ایست! اینجا ورود قاچاق ممنوع است

به گزارش پارس به نقل از ایسنا "شکستن پلاتین در پای بیمار" و "استنت‌های تقلبی قلبی" و هزار و یک نمونه دیگر از تقلبات در حوزه تجهیزات پزشکی در سایه تاخت و تاز دلالان و واسطه‌ها به جایی رسیده بود که صدای وزارت بهداشتی‌ها و متولیان عرصه سلامت را نیز درآورد؛ به طوری که دکتر دیناروند، رییس سازمان غذا و دارو از مشاهده تجهیزات مصرفی قاچاق در این مراکز درمانی خبر داد و گفت که برخی فروشندگان این تجهیزات مصرفی بیمارستان‌ها با سندسازی‌های جعلی، جنس فروخته شده را به صورت جنس غیرقاچاق جا می‌زنند و به بیمارستان‌های دولتی می‌فروشند.

اعتراف به این موضوع به عنوان معضلی که با جان رنجورترین انسان‌ها ارتباط دارد، آن هم از سوی مقامی رسمی، عمق فاجعه را می‌رساند. در همین شرایط بود که پای تحول سلامت به حوزه تجهیزات پزشکی نیز باز شد و در پی آن دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های مختلفی نیز تدوین و ابلاغ شد.

هرچند هیچگاه به طور رسمی سخنی از میزان قاچاق تجهیزات پزشکی در کشور به میان نیامده، اما مسوولین وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو همواره بحث قاچاق کالا در بخش تجهیزات پزشکی را بسیار جدی دانسته و بر ضرورت دسترسی به آمار و اطلاعات دقیق در حوزه تولید، واردات و قاچاق تجهیزات پزشکی تاکید کرده‌اند و بعد از طرح تحول نظام سلامت اقدامات اساسی در این زمینه در دستور کار وزارت بهداشت قرار گرفت.

از اقدامات حائز اهمیتی که می‌توان آن را در کاهش ورود تجهیزات قاچاق و بی‌کیفیت به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی موثر دانست، تعیین شبکه توزیع تجهیزات و ملزومات پزشکی و قیمت‌گذاری آنها از سوی سازمان غذا و دارو است؛ به طوری که شرکت‌های مجاز تجهیزاتی از سوی این سازمان معرفی شده و مراکز درمانی موظف شدند از طریق این شبکه به تهیه اقلام مورد نیاز خود و آن هم تا سقف زمانی معین، اقدام کنند. تا جایی که بنابر اعلام مسئولین سازمان غذا و دارو در حال حاضر ورود اقلام قاچاق و بی‌کیفیت به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی نزدیک به صفر رسیده است.

در عین حال مساله بالا بودن سهم واردات تجهیزات پزشکی، میزان تولید آنها در کشور و حمایت از تولید داخل در این حوزه همواره محل مناقشه بوده است. گاهی شرکت‌های تجهیزات پزشکی داخلی زبان به گلایه گشوده و از بالا بودن میزان واردات در این حوزه و عدم استفاده از توان داخل شکایت داشتند. آنها معتقدند با تکیه بر تولید داخل می‌توان بخش عمده‌ای از نیاز کشور در زمینه تجهیزات پزشکی را مرتفع کرد، چراکه کیفیت تجهیزات پزشکی داخلی چیزی کم از نمونه‌های وارداتی آن ندارد.

وزارت بهداشتی‌ها نیز از ابتدای آغاز طرح تحول نظام سلامت داعیه‌دار حمایت از تولید داخل و حتی افزایش سهم صادرات در همه حوزه‌ها بویژه دارو و تجهیزات پزشکی بوده‌اند. طبق آمار گمرک در سال 91 میزان صادرات تجهیزات پزشکی هشت میلیون دلار بوده که بر اساس آمار وزارت بهداشت، این میزان در سال 92 به 15 میلیون دلار رسیده و عمده این صادرات به کشورهای منطقه، اروپا و آفریقا بوده است. در حال حاضر نیز بنابر گفته مدیر کل نظارت و ارزیابی تجهیزات و ملزومات پزشکی میزان 40 درصد اقلام و تجهیزات پزشکی کشور تولید داخل و 60 درصد آنها وارداتی است.

اکنون که وزارت بهداشتی‌ها بر رشد روند صادرات و حمایت از تولید داخل تاکید می‌کنند باید دید آیا می‌توانند از پس این وعده بزرگ برآیند. برای اطلاع بیشتر از جزییات و روند کار سازمان غذا و دارو در حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی، گفت‌وگوی ایسنا با مهندس سیدحسین صفوی، مدیرکل نظارت و ارزیابی تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو در پی می‌آید:

اسراف در بیت‌المال ممنوع!

