دلیل نامگذاری فرزندان امام علی(ع) به نام خلفای پیشین
انزجار از بعضی اسامی، در اثر مرور زمان به وجود آمده است؛ شکى نیست که شیعیان از یزید بن معاویه و اعمال زشت او تنفر داشته و دارند؛ ولى در عین حال مىبینیم که در بین شیعیان، کسانى بودهاند که نامشان یزید بوده است.
به گزارش پارس بارها شاهدیم که در میان فرزندان ائمه اطهار علیهمالسلام نامهایی وجود دارد که همنام خلفای راشدین است و بعضاً باعث تعجب افراد میشود و به دنبال استدلالی برای آن میگردند.
آنچه در ادامه میخوانید یادداشتی است که «مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی» در این زمینه در اختیار خبرگزاری فارس قرار داده است.
حضرت علی(ع) چند فرزند داشتند و با توجه به اختلاف بین امام علی و خلفا، دلیل نامگذاری فرزندان امام علی به نام خلفای پیش از خود چیست؟
در مورد تعداد فرزندان امام علی (ع) پاسخ دقیق و روشنی از متون تاریخی یافت نمیشود.
برخی مورخان مجموع فرزندان حضرت را بیست و هفت تن (دوازده پسر و پانزده دختر) برشمردهاند و برخی از این بیشتر تا به سی و شش فرزند (هفده پسر و نوزده دختر) افزایش دادهاند. در مورد اسامی فرزندان تا سی و سه اسم ذکر کردهاند، لیکن نمیشود استفاده کرد که حتماً فرزندان حضرت به سی و سه تن رسیده است، چرا که عربها چند نوع اسم برای بچههای خود میگذاشتند. ممکن است دو یا سه اسم مربوط به یک فرد باشد یا کنیه و اسم یک نفر به عنوان دو نفر جدا حساب شده باشد.
فرزندان گرامى آن حضرت در ارشاد شیخ مفید 28 نفر آمده است. و آنان عبارتند از:
امام حسن مجتبى(ع) و امام حسین(ع) محسن، حضرت زینب و ام کلثوم، محمد بن الحنفیه، حضرت عباس و جعفر و عثمان و عبدالله و یحیى و محمد و عبیدالله و عمر الاطرف و رقیه و ام الحسن و رمله و نفیسه و زینب الصغرى و رقیه الصغرى و ام هانى و امامه و فاطمه و خدیجه و میمونه و ام الکرامه و جمانه و ام سلمه.(1)
در رابطه با نامگذاری برخی از فرزندان آن حضرت به نام خلفا باید عرض کنیم:
اولاً: اسامی خلفا در زمان حضرت علی(ع) از جمله اسامی متداولی بوده که در آن زمان استفاده میشده، بنابراین، نام یکی از خلفا توسط علی(ع) برای یکی از فرزندان دلیل بر تأیید آن خلیفه نمیشود.
ثانیاً، وجود تنفر از بعضی اسامی در اثر مرور زمان به وجود آمده است؛ به این معنی که در آن زمانی که از این اسامی استفاده میشد چنین تلقی وجود نداشت و کسی از این نوع اسامی نفرتی نداشت.
شکى نیست که شیعیان از یزید بن معاویه و اعمال زشت او تنفر شدیدى داشته و دارند؛ ولى در عین حال مىبینیم که در بین شیعیان و اصحاب ائمه (ع) کسانى بودهاند که نام شان یزید بوده است؛ مانند: یزید بن حاتم از اصحاب امام سجاد (ع)، یزید بن عبد الملک، یزید صائغ، یزید کناسى از اصحاب امام باقر (ع)؛ یزید الشعر، یزید بن خلیفة، یزید بن خلیل، یزید بن عمر بن طلحة، یزید بن فرقد، یزید مولى حکم از اصحاب امام صادق(ع).
حتى یکى از اصحاب امام صادق (ع)، نامش شمر بن یزید بوده است.(2)
آیا این نامگذاریها مىتواند دلیل بر محبوبیت یزید بن معاویه نزد ائمّه و شیعیان آنان باشد؟
پیروان مکتب خلفا این نامگذاریها را نشان دهنده محبت اهل بیت(ع) نسبت به خلفا میدانند، در حالی که اسناد معتبر تاریخی وجود چنین رابطه دوستانهای را به شدت انکار میکنند.
مسلم بن حجاج نیشابوری در کتاب معروف خود «صحیح» نقل میکند: خلیفه دوم در حضور افرادی چون عثمان و عبدالرحمان بن عوف و ... خطاب به عباس عبدالمطلب و امیرمؤمنان علی(ع) میگوید: «ابوبکر از دنیا رفت و من جانشین پیامبر و ابوبکر هستم پس شما دو نفر مرا دروغ گو، گناهکار، حیلهگر و خائن میدانید.»(3)
آنچه بیان شد تنها یک نمونه از روابط امیرمؤمنان علی(ع) با خلیفه دوم بود، البته نمونههای بیشتری وجود دارد که تدبر در آن ما را به این نتیجه میرساند که دلیل این نامگذاریها چیز دیگری است و رابطه دوستانهای بین امیرمؤمنان علی(ع) و خلیفه دوم وجود نداشته است.
