پز اجتماعی جدید با طعم دو سیب نعنا

 

استفاده از ابزاری که در پی ورود تکنولوژی به کشور مورد مصرف خانوارهای ایرانی قرار گرفت متاسفانه ناهنجاری های بسیاری را با خود به همراه داشت، حضور بیش از اندازه از فضاهای مجازی، گذر عمر در کافی شاپ ها و به تبع آن دور شدن هرچه بیشتر افراد خانواده از یکدیگر، از جمله این موارد است.

 

حضور بیش از اندازه جوانان در کافه هایی که با ذوق هنری معماری غرب اداره و طراحی شده اند به عنوان یک زنگ خطر جدی شمرده می شود، البته ناگفته نماند که افزایش این حضور، نتیجه ای جز کاهش رفت و آمد جوانان در کتابخانه ها را نخواهد داشت.

 

در سال های اخیر با گشتی در خیابان های مرکزی پایتخت با روند رو به رشد کافه هایی مواجه می شویم که قارچ گونه احداث و کمر به تخریب کتابخانه ها بسته اند.کتابخانه هایی که روز به روز شاهد کاهش و جایگزین شدن مشاغلی دیگر به جای آن ها هستیم.

 

اما سبز شدن هر روزه یک کافی شاپ در شهرها تا آن جایی یک معضل به حساب نمی آمد که جوانان صرفا به یک دورهمی و نوشیدن یک فنجان قهوه بسنده می کردند، اما بر اساس شنیده ها و گفته های برخی شهروندان، می توان بیان کرد که در برخی از این کافه ها به طور پنهانی و بدون هیچ واهمه ای مواد مخدر و یا قرص های توهم زا توزیع می شود.

 

برای پی بردن به عمق فاجعه و مسئله اصلی، برآن شدیم تا یک روز را در کافه ای در یکی از خیابان های پایتخت بگذرانیم.

 

در بدو ورود به کافه با فضایی تاریک و مملو از دود مواجه شدیم و صندلی های دورهم که جوانانی گرد آن ها جمع شده بودند. بر روی نخستین صندلی در کنار پسر جوانی جایی برای نشستن انتخاب و بعد از کلی مقدمه چینی شروع به صحبت با وی کردیم.

 

امیر مهدی 24 ساله خود را دانشجوی کارشناسی ارشد معرفی کرد و می گوید: دانشگاه من نزدیک این کافه است و روزهایی که کلاسم زود تمام می شود به اینجا آمده و تا بعد ازظهر وقت خود را با نشستن و فکر کردن و البته استعمال قلیان می گذرانم.

 

از وی در خصوص چرایی مصرف پی در پی قلیان سئوال کردم که گفت: استفاده از قلیان این روزها به یک پز اجتماعی در میان ما جوانان بدل شده است و با این تفکر که به قلیان معتاد نمی شویم و البته آرامش بخش است از آن استفاده می کنیم. البته امیر مهدی در ادامه اظهاراتش به تفکر اشتباه خود و دوستانش در خصوص استفاده از قلیان هم اعتراف کرد.

 

*تصویب قانونی که کار به جایی نمی برد

 

در اواخر دهه 70 دولت موفق شد آیین نامه ممنوعیت استعمال و عرضه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی را به تصویب هیئت وزیران برساند.

 

در این آیین نامه آمده بود "به منظور حفظ حقوق افراد جامعه و تامین سلامت آن‌ها در برابر زیان ها و بیماری های ناشی از استعمال دخانیات، استعمال هر نوع سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن مسقف به هر نحو ممنوع است."

 

حذف قلیان از قهوه خانه ها از آنجا شروع شد که در ۲۷ آبان ۱۳۹۰ دولت تصویب کرد استعمال قلیان در قهوه خانه ها ایرادی ندارد، اما دیوان عدالت اداری این مصوبه را ابطال و اعلام کرد: براساس قانون مبارزه با دخانیات، قهوه خانه جزء اماکن عمومی محسوب شده و نباید در آن سیگار یا قلیان استعمال کرد. دولت وقت هم به نوعی مصوبه دیوان را دور زد و قانونی تصویب کرد که براساس آن قهوه خانه ها را از لیست اماکن عمومی حذف کرد.

