راهکارهایی برای پیشگیری و درمان «زخم بستر»

به گزارش پارس به نقل از  خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ، راهکارهای پیشگیری از بروز زخم بستر به شرح زیر است:

۱- جابجا کردن بیماری که قادر به حرکت نیست روی تشک به چهار طرف طی شبانه روز (هر هشت ساعت یک بار حداقل)

۲- ملافه تشک نباید خیس باشد. نباید سُر باشد تا مریض روی آن سُر بخورد. زیرا باعث اصطکاک پوست و آسیب آن می شود. نباید چروک باشد.

۳- کنترل مداوم نواحی تحت فشار از نظر حرارت و خون رسانی بافت با لمس ناحیه. محل نباید داغ باشد. اگر انگشت خود را روی آن کمی فشار دادید و برداشتید باید سریع صورتی شود.

۴- ماساژ مداوم نواحی تحت فشار.

۵- استفاده از تشک های هوا که فشار را یک نقطه متمرکز نمی کنند. در این نوع تشک ها قابلیت تنظیم فشار و وزن و وضعیت بیمار توسط پمپ به طور مکانیکی و یا نیمه اتوماتیک و یا تمام اتوماتیک (توسط سنسورهای فشار) وجود دارد و می توان در مراکز درمانی، بیمارستانی و حتی در منازل استفاده نمود. سیکل تناوبی تغییر فشار ۳،۵، ۷ و یا ۱۰ دقیقه است.

همچنین حفرات ریز لیزری به گونه ای روی تشک تعبیه شده است که با وجود ضد آب بودن امکان هواگیری مناسب را فراهم کرده و مانع از تعرق بیمار و ایجاد رطوبت در بستر می شود.

در یک چرخه زمانی متناوب، هوا می تواند از پشت بیمار عبور کند تا با کاهش فشار از بروز زخم بستر جلوگیری به عمل آید. جنس تشک ها از نایلون، PVC (پلی وینیل کلراید) ، PU (پلی یورتان) ، TPU (پلی یورتان ترموپلاستیک) بوده و دارای زیر لایه ای از جنس فوم است و قابلیت استفاده برای افراد با سنین مختلف را داراست.

درمان زخم بستر چگونه انجام می شود؟

برای زخم درجه ۱: جابجا کردن مداوم بیمار و ماساژ ناحیه به طور مداوم و نخوابیدن بیمار به روی زخم بستر و اجرای تمام موارد ذکر شده در پیشگیری.

برای زخم درجه ۲: مانند زخم درجه یک، البته در مورد ماساژ بهتر است انجام نشود تا عفونت با دست درمانگر، وارد زخم نگردد.

زخم درجه ۳ و ۴: نیاز به برداشتن بافت مرده دارد.

روش های درمان چگونه است؟

۱- استفاده از پانسمان های آماده به نام کامفیل یا پماد الیز که گران هستند اما بیشتر از قیمتشان می ارزند.

این داروها بافت های مرده را با انجام عملی شیمیایی برمی دارند اما به ساخت بافت زنده نیز کمک می کنند.

پانسمان کامفیل را تنها باید زمانی برداشت که تغییر رنگ دهند یا خود از بافت جدا شوند.

این درمان برای زخم درجه ۲ هم کاربرد خوبی دارد.

۲- استفاده از لارو حشره روی زخم که چند روزی زیر پانسمان می ماند و بافت مرده را می خورد و با بزاقش به ساخت بافت زنده کمک می کند. این درمان بهترین روش درمانی است که برای دیگر زخم ها نیز استفاده می شود و زخم های چندین ساله غیر قابل درمان را بهبود داده است. این روش به تازگی وارد ایران هم شده و از نظر مراجع پزشکی قابل تایید است.

در مورد بیماران قطع نخاعی برخی خرید پماد الیز را بهتر از کامفیل می دانند. به خصوص آقایان. زیرا آنها دچار زخم ناحیه تناسلی هم می شوند که نمی توان از کامفیل برای آن استفاده کرد.

درمان دیگر استفاده از پودر طلاست که قدیم به این صورت بوده ولی امروزه از کرم هایی که ترکیب طلا دارند استفاده می شود و بسیار گران است و در ایران هم یافت نمی شود.

درمان وابسته به مرحله زخم بستر است. ابتدا نواحی پوستی نزدیک به زخم توسط فیلم های محافظت کننده یا مواد محافظ ضد رطوبت پوشانده شده تا از درگیری این نواحی جلوگیری شود.

پانسمان ویژه نواحی صدمه دیده باعث تسریع بهبود و جداسازی بافت مرده می شود.

لازم است منطقه وسیعی از بافت مرده از طریق جراحی و داروهای ویژه ای جدا شود.

زخم های عمقی نیازمند پیوند پوست و دیگر جراحی های بازسازی هستند. در صورت عدم بهبود پوست طی چند روز بعد از شروع درمان، پزشک آنتی بیوتیک (پماد، قرص یا داروی داخل وریدی) تجویز می نماید. همچنین در صورت بروز علائم عفونت در زخم بستر نیز آنتی بیوتیک تجویز می شود. در هر صورت روش درمان و تجویز هر نوع پانسمانی تنها به عهده پزشک معالج شما است.