مانتو زنان ایرانی آنگونه که اروپایی ها می خواهند/ ابعاد فرهنگی «نفوذ» را هم ببینیم+تصاویر

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- از زمانی که بحث «نفوذ» در محافل مختلف کارشناسی کشور مورد توجه قرار گرفته، بیشتر تمرکز در رسانه های داخلی، «نفوذ» را صرفا با ابعاد سیاسی و یا امنیتی آن دیده اند. اما رسانه های غربی، بیشترین حجم تحلیل خود در این حوزه را بر تغییر سبک زندگی قرار داده اند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «پارس»، یکی از ابعاد اصلی و جدی نفوذ، تغییر سبک زندگی و ترویج زندگی بر اساس مدل غربی است. پیرامون سبک زندگی نیز یکی از موضوعات مهم، موضوع «مد» است. در این زمینه نیز موضوعات اجتماعی بسیاری قابل توجه است که در آخرین مورد می توان به گزارش نشریه آلمانی «دی سایت»(Die Zeit) اشاره کرد. 

این نشریه که به صورت هفتگی در در هامبورگ آلمان منتشر می‌شود بیش از دو میلیون خواننده داخلی دارد و در آخرین شماره خود موضوع «مانتو» را مورد توجه قرار داده و به روشنی بخشی از جامعه ایران را برای تغییر سبک زندگی غربی مورد اشاره قرار می دهد. در ذیل متن کامل این گزارش می آید. در جای جای این گزارش به روشنی مانتوهایی که با طراحی مورد نظر اروپایی ها همراهی دارد مورد تبلیغ قرار گرفته است.

در ایران، زنان باید خود را بپوشانند؛ چه با چادر و چه با مانتو و روسری. طراحان جوان این وظیفه را به یک انتخاب تبدیل می کنند. مانتوها به هیجان انگیز ترین تن پوش های موجود در کمد لباس ها تبدیل می شوند.

استفاده از پارچه های گوناگون، رنگ های متضاد، چاپ هایی به سبک شرقی. سجاف دوزی هایی به رنگ های صورتی، فیروزه ای و نارنجی. به جهان زیبا و رنگارنگ انوشه آصفی و برند لباس وی با نام "انار دیزاین" خوش آمدید. این زن جوان ٣٢ ساله می گوید: "من ترکیب رنگ های غیر معمول و برقراری ارتباط میان فرهنگ باستانی فارسی با طراحی مدرن را دوست دارم." خانم آصفی نه در پاریس، میلان یا لندن، بلکه در تهران زندگی می کند.

روندی در ایران در حال جریان است. زیرا که مد، به ویژه تهیه شده از سوی زنان و برای زنان، در ایران، همیشه یک مسئله سیاسی نیز بوده است. در واقع، تا کنون تغییر چندانی حاصل نشده است. اما امید وجود دارد: در ژوئن ٢٠١٣ رئیس جمهور حسن روحانی که فردی لیبرال به شمار می رود، در توییتی نوشت که حجاب را عین عفاف ندانید. از دو سال پیش، گشت ارشاد رعب آور دیگر مانند قبل تند و با خشونت رفتار نمی کند. ردا با روسری یا مانتو، آن گونه که زنان ایرانی این لباس را می نامند، از مصالحه ای بین سبک غربی- سکولار و سبک مذهبی سنتی به یک نیاز و تمایل واقعی تکامل یافته است.

نیلوفر خالصی، وبلاگ نویس مد که در ایران به دنیا آمده و در حال حاضر در پاریس زندگی می کند نیز چنین برداشتی دارد: "به ویژه زنان جوان از طبقه متوسط در حال رشد و طبقه بالای ثروتمند کشور از مانتوهای امروزی استقبال می کنند."

به نظر می رسد که به ویژه زنان جوان ایرانی تحصیل کرده - حدود ٦٠ درصد از دانشجویان در این کشور زنان هستند – به اندازه ای دیوانه مد هستند که نمی توان آنها را از بازی با رنگ ها و سبک ها منصرف کرد. آنها بی پروا روسری خود را بر پشت سر افکنده و بدین ترتیب موهای اغلب رنگارنگ یا بلوند خود را به نمایش می گذارند. علاوه بر آن، ‌ایران یکی از بزرگترین بازارهای مواد آرایشی بوده و طبیعتا عمل های جراحی زیبایی بخشی از برنامه زیبایی در این کشور می باشد.

برای انوشه آصفی این امری طبیعی است: "همانند دیگر کشورها، زنان ایرانی نیز می خواهند زیبا و شیک به نظر برسند و طبیعتا علاقه مند به مد هستند." امری که در گذشته متفاوت بود: "ده سال پیش، بسیاری از زنان مانتو را به عنوان لباسی می دیدند که باید در بیرون از خانه برای پوشش خود به تن کنند. در بازارها و مغازه ها به طور عمده مانتوهایی با رنگ های تیره، بدون شکل و طرح خاص برای فروش عرضه می شدند. " اما سپس زنان بیشتری خواستار مانتوهای متناسب با اندام خود شدند: "آنها می خواستند مانند دیگر زنان در سراسر جهان، شخصیت و برداشت خود را از مد به نمایش بگذارند."