صفوی در پاسخ به برخی اخبار مبنی بر خرید تجهیزات پزشکی بی کیفیت و خارج از نیاز بیمارستان‌ها پس از اجرای طرح تحول نظام سلامت و ممنوع شدن ارجاع بیماران به خارج از بیمارستان جهت تهیه اقلام پزشکی، گفت: در گذشته بیمار برای تهیه تجهیزات و ملزومات پزشکی و خصوصا تجهیزات تخصصی به خارج از بیمارستان ارجاع داده می‌شد، اما بعد از اعلام طرح تحول نظام سلامت بنا شد که همه تجهیزات و ملزومات پزشکی در خود بیمارستان‌ها تهیه شوند.

وی افزود: در این راستا دو اقدام صورت گرفت؛ یکی موضوع قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی به منظور جلوگیری از انجام تخلف در این زمینه و دیگری بحث ساماندهی شبکه توزیع با تعیین مسئول فنی در مراکز درمانی و تعیین مبادی مجاز توزیع و فروش تجهیزات پزشکی.

صفوی درباره برخی گفته‌ها درمورد اقدام بیمارستان‌ها به خرید تجهیزات و ملزومات پزشکی بیش از نیاز خود و از شرکت‌های تجهیزاتی خاص، تصریح کرد: در بخشنامه‌هایی که به مراکز درمانی ابلاغ شد، بنا بر این است که خرید ملزومات پزشکی حداکثر به صورت سه ماهه باشد، یعنی بیمارستان‌ها بیش از نیاز سه ماهه خود نمی‌توانند تجهیزات تهیه کنند تا منجر به اسراف بیت المال نشود.

وی ادامه داد: این موضوع در بازرسی‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد و عموما شاهد چنین اتفاقاتی از سوی بیمارستان‌ها نبودیم. یعنی در انبارها جنس یا کالایی نمانده که نگران خرید بیش از نیاز بیمارستان‌ها و اسراف بیت‌المال باشیم. زیرا خرید مراکز درمانی حداکثر به صورت سه ماهه انجام می‌شود و تاکنون در این خصوص گزارشی نداشتیم.

دست دلالان کوتاه شد

صفوی با اشاره به خرید تجهیزات و ملزومات پزشکی از طریق شبکه توزیع بعد از طرح تحول سلامت، در مورد اینکه شرکت‌های خاصی برای خرید تجهیزات و ملزومات پزشکی انتخاب می‌شوند، گفت: اتفاقا قبل از طرح تحول نظام سلامت این اتفاق می‌افتاد، اما در حال حاضر شبکه توزیع را مشخص کردیم و مراکز درمانی می‌توانند تجهیزات و ملزومات پزشکی مورد نیاز خود را از شرکت‌های مجاز و شبکه توزیع تعیین شده، خریداری کنند. بنابراین بیمارستان‌ها و مراکز درمانی نمی‌توانند صرفا به یک شرکت بسنده کنند و همه اقلام را بگیرند، بلکه خریدهای مراکز درمانی یا از طریق شبکه توزیع انجام می‌شود یا به صورت هلدینگ‌های دارویی که قبلا تجربه شده بود، انجام می‌گیرد.

وی در این زمینه افزود: در این راستا برای دیده شدن صرف و صلاح دانشگاه‌ها، هلدینگ‌های دارویی در حوزه ملزومات مصرفی نیز فعال شدند، لذا خریدها، خریدهای به صرفه‌تری است؛ یعنی علاوه بر اینکه قیمت‌گذاری این ملزومات انجام شد در هنگام خرید هم تا حد امکان شرایط ویژه‌ای از فروشندگان ملزومات پزشکی برای حفظ صرفه و صلاح دانشگاه‌ها و مراکز درمانی، گرفته می‌شود.

وی تاکید کرد: از آنجایی که ما فهرست تجهیزات قابل خریداری را کاملا مشخص کرده‌ایم، این تجهیزات از نظر کیفیت نیز مشکلی ندارند و اقلام مورد تایید وزارت بهداشت هستند.

