به گزارش پارس به نقل از تسنیم، آن چیزی که از نام عشایر در ذهن ما نقش می‌بندد انس با طبیعت است و با شنیدن این کلمه به یاد سیاه چادرهایی می‌افتیم که در پهنای دشت‌های سبز به چشم می‌آیند، به یاد کوچ آنها در کنار جاده‌ها که پیاده یا سوار بر اسب و الاغ زندگی ساده خود را به دوش می‌کشند و به سوی مقصد می‌روند.

دلاوری و رشادت در نبرد از خصوصیات بارز این غیور مردان کوه و دشت است و کوچ نشینی در شهرستان درمیان به دلیل کمبود منابع آب و نیز مشکلات تامین علوفه دام از گذشته رایج بوده و در حال حاضر نیز جمعیت قابل توجهی عشایر هستند.

جامعه عشایری در تمام تحولات کشور سهیم بوده و در امر مرزبانی و پاسداری از کشور نقش مهمی ایفا کرده‌اند و همینطور عشایر شهرستان درمیان مرزبانانی امین و قابل اطمینان هستند که خدمت به آنها فرصت الهی است.

جامعه عشایری خراسان جنوبی با جمعیت 15 هزار و 676 خانوار، 7 درصد جمعیت عشایر کشور را تشکیل می‌دهند و 30 درصد تولید دامی خراسان جنوبی را برعهده دارند و در حال حاضر آب 7 هزار خانوار عشایری استان به وسیله تانکر تأمین می‌شود.

اما این روزها با کاهش بارندگی در این خطه کویری، مشکلات آبی عشایر استان تشدید شده و آب ارسالی اداره کل امور عشایری نیز جوابگوی نیاز عشایر نیست.

عدم توجه به نیازمندی‌ها و مشکلات آبی عشایر، در آینده آنها را نیز به حاشیه روستاها و شهرها خواهد کشید تا این تولیدکنندگان فعال جامعه به مصرف گرایان و بیکارانی بدل شوند که این روزها در حاشیه شهرهای استان بسیار دیده می‌شوند.

رنج عشایر مرزی خراسان جنوبی از وعده تا عمل

 علی خزائی یکی از عشایر شهرستان درمیان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت: به علت خشکسالی با کمبود علوفه  مواجه هستیم و دام‌هایمان از گرسنگی لاغر شده و قیمت علوفه بسیار بالا است و عشایر در این وضعیت توان خرید علوفه ندارند و چون دام‌ها لاغر هستند بازار فروش مناسبی ندارند.

وی از نبود تسهیلات (بدون ضامن )،کمبود امکانات آموزشی  و ادامه تحصیل گلایه کرد و افزود: در زندگی عشایری چون دام تنها منبع درآمد و دارایی آنها است، تامین آب برای دام عشایر از اهمیت اساسی برخوردار است.

قدرت خرید آرد در عشایر کاهش یافته است

بهلولی یکی دیگر از عشایر این شهرستان نیز گفت: نان خوراک غالب عشایر است و مصرف زیادی دارد اما با یارانه ای که دولت می‌دهد قدرت خرید آرد کم شده است و به علت صعب العبور بودن جاده‌های عشایری کمتر راننده ای به این مناطق می آید و حمل و نقل آرد هزینه بالایی دارد.

وی افزود: به علت کمبود باران مراتع خشک است و در این وضعیت مشکلات فراوانی برای عشایر و دام‌ها به وجود آمده و ما دامهایمان را از شر خشکسالی به خدا سپرده‌ایم.

مدیر امور عشایر شهرستان درمیان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: برابر سرشماری صورت گرفته در تابستان 1387 تعداد 2 هزار و 895 خانوار عشایر با جمعیتی معدل17 هزار و 591 نفر در شهرستان درمیان زندگی می‌کنند.

21 درصد عشایر خراسان جنوبی را مرزنشینان درمیان تشکیل می‌دهند

سید علی حسینی نسب بیان کرد: این میزان 21 درصد از جمعیت عشایر استان و 30 درصد از کل جمعیت شهرستان درمیان را تشکیل می‌دهند و تعداد دام‌های آنها 150 هزار راس برآورد شده است که حدود 70 درصد دام شهرستان هستند.

وی افزود: عشایر این شهرستان بیشتر از طوایف عرب خزائی، عنانی، بهلولی، زرک زهی، بلوچی، کلندرزهی، نخعی، نهتانی، بهمدی و تاجیک هستند و دشت گلمیران و دشت طبس به عنوان ییلاق و دشت‌های گلودره و نامیدی به عنوان قشلاق مورد استفاده عشایر قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه 500 کیلومتر ایل راه عشایری در درمیان نیاز به مرمت در دونوبت دارد، افزود:یکی شروع فصل کوچ پاییزه عشایری و یکی در کوچ ییلاقی عشایر و از این میزان 300 کیلومتر مرمت و موج تراشی شده و 200 کیلومتر باقیمانده در نوبت بعدی یعنی ییلاق انجام خواهد شد.

انجام آبرسانی به 65 محله عشایری درمیان

مدیر امور عشایر شهرستان درمیان با اشاره به اینکه تاکنون به 65 محله عشایری آبرسانی انجام شده است، تصریح کرد: حدود 5 هزار متر مکعب آبرسانی در سه ماه نخست امسال انجام شده که بیش از 50 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

وی آبرسانی به ایل راه‌ها را به صورت مستقیم به زندگی عشایر مرتبط دانست و گفت: اگر روند انجام آن را قطع کنیم یا تاخیر داشته باشیم صدمات زیادی به این جامعه وارد می‌شود.