در حالی که در این کشور افراد از مانتو هایی به رنگ های شاد و روشن ابراز خوشحالی می کنند که در میان لباس های یکنواختی به رنگ خاکستری- سیاه- آبی- بژ جلوه گر می شوند، وبلاگ های مد ایرانی، صفحات اینستاگرام و فیس بوک مدل های مانتوی فانتزی را یکی پس از دیگری نمایش و ارائه می دهند. هم اکنون در پوشش اجباری، یک صنعت پدید آمده است. "انار دیزاین" تنها یکی از بسیار برندهای کوچک مروج این انقلاب مد می باشد که اینستاگرام دروازه ورود آن به جهان به شمار می رود.

آفی ترابی نیز با برند خود به نام "نو فاکس (NoFuX)" که در ٢٠١٤ تاسیس کرده، در این عرصه قدم برداشته است. ترابی در برند نو فاکس از زیور آلات ایرانی نیز بهره می گیرد، اما ظاهر محصولات وی دخترانه تر و ظریف تر از "انار دیزاین" می باشد. پارچه هایی به رنگ صورتی، سرخ گلی و بنفش یاسی استادانه با پرهای مختلف، حاشیه دوزی، مهره و گلدوزی های زینتی تزئین شده اند. تنها گشادی و درازای آنها یادآور قوانینی هستند که خلاقیت وی باید از آنها به هر حال پیروی کند. به گفته ترابی، مد ایران تا حد زیادی از امارات متحده عربی و لباسی به اسم عبا تاثیر گرفته، لباس بلندی از پارچه های ساده که اغلب استادانه بر آن گلدوزی شده است. خالصی، یک وبلاگ نویس دیگر نیز تاکید می کند که طیف مشتریان کنونی بسیار متنوع است: "ایران کشور تضادها می باشد. در کنار جوان های شیفته مد، زنان مذهبی نیز هستند که ترجیح می دهند هنوز هم چادر سیاه به سر کنند."

باید چیزی برای همه وجود داشته باشد. بدین علت صنعت مد ایران به طور خستگی ناپذیری رشد می کند، تنها در سال گذشته بیش از ١٠٠ نمایش مد در سراسر کشور برگزار شده است. پیدا کردن مدل های مورد نیاز برای این نمایش ها به عهده شریف رضوی است که در سال ٢٠٠٨ اولین موسسه مدلینگ ایرانی را به نام "بهپوشی" تاسیس کرد. پس از عبور از موانع قانونی اولیه، رضوی به لطف "قانون مد و صنایع پوشاک" هم اکنون رسما می تواند مدل های مرد و زن خود را به صحنه های مد ایران اعزام کند. مدل ها به دریافت یک به اصطلاح کارت صلاحیت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که بر صنعت مد نظارت می کند، نیاز دارند. این صنعت تا زمانی که سازگار با ارزش های ایرانی- اسلامی باشد، از سوی دولت مورد تشویق قرار می گیرد.

از زمان قرارداد هسته ای وین در ماه ژوئیه سال جاری، ایران و غرب بسیار محتاطانه از لحاظ سیاسی به یکدیگر نزدیک می شوند. آیا این امر بر مد تاثیر می گذارد؟ طرح های الهام قریشی و صنم ماکویی، بنیانگذاران برند "کوکوز (Coocooz)" را به راحتی می توان در فروشگاه های "زاراZara " یا "کوز Cos" تصور کرد. برش لباس ها تنگ و چسبان و پارچه ها سبک و ساده می باشند. اما بر خلاف دیگر برندهای موجود، رنگ ها چندان تند و پررنگ نبوده و سبک استفاده از پارچه های مختلف به نحوی است که چندان شلوغ و درهم نباشد. قریشی توضیح می دهد: "ما می خواستیم شکاف بین کالاهای ساده و کم کیفیت و مدهای زنانه بسیار گران قیمت را پر کنیم." این زن جوان ٣٥ ساله نتیجه به دست آمده را "سبک خیابانی مناسب برای استفاده روزمره" توصیف می کند که در چارچوب دستورالعمل های مذهبی- قانونی باقی مانده اما با صحنه های مد اروپا نیز همخوانی دارد.

البته بسیاری از ایرانیان با وجود مدگرایی، نمی خواهند فرهنگ ایرانی را نفی و انکار کنند. نتیجه این امر، الگوهای پوشش ایرانی با سبک های غربی است؛ همانند طرح های انوشه آصفی و آفی ترابی.

به نظر نمی رسد اعمال محدودیت های سیاسی بر خلاقیت طراحان مانع کار آنها شده باشد، بلکه برای آنها بیشتر باعث ایجاد انگیزه گردیده است. آفی ترابی به زنان کشور خود اعتماد و اطمینان دارد: "همواره می توان سبک خاص آنها را مشاهده کرد. حتی اگر آنها مجبور به پوشاندن تمام بدن خود باشند." مانتوهای طراحی شده وی کوچکترین شک و تردیدی در این باره باقی نمی گذارند.