روند ادامه‌دار قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی

صفوی به قیمت‌گذاری‌های تجهیزات و ملزومات پزشکی اشاره و اظهار کرد: سال گذشته حدود 7000 قلم کالا برای مراکز دولتی و سایر نهادهایی که داوطلب تبعیت از این قیمت‌ها بودند، قیمت‌گذاری و اعلام شد. اسفند ماه سال گذشته اختیار قیمت‌گذاری که از سوی هیات دولت به وزارت بهداشت واگذار شد، توسط وزیر نیز به سازمان غذا و دارو تفویض شد و ما بلافاصله کمیسیون قیمت‌گذاری را تشکیل دادیم که اعضای مختلفی از سازمان‌های بیمه‌گر و سازمان حمایت از مصرف‌کننده هم در آن حضور دارند.

وی افزود: قیمت‌هایی که امسال برای مراکز درمانی دولتی تعیین شده، یا همان قیمت‌های سال گذشته یا قیمت‌های بهتری نسبت به سال گذشته هستند که به صورت قیمت‌های مصوب آنها را اعلام می‌کنیم. این قیمت‌ها هم برای مراکز دولتی و هم برای مراکز خصوصی لازم‌الاجرا هستند.

قیمت‌گذاری ایمپلنت‌های داندانپزشکی برای اولین بار

صفوی با بیان اینکه قیمت‌گذاری‌های تجهیزات و ملزومات پزشکی همچنان به صورت مستمر ادامه دارد، از قیمت‌گذاری ایمپلنت‌های دندانی در چند هفته گذشته خبر داد و گفت: این اقدام برای اولین بار صورت گرفته است و تاکنون نزدیک به 8000 کالا قیمت‌گذاری شده که روند این کار به تدریج پیش می‌رود.

مدیرکل نظارت و ارزیابی تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو، درباره راهکار این سازمان برای پیشگیری از تخلف در امر قیمت‌های تجهیزات پزشکی با تاکید بر لزوم وجود نظارت برای جلوگیری از تخلف در این زمینه، اظهار کرد: در حال حاضر که قیمت‌گذاری را انجام می‌دهیم، این قیمت‌ها را به سازمان‌های بیمه‌گر، سازمان نظام‌پزشکی و تعزیرات به عنوان قیمت‌های رسمی کشور در حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی جهت رعایت حسن انجام کار، اعلام کردیم. یعنی علاوه بر تداوم نظارت‌های سازمان غذا و دارو برای اجرای درست این قیمت‌ها، سازمان‌های مذکور نیز در این امر به ما کمک می‌کنند.

تجهیزات پزشکی قاچاق در بیمارستان‌ها به صفر نزدیک شد

صفوی در ادمه در پاسخ به سوالی درباره میزان ورود تجهیزات پزشکی قاچاق به بیمارستان‌ها بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت،‌ گفت: یکی از مزایای طرح تحول نظام سلامت کاهش قابل توجه امکان عرضه محصولات و اقلام غیرمجاز و فاقد کیفیت به مراکز درمانی دولتی بود. دلیل آن این است که‌ با آغاز طرح تحول نظام سلامت قیمت‌گذاری این تجهیزات را آغاز کردیم و فقط اقلام مورد تایید وزارت بهداشت را قیمت‌گذاری کردیم. در نتیجه مراکز درمانی دولتی به خریداری تجهیزات بر اساس این فهرست ملزم شدند. لذا در حال حاضر میزان ورود اقلام قاچاق به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی نزدیک به صفر رسیده است.

نزدیک شدن سهم صادرات تجهیزات پزشکی به واردات آن

وی همچنین درباره میزان واردات و چگونگی حمایت از صادرات در زمینه تجهیزات و ملزومات پزشکی، گفت: در حال حاضر روند تولیدات داخل در زمینه تجهیزات پزشکی رو به رشد است؛ به طوری که میزان درخواست احداث واحدهای تولیدی در سال گذشته نسبت به سال 92 که طرح تحول اجرا شد 40 درصد افزایش یافته و این نشانه رونق در حوزه تولید ملزومات پزشکی است؛ چراکه در حوزه قیمت‌گذاری و استفاده از ملزومات پزشکی تسهیلات و امتیازاتی را برای تولیدکنندگان داخلی قرار دادیم، به این صورت که در جاهایی که تولیدکنندگان ما کالای با کیفیت تولید کرده و امکان پوشش نیازهای مراکز درمانی دولتی را داشتند از اقلام تولیدی داخل استفاده کردیم که موجب رونق در این حوزه شده است.

صفوی در پایان صحبت‌هایش گفت: از نظر ارزش ریالی نیز میزان 40 درصد اقلام و تجهیزات پزشکی کشور تولید داخل و 60 درصد آنها وارداتی هستند.