وی یکی از  مشکلات عشایر شهرستان درمیان را پایین بودن اعتبارات نسبت به جمعیت عشایر شهرستان دانست و افزود: به علت خشکسالی و فقر شدید مراتع حجم تولید عشایر و دام افت شدیدی داشته و باعث مهاجرت این قشر شده است.

حسینی نسب میزان تخصیص اعتبار در سال 92 را 9.5 درصد دانست و افزود: اما با این وجود به پیشرفت 150 درصدی در آبرسانی سیار و مرمت ایل راه‌ها رسیدیم و همچنین در سال 93 با وجود 100 میلیون اعتبار 130 درصد پیشرفت فیزیکی نسبت به اعتبار بیشتر بوده است.

مدیر امور عشایر درمیان از توزیع 260 تن علوفه عشایری یارانه‌ای خبر داد و گفت: 16 باب آبشخور دامی راه اندازی شده، 4 مورد مرمت و بهسازی آب انبار، مرمت 2 قنات و 2 چاه مالداری و سرمایه گذاری 200 میلیون تومانی در صندوق توسعه بخش عشایری کشور از اقدامات انجام شده برای عشایر این شهرستان است.

وی همچنین از ثبت 118 قرارداد در راستای حمایت از تولید در بحث زنجیر تولید گوشت قرمز توسط شرکت تعاونی عشایر خبر داد و اظهار داشت: در این راستا مبلغ 400 میلیون تومان طبق قرارداد به عشایر پرداخت شده است و همچنین سال گدشته 200 میلیون تومان به صندوق در همین راستا معرفی شده است.

وی از توزیع  1280 تن جو مدت دار توسط شرکت تعاونی عشایری در 2 مرحله خبر داد و افزود: شهرستان درمیان در این مورد نیز رتبه اول را دارد و عشایر درمیان در نیمه نخست امسال 2 هزار تن شیر و لبنیات، حدود 600 تن گوشت قرمز و حدود 85 تن کرک و پشم و مو تولید کردند.

زندگی عشایر نمونه بارز اقتصاد مقاومتی

مدیر کل امور عشایر خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با تسنیم جامعه عشایری را جزو پر تلاش‌ترین افراد جامعه دانست و افزود: جامعه عشایر یک جامعه مولد منطبق با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.

غلامرضا قوسی مهمترین مشکل عشایر استان را کمبود آب عنوان کرد و گفت: از مرکز تنها برای تامین آب شرب خود عشایر، اعتبار اختصاص می‌یابد و در زندگی عشایری چون دام تنها منبع درآمد و دارایی آنها است، تامین آب برای دام عشایر از اهمیت اساسی برخوردار است و با توجه به مشکلات فراوان عشایر در زمینه تامین آب، امور عشایری در چند سال اخیر حمل آب برای دام‌های عشایر را به صورت غیرقانونی در دستور کار قرار داده است.

وی با بیان اینکه در زمان حاضر بیش از 90 درصد چاه‌های مالداری عشایر استان خشک شده، گفت: به دلیل کمبود بارندگی تامین آب دام، مهمترین خواسته عشایر است و روزانه درخواست هایی مبنی برای حمل آب برای دام عشایر داریم که به دلیل کمبود اعتبارات نمی‌توانیم تمام نیازهای آبی عشایر را تامین کنیم.

وی بیان کرد: در برخی از مناطق که عشایر نیاز بیشتری به آب دارند گاها نسبت به خرید آب از بخش خصوصی اقدام می‌کنند که هزینه خرید هر تانکر آب برای عشایر 150 هزار تومان است.

مدیرکل امور عشایر خراسان جنوبی تصریح کرد: در استان خراسان جنوبی بیش از 15 هزار خانوار عشایر داریم که 13.2 درصد از جمعیت استان را تشکیل می‌دهند و شهرستان درمیان سومین شهرستان در مرتبه عشایر در خراسان جنوبی قرار دارد.

وی با بیان اینکه حدود 34 درصد جمعیت دام استان در دست عشایر است، افزود: 28 درصد تولیدات دامی توسط عشایران زحمتکش در استان تولید می‌شود و ما باید برای افزایش بهره‌وری و درآمد و اقتصادی کردن تولیدات آنها برنامه‌ریزهای لازم را انجام دهیم.

 و اما امروز زنگ خطر زنگ مهاجرت جوانان عشایری به شهرها به صدا درآمده که توجه ویژه به این جمعیت و ایجاد زیرساخت‌های لازم در کنار ارائه خدمات مناسب می‌تواند باعث ماندگاری افراد در ایلات عشایری شده و از مهاجرت آنها به شهرها جلوگیری کند.

مردمان عشایر که علاوه بر تولید و کمک به اقتصاد کشور در طول تاریخ حافظان این آب و خاک در برابر هجوم بیگانگان بوده و همیشه آماده پاسداری از شرف و کیان ایران اسلامی هستند سزاوار حمایت‌های جدی تری هستند.

حمایت‌های مسئلان از این جامعه پر تلاش و تولید کننده می‌تواند از زوال این زندگی ساده جلوگیری کند و علاوه بر این حذف تدریجی زیست عشایری، برخی سنت‌ها، آیین‌ها و خرده فرهنگ‌های اقوام ایرانی را که از گذشته تاکنون توسط کوچ نشینان حفظ شده بود به وادی فراموشی می‌برد و این خود به هویت زدایی بخش عمده ای از جامعه منجر می‌شود.

امید است با حمایت مسئولان و دولت و اختصاص اعتبار کافی حداقل دغدغه آب عشایر خراسان جنوبی رفع شود. به امید آن روز...

گزارش ریحانه فیروزی راد

جامعه خراسان جنوبی خراسان رضوی خشکسالی مو