای اتصال دستگاه‌های ارتباطی مانند رایانه‌های شخصی و گوشی‌های هوشمند به یکدیگر و همچنین اتصال به شبکه اینترنت استفاده می‌شود.

در برخی شهرها با استفاده از این فناوری، برنامه‌های وسیعی برای گسترش خدمات اینترنت در تمام سطح شهر در حال پیاده‌سازی است، این امر موجب بروز نگرانی در برخی شهروندان درباره اثرات احتمالی ناشی از تشعشع امواج الکترومغناطیس بر سلامت افراد شده است.

در این گزارش بر آنیم تا با بررسی تشعشعات WiFi و مقایسه آن با مقادیر استاندارد به این نگرانی عمومی در جامعه پاسخ دهیم.

فناوری ارتباط بیسیم WiFi عمدتاً از فرکانس 2.4GHz با طول موج 12.5cm برای انتقال اطلاعات بین دستگاه‌های ارتباطی در فاصله چند ده متری استفاده می‌کند که البته بسته به باند فرکانسی، توان خروجی، بهره آنتن، نوع آن و همچنین تکنیک مدولاسیون، مقدار محدوده برد آن متفاوت خواهد بود.

لازم به ذکر است که باند فرکانسی 2.4Ghz ،RF توسط برخی دیگر از وسایل همچون فر ماکرویو، دوربین‌های امنیتی، وسایل ارتباطی مجهز به بلوتوث و تلفن‌های بی‌سیم نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجا که باند فرکانسی RF در زمره فرکانس‌های غیریونیزان است، به‌خلاف اشعه‌های X و گاما انرژی لازم برای شکست پیوندهای شیمیایی و یونیزه کردن اتم‌ها و مولکول‌های بافت‌های بدن و تخریب DNA را ندارد.

اما هنگامی که بافت‌های حساس بدن در معرض میدان شدید مغناطیسی قرار گیرند، حرارت ایجادشده و تحریک عصبی ناشی از این فرکانس RF، می‌تواند اثرات مضر بیولوژیک بر روی بدن داشته باشد. شدت این اثرات، تابعی از نرخ انرژی (توان) تابشی جذب‌شده در بافت بدن است. استاندارد بین‌المللی ICNIRP که توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) منتشر شده است مقدار مجاز توان جذب‌شده در هر سانتی‌مترمربع از بافت بدن را 1000 میکرووات معرفی کرده است.

در استاندارد Safety Code 6 که توسط وزارت بهداشت کانادا در سال 2015 انتشار یافته است، حداکثر نرخ جذب انرژی تابشی در باند فرکانسی وای‌فای 535 میکرووات در هر سانتی‌مترمربع است.

در گزارش وزارت بهداشت کانادا صراحتاً ذکر شده که تاکنون هیچ مبنای علمی در مورد اثرات مضر سلامتی مزمن، جدی و تجمعی ناشی از در معرض قرار گرفتن میدان فرکانس رادیویی کمتر از محدوده ذکرشده در استاندارد Safety Code6 مشاهده نشده است.

میزان توان تشعشعی از یک مودم یا روتر WiFi به‌صورت معکوس با مجذور فاصله از آنتن متناسب است، بدین معنی که با دو برابر شدن فاصله از آنتن، میزان تشعشع 4 برابر کاهش می‌یابد.

به‌عنوان مثال میزان تشعشع یک مودم WiFi خانگی در فاصله 50سانتی‌متری می‌تواند حدود 2 میکرووات در هر سانتی‌مترمربع باشد. این میزان تقریباً 4 برابر میزان تشعشع یک دکل BTS در فاصله 100متری است. در فاصله یک‌متری از این مودم، میزان تشعشع آن 0.5 میکرووات در هر سانتی‌مترمربع خواهد بود که اثرات حرارتی آن تقریباً با یک سایت BTS در فاصله 100متری برابر است.

در شکل زیر قدرت سیگنال تشعشعی مودم Wifi یک لپ‌تاپ در فاصله 60سانتی‌متری با میزان تشعشع یک سایت BTS در فاصله 100متری با هم مقایسه شده‌اند.

مقایسه شدت میدان الکتریکی ناشی از سیگنال مودم WiFi لپ‌تاپ در فاصله 50سانتی‌متری (شکل سمت راست) در طیف فرکانسی حدود 2400 مگاهرتز، با شدت میدان الکتریکی ناشی از یک دکل آنتن BTS در فاصله 100متری (شکل سمت چپ) در طیف فرکانسی 940 مگاهرتز فروسو، و 950 مگاهرتز فراسو، محور افقی بیانگر طیف فرکانسی است.

با وجود اینکه میزان تشعشع WiFi در یک اتاق بسیار پایین‌تر از حد آستانه استاندارد است (کمتر از یک درصد)، نگرانی‌هایی در مورد فراگیرشدن استفاده از این فناوری در مدارس و محیط‌های خانگی و اثرات مقطعی این تشعشعات بر روی الگوی خواب یا توانایی ذهن وجود دارد. برای اجتناب از این نگرانی‌ها راهکارهای زیر توصیه می‌شود:

• استفاده از مودم‌‌ها/ روترهای قابل برنامه‌‌‌ریزی و غیرفعال کردن آنها در ساعات غیراستفاده
• خاموش کردن مودم در طول شب
• خارج کردن مودم از اتاق خواب
• کم کردن توان تشعشعی مودم تا حد لازم.

با این حال مادامی که میزان تشعشع جذب‌شده بر روی بدن در محدوده مجاز استاندارد است، جای هیچ‌گونه نگرانی از بابت ایجاد اثرات سلامتی مزمن وجود ندارد".