آیا قانوناً می توانم نوه ام را از مادرش بگیرم؟

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- پرسش: نوه ام دختر است. با توجه به رابطه عاطفی دختر و مادر، پس از فوت پسرم، او را از عروسم جدا نکردم. الان 7 سال تمام دارد. متأسفانه عروسم به مسائل اخلاقی و مذهبی پایبند نیست و به همین دلیل نگران آینده نوه ام هستم. آیا قانوناً می توانم او را از مادرش بگیرم؟

پاسخ: در صورتی که مادر صلاحیت نگهداری از کودک را نداشته باشد و حضانت کودک توسط مادرش به مصلحت طفل نباشد، ولی قهری (پدر یا پدربزرگ پدری) یا دادستان می تواند از دادگاه تقاضا کند که حضانت وی را از مادر سلب و به دیگری واگذار کند. بنابراین، در صورت فوت پدر یا جد پدری کودک می توان موضوع را از طریق دادسرا پیگیری کرد. به حکم ماده ۴۳ قانون حمایت خانواده، «حضانت فرزندانی که پدرشان فوت شده با مادر آنهاست مگر آنکه دادگاه به تقاضای ولی قهری یا دادسـتان، اعطای حضـانت به مادر را خلاف مصلحت فرزند تشخیص دهد.» اصولاً در کلیه تصمیمات دادگاه ها در مورد حضانت، رعایت صلاح و مصلحت کودک در اولویت قرار دارد. (ماده 45 قانون حمایت خانواده) به عنوان مثال، حتی اگر زن و شوهر هنگام طلاق در مورد ملاقات، حضانت، نگهداری و سایر امور مربوط به کودک توافقاتی کنند و دادگاه تشخیص دهد آن توافقات برخلاف مصلحت کودک است، می تواند آنها را نادیده بگیرد و در مورد اموری از قبیل واگذاری حضانت به دیگری یا تعیین شخص ناظر با پیش بینی حدود نظارت وی، با رعایت مصلحت طفل تصمیم مقتضی اتخاذ کند. با توجه به تبعات سوء جدا کردن کودک از پدر و مادرش معمولاً دادگاه ها اعمال این مقررات را منحصر به موارد محدودی می کنند که به وضوح و قطعیت اثبات شود زندگی کودک با پدر یا مادرش به صلاح وی نیست. به عبارت دیگر، تنها اختلاف دیدگاه و شیوه زندگی شما و عروستان نمی تواند مبنای صدور حکم سلب حق حضانت مادر شود. علاوه بر این، ماده 4 قانون  حمایت  از کودکان  و نوجوانان  مصوب 1381، برای مقابله با کودک آزاری مقرر می دارد: «هر گونه  صدمه  و اذیت  و آزار و شکنجه  جسمی  و روحی  کودکان  و نادیده  گرفتن  عمدی  سلامت  و بهداشت  روانی  و جسمی  و ممانعت  از تحصیل  آنان  ممنوع  و مرتکب  به  سه  ماه  و یک  روز تا شش  ماه  حبس  و یا تا ده  میلیون  ریال  جزای  نقدی  محکوم  می گردد.» برای گزارش موارد کودک آزاری می توانید از طریق دادسرای محل وقوع جرم اقدام کنید.