بالون‌های هواشناسی ایرانی در آسمان کشور!

به گزارش پارس، دکتر شروین امیری که طراحی و ساخت سامانه رادیوسوند دیجیتال را در سازمان پژوهش های علمی و صنعتی بر عهده داشته است در گفت وگوی خود با ایسنا، خبر داد که به زودی یک شرکت دانش بنیان برای انتقال دانش فنی این سامانه تاسیس می شود تا کار تولید انبوه این رادیو سوندها و زیرسیستم های زمینی آن را آغاز کند.

البته تکنولوژی اصلی در این رادیوسوندها آن بالون های هیدروژنی که ما ممکن است به چشم ببینیم و آنها را به نام بالون هواشناسی می شناسیم نیست. این سامانه ها فناوری پیچیده ای برای سنجش پارامترهای مختلف لایه های بالایی جو دارند و می توانند اطلاعاتی را که از جو دریافت می کنند، ثبت کرده و به پایگاه زمینی انتقال دهند.

پژوهشگر این پروژه درباره آن به خبرنگار ایسنا توضیح داد: این طرح یک سامانه ی سنجش شاخص های لایه های بالایی جو است که زیر سیستم زمینی آن در ایستگاه های هواشناسی مستقر در فرودگاه های کشور نصب می شود و اطلاعاتی که از رادیو سوند (زیر سیستم هوایی) آن دریافت می شود برای پیش بینی شرایط جوی در سازمان هواشناسی و اعلام شرایط جوی به هواپیماهای عبوری از کریدورهای هوایی کشور کاربرد دارد.

زیرسیستم هوایی

کل سامانه از دو زیر سیستم هوایی و زمینی تشکیل شده است. زیر سیستم هوایی این سامانه یک بار مصرف است و به کمک یک بالن حاوی گاز هیدروژن به جو فوقانی صعود می کند.

امیری درباره این بخش از سامانه توضیح داد: دیجی سوند می تواند تا ارتفاع ۳۰ تا ۳۵ هزار متری صعود کند اما پس از آن به دلیل کاهش فشار هوا، بالون آن می ترکد. این زیرسیستم شامل دو بخش جمع اوری اطلاعات و فرستنده رادیویی است.

به گفته وی بخش اول آن متشکل از سنسورهای مختلف مانند دما، رطوبت و گیرنده GPS است که داده های مورد نیاز از لایه های مختلف جو همچون دما، رطوبت، فشار هوا، نقطه شبنم، سمت باد و سرعت باد را در کل ارتفاع صعود با دقت یک متر می سنجد.

وی ادامه داد: داده های جمع آوری شده پس از پردازش و اعمال ضرایب کالیبراسیون و بسته بندی در قالب یک پروتکل مخابراتی تعریف شده توسط بخش دوم که یک فرستنده رادیویی طراحی شده در باند UHF است به زمین ارسال می شود.

زیر سیستم زمینی

به گفته امیری زیر سیستم زمینی یک گیرنده رادیویی با قابلیت ردیابی بالن است که داده های ارسال شده را دریافت می کند و به نرم افزار طراحی شده مخصوص (Digimon) تحویل می دهد.

وی با اشاره به اینکه این زیر سیستم در فرودگاه ها نصب خواهد شد، خاطرنشان کرد: در این بخش داده ها پس از استخراج تحلیل می شوند و افزون بر نمایش منحنی تغییرات داده های مختلف، به فرمت های استاندارد و مورد نیاز سازمان هواشناسی تبدیل و ذخیره سازی می شود.

سازمان هواشناسی بر اساس این اطلاعات پیش بینی های خود را انجام می دهد و اطلاعات ارسال شده به فرودگاه ها نیز برای هواپیماهای عبوری از فضای کشور، ارسال می شود تا لایه های مختلف جو شرایط هوایی را بدانند و بر اساس آن تنظیم ارتفاع کنند.

نیاز بالای کشور به تولید انبوه رادیو سوند دیجیتال

نمونه خارجی این رادیوسوندها در کشورهای آمریکا، آلمان، فنلاند و فرانسه ساخته می شود و کشور ما تا کنون مصرف کننده نمونه فنلاندی آن بوده است.

امیری با تاکید بر اینکه چندین فرودگاه کشور از این سامانه استفاده می کنند و روزانه دو دیجی سوند را به لایه های بالایی جو می فرستند، خاطرنشان کرد: این دیجی سوندها با بالون به ارتفاع ۳۶ کیلومتری زمین فرستاده می شوند و در نهایت بالون هیدروژن آنها به خاطر کاهش فشار هوا می ترکد و سقوط می کند که این موضوع عملا دیجی سوندها را یکبار مصرف می کند.

بر اساس گفته وی کشور به تعداد بسیار زیادی از این رادیوسوندها نیازمند است و اکنون پس از پایان یافتن مراحل پژوهشی و نیمه صنعتی آن در سازمان پژوهش های علمی و صنعتی و سازمان هواشناسی کشور باید وارد مرحله تولید صنعتی شود.

طراحی و ساخت این سامانه حدود چهار سال طول کشیده است و برای تست مرحله نیمه صنعتی آن یک ایستگاه زمینی در فرودگاه مهرآباد نصب شده و ۴۰۰ دیجی سوند ساخته شده نیز در شرایط مختلف آب و هوایی تست شده است.