 

چندی پیش در همین راستا مدیراجرایی جمعیت مبارزه با دخانیات از صدور بخشنامه منع ارائه مجوز عرضه قلیان برای اماکن عمومی خبر داده بود و رئیس دیوان عدالت اداری نیز در همین خصوص گفت: قهوه خانه ها همچنان جزء اماکن عمومی محسوب شده و براساس قانون نباید در آن قلیان استعمال و سرو شود.

 

البته دیوان عدالت اداری این موضوع را هم رد کرده و همچنان بر رای خود پافشاری می کرد تا سرانجام پس از تغییر دولت و گذشت 2 سال از روی کار آمدن دولت یازدهم حجت الاسلام والمسلمین محمد جعفر منتظری رئیس دیوان عدالت اداری در مورد اینکه آیا رإی دیوان عدالت اداری مبنی بر ممنوعیت قلیان در قهوه خانه همچنان لازم الاجراست، گفت: قهوه خانه ها همچنان جزء اماکن عمومی محسوب شده و براساس قانون نباید در آن قلیان استعمال و سرو شود.

 

*صدای قل قل قلیان آهنگی شنیدنی برای این روزهای جوانان

 

تفریح این روزهای جوانان، متاسفانه شنیدن صدای قل قل قلیان هایی است که با طعم های گوناگون و برخلاف ممنوع بودن آن در اماکن عمومی سرو می شود.تفریحی مضر که می توان گفت تا حدودی مقصر اصلی آن عدم نظارت خانواده ها و نبود مکان هایی برای جوانان است.

 

امان الله قرایی مقدم جامعه شناس در خصوص افزایش میل حضور جوانان از کافی شاپ ها و استعمال قلیان می گوید: در بسیاری از قهوه خانه ها و کافی شاپ های هر شهر بزرگی استفاده از قلیان ها کاملا عادی شده است. تا چند سال گذشته میانگین سنی افرادی که از قلیان استفاده می کردند تقریبا  بین 30 تا 50 سال بود، اما امروزه جوانان و نوجوانان بسیاری را در پارک ها و معابر عمومی می‌بینیم که بعضا در کنار خانواده و با مهارت و جدیتی خاص از این ماده مخدر استفاده و لذت می برند و گاها این سن به زیر ۱۵ سال هم رسیده است.

 

وی گفت: امروز نه تنها بحث کشیدن قلیان به یک معضل اجتماعی تبدیل شده، بلکه در کنار استفاده صرف از این وسیله، ظهور انواع جدیدی از این محصول در بازار، باعث رقم خوردن یک پدیده اجتماعی قابل ملاحظه ای شده است.

 

 

*نقل مکان کردن قانون ممنوعیت استفاده از قلیان از قهوه خانه ها به کافی شاپ ها!؟

 

اسکندر آزموده رئیس اتحادیه صنف بستنی، آبمیوه و کافی شاپ تهران درباره عرضه قلیان در برخی کافی شاپ ها تاکید کرد: این کار غیرقانونی بوده و این گونه تخلفات توسط کافی شاپ های بدون مجوز صورت می گیرد.

 

هرچند این قوانین بارها و بارها و به دفعات تدوین شده ، اما تا اجرایی شدن آن راهی بس طولانی پیش رو است، چرا که تاکنون تدوین این قوانین بارها  به گوش خورده اما به مرحله اجرایی شدن نرسیده و صرفا روی کاغذ باقی مانده است که امیداریم با افزایش روزافزون کتابخانه ها و کاهش احداث کافی شاپ ها رفته رفته استعمال این مواد در میان خانواده ها بویژه جوانان برچیده شود.