به گزارش پارس به نقل از شفقنا ، رییس سابق دانشکده کتابداری دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه  نیازمند ایجاد یک نهضت عمومی در فرهنگ مطالعه جامعه هستیم گفت: شناخت، آگاهی، کسب مهارت های نقد و تحلیل به دنبال داشتن یک ذهن پرسشگری فعال کسب می شود، این در حالی است که  متاسفانه استفاده بی رویه از اینترنت و شبکه های مجازی فرصت کسب دانش از راه مطالعه را از جامعه گرفته است و بیشتر مطالعه ها در جامعه مطالعه ای منفعل و برای سرگرمی روی می دهد. بنابراین اگر بخواهیم از این رسانه ها مطالعه ای درست اتفاق بیفتد باید آگاهی و شناخت مردم در این زمینه را با ارائه آموزش های اساسی و مدون افزایش دهیم و ضمن کنترل محتوای آن، معیارهای درست برای انتخاب درست از اینترنت تعریف شود در غیر اینصورت باید منتظر عواقب بسیار وحشتناک و اسفناکی باشیم که از این نوع رسانه به جامعه تزریق می شود.

دکتر غلامرضا فدایی در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی، مطالعه را به دو بخش فعال و منفعل تقسیم بندی کرد و افزود: مطالعه از باب مفاعله(دو مخاطب) ریشه می گیرد و توام با فکر، اندیشه و تامل است و همواره در آن یک رابطه دوسویه بین فردی که مطالعه می کند و منبع مورد مطالعه وجود دارد و از همین جهت به دو بخش منفعل و فعال تقسیم بندی می شود، در مطالعه منفعل فرد به ظرفی خالی و تهی شبیه است که از خود هیچ سرمایه، معلومات و مقدمات علمی ندارد و هر آنچه را که می خواند بدون اینکه به تجزیه و تحلیل بپردازی می پذیرد و تحت تاثیر آن قرار می گیرد در واقع این نوع افراد از روی بیکاری، سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت به مطالعه می پردازد.

روحیه نقد کردن، نقدپذیری و تحلیل درست تنها با مطالعه فعال شکل می گیرد

وی در ادامه با تاکید بر اینکه مطالعه فعال به دنبال داشتن مسئله  و پرسش اتفاق تصریح کرد: در این نوع مطالعه فرد همواره صاحب فکر، ایده و نظر است و سرمایه اولیه علمی را در موضوع مشخص دارد با مطالعه ی افکار دیگران اندیشه خود را به محک آزمایش قرار می دهند. در واقع سعی می کند با دست یافتن  به افکار مثبت و منفی صاحب منبع، به پرسش های ذهنی خود پاسخ بدهد و اینطور نیست که هر آنچه که می خواند بپذیرد یا رد کند. بطور کلی این نوع مطالعه، مطالعه راحتی نیست فرد باید علاقمند علم و صاحب اندیشه باشد. در واقع روحیه نقد کردن، نقدپذیری و تحلیل درست تنها با مطالعه فعال در افراد شکل می گیرد و فرد در این ارتباط باید بتواند با خواندن علاوه بر افزایش معلومات، توانایی نقد نمودن، تولید و عرضه علم را نیز داشته باشد و فردی که دارای تفکر و اعتقاد است بیانگر این است که پشتوانه علمی و فرهنگی قوی برخوردار است.

ذهن پرسشگری در جامعه ایران بسیار کمرنگ شده است

دکتر فدایی با بیان اینکه ذهن پرسشگری در جامعه ایران بسیار کمرنگ شده است گفت: در واقع فردی که در مطالعه تعامل یک سویه با منبع برقرار کند و نتواند نوشته های نویسنده را نقد و دیدگاه های حاصل از فکر خود را به قلم بیاورد نشان دهنده ی این است که وی در رویارویی با کتاب منفعل و تنها با هدف سرگرمی، رفع خستگی و یا پرکردن اوقات فراغت به آن روی آورده است. متاسفانه آمارها بیانگر این است ذهن پرسشگری برای مطالعه فعال در کشور وجود ندارد و هنوز بسیاری از افراد در جامعه  با هدف گذراندن وقت و سرگرمی مطالعه می کنند.

چگونه می توان فرهنگ پرسشگری را در کودکانمان بپرورانیم؟

رییس سابق دانشکده کتابداری دانشگاه تهران، درباره چالش ها و مشکلات موجود در زمینه فرهنگ مطالعه در ایران اظهار کرد: متاسفانه ذهن بچه های ما جهت پرسش گری طراحی نمی شود و آنچه که به آنها آموزش داده می شود اندوختن داده ها در حافظه است و سوال اساسی در این زمینه مطرح می شود که چگونه می توان فرهنگ پرسشگری را به جای حفظ کردن دروس از همان دوره پیش دبستانی در کودکانمان بپرورانیم؟ و در مجموعه آنچه باید به آن توجه کرد ایجاد ساختارهای آموزشی متفاوت است که زمینه ساز تحول در فرهنگ مطالعه شود به طوری که بتوان فرهنگ مطالعه در کشور را ایجاد و بسط داد.

