هرساله با نزدیک شدن به تعطیلات عید، مردم به دنبال استفاده از این فرصت برای سفر هستند، بنابراین تعطیلات عید نوروز یکی از زمان‌های پیک سفر به شمار می‌رود و در روزهای آغازین تعطیلات تقریبا بلیت تمامی انواع حمل و نقل جاده ای، هوایی و ریلی به فروش رفته است.

از سوی دیگر، سفر با خودروهای شخصی به دورترین مقاصد هم یکی دیگر از روش های سفر است، بنابراین جاده های برون شهری در این مدت یکی از شلوغ ترین دوران خود را سپری می‌کنند که این موضوع علاوه بر مشکلات ترافیکی، خطر افزایش تصادفات جاده‌ای را هم افزایش می‌دهد.

ایران به عنوان یکی از کشورهای دارای بیشترین موارد مرگ و میر ناشی از تصادف‌ها و سوانح جاده‌ای و ترافیکی شناخته می‌شود و بر اساس آمار و اطلاعات، تصادفات در برخی ایام سال از جمله تعطیلات عید نوروز و تابستان همزمان با افزایش حجم ترافیک در جاده‌ها، افزایش زیادی پیدا میکند.

کشور ما دارای بیش از ۲۰۰ هزار کیلومتر جاده است و براساس پیش بینی‌های به عمل آمده تعداد خودرو تا پایان دهه ۹۰ به بیش از ۳۰ میلیون دستگاه خواهد رسید، این در حالی است که زیرساخت‌های کنونی به هیچ عنوان پاسخگوی این تعداد خودرو نیست و این خود می‌تواند یکی از ده‌ها عوامل تصادفات باشد.

عدم توجه به علائم راهنمایی و رانندگی و سرعت‌های غیرمجاز هم از دیگر عواملی است که بیشترین عامل مرگ و میر و سوانح را در جاده‌های کشور رقم می‌زند. در واقع وضعیت نامناسب خودروها و فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی و جاده‌ها، باعث شده بانک جهانی در بررسی و مطالعات خود، وضعیت حوادث جاده‌ای ایران را بحرانی عنوان کند.

در نتیجه کشور ما در حوزه حمل و نقل یکی از بالاترین میزان فوت و مجروح شدن را در بین کشورهای جهان دارد. بطوریکه آمارها نشان می‌دهد در سال ۲۰۰۷ رتبه ایران در تلفات جاده ای ۱۶۸ بود که در سال ۲۰۱۱ این رتبه به ۱۷۷ از میان ۱۸۰ کشور جهان رسید. همچنین در دنیا به ازای هر ۱۰ هزار خودرو حدود ۹ نفر و در اتحادیه اروپا ۱۳ نفر کشته می‌شوند، اما در ایران به ازای همان مقدار خودرو نزدیک به ۳۷ نفر جان خود را از دست می دهند.  

عوامل موثر بر تصادفات رانندگی

براساس این گزارش، یکی از عوامل مهم در تلفات سوانح رانندگی برخورد دو وسیله نقلیه با یکدیگر است به طوری که این عامل سهم ۴۴.۲ درصدی را از تلفات رانندگی به خود اختصاص می‌دهد، همچنین عابران پیاده هم سهم بالایی را از مرگ و میر ناشی از تصادف به خود اختصاص می دهند بطوریکه ۲۰.۶ درصد از تلفات ناشی از برخورد وسیله نقلیه با  عابر پیاده است.

براین اساس، ۲۵.۹ درصد از فوتی ها هم بر اثر واژگونی وسیله نقلیه بوده است بطوریکه واژگونی خودروها که اغلب ناشی از سرعت بالا است، سهم بالایی را در مرگ افراد دارد. آمارها حاکی از آن است که خودرو مورد استفاده ۴۰.۷ درصد از افراد متوفی در تصادفات جاده ای سواری بوده و ۱.۴ درصد را اتوبوس‌ها و مینی بوس تشکیل داده است.

همچنین سهم موتورسیکلت از این آمار ۲۴.۶ درصد، وانت بار ۷.۱ درصد و کامیون ۳.۵ درصد بوده است. بنابراین آمارها حاکی از آن است که سهم خودروهای شخصی در تصادفات رانندگی بسیار بالا است که این موضوع در زمان های پیک سفر بیشتر تاثیر خود را نشان می‌دهد.

خطای انسانی بیشترین عامل تصادفات

به گفته کارشناسان، علاوه بر سه عامل خطای انسانی، خودرو و زیرساخت، آموزش، اعمال قانون، ایجاد فضای قانونمداری افراد، مهندسی راه و خودرو و امداد و نجات در کاهش سوانح و تلفات جاده ای موثر است.   در این خصوص، محمد بخارایی رئیس هیات مدیره جمعیت طرفداران ایمنی راه ها با اشاره به اینکه کنترل سرعت، عدم رانندگی در حال حواس پرتی و خواب آلودگی از مهمترین موارد برای جلوگیری از تصادف است، گفته است: تقویت زیرساخت جاده‌ها هم از موارد مهمی است که می‌تواهند شدت تصادفات را کاهش دهد.

وی با اشاره به اینکه طراحی خودروی مناسب هم مورد مهم دیگر است، آشنایی رانندگان به خصوص در بخش حمل و نقل عمومی جاده ای با کارکردهای مختلف خودروها و توجه به آلارم ها از جمله موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد، دانست.

به گفته بخارایی، استفاده از وسایل ایمنی در خودروها هم باید مورد توجه رانندگان قرار گیرد، ضمن آنکه خواب آلودگی رانندگان از عوامل مهم در بروز تصادفات جاده ای است که نیاز به بررسی و آسیب شناسی بیشتری دارد.

در نتیجه می توان با بازسازی خودروهای فرسوده، ترویج فرهنگ در بین رانندگان و برطرف کردن نقاط حادثه خیز جاده‌ای مقدار زیادی از تعداد تلفات جاده‌ای را کاهش داد.