شبکه های اجتماعی بر میزان مطالعه جامعه ایران سایه سنگینی انداخته

وی در ادامه با بیان اینکه شبکه های اجتماعی بر میزان مطالعه جامعه ایران سایه سنگینی انداخته است گفت: امروزه در شرایط و دوره ای قرار داریم که اطلاعات با سرعت صعودی تولید می شوند  و نوعی سونامی اطلاعات را به وجود می آورند در واقع دسترسی به اینترنت به قدری رو به رشد است که یک شهروند عصر حاضر نیازمند این است که آگاه، اجتماعی، روزآمد، رقابت پذیر وکنجکاو باشد این در حالی است استقبال بی نظیر از انواع شبکه های اجتماعی در کشور سایه سنگینی بر اندوخته ها و دانش افراد که عموما از راه مطالعه کسب می شود انداخته است و مردم دچار نوعی سردرگمی و استرس شده و نمی دانند چه مطالعه نمایند؟ چگونه تحلیل کنند؟

آمارهای 7 یا 15 دقیقه ای میزان مطالعه ایرانیان در روز، غیرواقعی است

این استاد دانشگاه تهران همچنین یاد آور شد: نباید مطالعه را تنها به خواندن کتاب خلاصه کرد در واقع تمامی وسایل نوشتاری، اعم از کتاب، یادداشت، روزنامه، مجلات و الکترونیکی نظیر اینترنت، آی پد، موبایل و همچنین  دیدن تصاویر و فیلم ها مثل نمایشگاه، موزها، دیوار نوشته ها و غیره می تواند منبعی برای مطالعه قرار بگیرد، بر همین اساس می توان گفت تعریفی درستی از مطالعه در کشور ما وجود ندارد بنابراین آمارهای 7 یا 15 دقیقه ای میزان مطالعه ایرانیان در روز، آماری غیرواقعی است.

جوانان یک سری اطلاعات نادرست و بی محتوا از ابرازهای الکترونیکی دریافت می کنند

به گفته رییس سابق کمسیون آموزش مجلس، در جامعه ایران مطالعات الکترونیکی رشد بالایی دارد اما نکته قابل تامل این است که هنوز یاد نگرفته ایم در این نوع مطالعه بهره مثبتی داشته باشیم، در واقع مطالعه ی درست الکترونیکی نیازمند آموزش و یادگیری اساسی است، بیشتر مردم در جامعه ما به خصوص جوانان یک سری اطلاعات نادرست و بسیار بی محتوا را از اینترنت و ابرازهای الکترونیکی دریافت می کنند و در استفاده از این ابزارها دنبال گپ، چت، حرفها، تصاویر و فیلم های معمولی و بعضا نادرست هستند. بنابراین اگر بخواهیم از این رسانه ها مطالعه ای درست اتفاق بیفتد باید آگاهی و شناخت مردم در این زمینه را با ارائه آموزش های اساسی و مدون افزایش دهیم و ضمن کنترل محتوای آن، معیارهای درست برای انتخاب درست از اینترنت تعریف شود در غیر اینصورت باید منتظر عواقب بسیار وحشتناک و اسفناکی باشیم که از این نوع رسانه به جامعه تزریق می شود.

اصلاح فرهنگ مطالعه در کشور نیازمند یک عزم ملی و نهضت جهادی است

آموزش و پرورش با پرداختن به المپیادها، تنها به استعداد گروه محدودی از دانش آموزان توجه می کند

دکتر فدایی با تاکید براینکه اصلاح فرهنگ مطالعه در کشور نیازمند یک عزم ملی و نهضت جهادی است افزود: آموزش و پرورش به عنوان یک سازمان فرهنگی و تربیتی در این زمینه نقش بسیار مثبت و موثری می تواند ایفا کند، در واقع این نهاد باید با تدوین برنامه های مختلف مهارتی، علمی، تفریحی و ورزشی فرصت گرایش جوانان و نوجوانان به شبکه های مجازی را بگیرد و زمینه هایی فراهم کند که تمامی استعدادها، سلایق و ذوق ها امکان ظهور داشته باشند و مطالعه و یادگیری را تنها به کتاب خلاصه نکنند، استفاده صحیح از اینترنت، موبایل، بازدید از موزه ها، نمایشگاهها و خانه های محلی همه می تواند نوعی مطالعه باشد این در حالی است که متاسفانه آموزش و پرورش با پرداختن به المپیادها، تنها به استعداد گروه محدودی از دانش آموزان توجه می کند.

باید به تقویت منابع آموزش خواندن و فرهنگ سازی در جوامع و رسانه بپردازیم  

وی در پایان مطالعه را یک ضرورت در عصر حاضر دانست و گفت: چنانچه بخواهیم در این عصر در حوزه مطالعه سیاست گذاری کنیم باید به تقویت منابع آموزش خواندن و فرهنگ سازی در جوامع و رسانه بپردازیم  و در صورت اعمال این کارها است که می توانیم در مقابل سونامی اطلاعات زنده بمانیم و لازم است مسئولان با در اختیار دادن منابع مناسب، تدوین برنامه ها و سیاست های تشویقی افراد را به مطالعه ترغیب و درگیر کنند، مطمئنا اگر مسئولان پژوهش محور و علاقمند به ترقی و تعالی جامعه باشد با ارائه راهکارهای درست نقش مطالعه را در بین مردم و خانواده ها پررنگ تر می کنند، در واقع وقتی مردم می بینند در جامعه هیچ برتری بین عالمان و جاهلان وجود ندارد و افراد به اندازه توانایی و علم خود در جایگاهش قرار نگرفته اند و می شود بدون علم و مطالعه نیز راحت تر زندگی کرد، طبیعی است که در چنین جامعه ای، مطالعه به حاشیه می رود و افراد برای کسب علم و کتاب خوانی رغبتی نشان نمی دهند.

ایران جامعه ذهن رقابت موزه