اما فرزندان امام علی(ع) که همنام خلفا بودند:
عمر بن علی
در نامگذاری فرزند امیرمؤمنان علی(ع) به نام «عمر» هیچ اختلافی بین مورخین دیده نمیشود و جای هیچ تردیدی نیست، اما سؤال اصلی اینجاست که واقعیت این نامگذاری چه بوده است.
مدارک معتبر تاریخی قضاوت در این موضوع را برای ما آسان میکند:
«ذهبی» مورخ مشهور اهل سنت میگوید: «عمر بن خطاب، عمر بن علی را به اسم خود نام نهاد.»(4)
شاید سؤال شود که تغییر نام یک فرد چندان هم ساده نیست و چطور میتوان پذیرفت که خلیفه دوم نام خود را بر فرزند امیرمؤمنان علی(ع) بگذارد و نام اصلی ایشان از خاطرهها پاک شود؟
باید گفت این کار عمر در موارد زیادی انجام شده و چون که این کار توسط خلیفه انجام میشد که دارای جایگاه اجتماعی و اعتقادی نزد مردم بود، مورد اقبال قرار میگرفت.
ابوبکر بن علی
اولاً: اگر قرار بود که امیر مؤمنان (ع) نام فرزندش را ابوبکر بگذارد، از نام اصلى او (عبد الکعبه، عتیق، عبد الله و... با اختلافى که وجود دارد) انتخاب مىکرد نه از کنیه او؛
ثانیاً: ابوبکر کنیه فرزند علی (ع) بوده و انتخاب کنیه براى افراد در انحصار پدر فرزند نیست؛ بلکه خود شخص با توجه به وقایعى که در زندگیاش اتفاق مىافتاد کنیهاش را انتخاب مىکرد.
عثمان بن علی
اولاً اسناد و مدارک معتبر تاریخی دلیل این نامگذاری را برای ما بیان میکند و نشان میدهد هیچ رابطهای میان نام خلیفه سوم (عثمان بن عَفّان) و نامگذاری فرزند امیرمؤمنان علی(ع) به نام «عثمان» وجود ندارد.
ابوالفرج اصفهانی از قول امیرمؤمنان علی (ع) نقل میکند: «همانا او را به اسم برادرم عثمان بن مظعون نامگذاری نمودم.»(5)
پینوشتها:
1. ارشاد، شیخ مفید، ترجمه و شرح سید هاشم رسولی محلاتی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، ج2، ص517.
2. الأردبیلی الغروی، محمد بن علی (متوفای1101هـ)، جامع الرواة وإزاحة الاشتباهات عن الطرق والاسناد، ج 1 ص 402، ناشر: مکتبة المحمدی.
3. النیسابوری، مسلم بن الحجاج أبو الحسین القشیری (متوفای261هـ)، صحیح مسلم، ج 3، ص 1378، ح 1757، کِتَاب الْجِهَادِ وَالسِّیَرِ، بَاب حُکْمِ الْفَیْءِ، تحقیق: محمد فؤاد عبد الباقی، ناشر: دار إحیاء التراث العربی - بیروت.
4. الذهبی، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان، (متوفای748هـ)، سیر أعلام النبلاء، ج 4، ص 134، تحقیق: شعیب الأرناؤوط، محمد نعیم العرقسوسی، ناشر: مؤسسة الرسالة - بیروت، الطبعة: التاسعة، 1413هـ.
5. الاصفهانی، أبو الفرج علی بن الحسین (متوفای356)، مقاتل الطالبیین، ص89.
به نظر بنده با توجه به مطالعاتی که داشته ام بین امام علی و خلفای راشدین هیچ اختلافی؛وجود نداشته است.در ضمن خوب است که به کتابهای،تاریخی استناد شود.
به نظر من با توجه مطالعاتی که کتب خود اهل سنت عزیز داشتم بین ایشان رابطه خوبی وجود نداشته است.
سلام احتمالا اتحاد یک جامعه اسلامی مهتر از اختلاف بوده، که مولا سکوت کرده اند.وگرنه اسم گذاشتن نشانه رضایت نیست.انشاالله که هدایت شویم
پاسخ به جناب آقای مجتبی و قابل توجه تمام کاربران گرامی:
یقیناً همواره اتحاد با سایر مسلمین بهتر از اختلاف است و این یک اصل بدیهی در شریعت اسلام و رمز پیروزی اسلام است (اما اتحاد با چه کسی و به چه قیمتی؟؟؟؟؟). سیره حضرت علی (ضی الله تعالی عنه) بیانگر چیزهای دیگری است. ایشان به عنوان یکی از شاگردان ممتاز مکتب خدا و حضرت رسول الله (ص) هیچگاه به قیمت نادیده گرفتن یکی از اصول اساسی اسلام (خلافت و جانشینی رسول گرامی اسلام (ص)) سکوت ننموده است، بلکه با توجه به عضوی از جامعه آن زمان برای نظر جمعی احترام قائل بوده و آن را مشروع دانسته است همان گونه که خدا و رسول (ص) و سایر صحابه و اهل بیت (رضوان الله تعالی علیهم) آن را مشروع دانسته اند و رعایت نموده اند. جنگ با خوارج و سرکوب فتنه های داخلی توسط امام بزرگوار حضرت علی (رض) در دوران خلافت بر حق و پر شرف ایشان، نمونه ای از عدم سازش ایشان با ناقضان حدود اسلام است.
لازم به یادآوری است که رضایت خدا و پیامبر گرامی اسلام (صلی الله تعالی علیه و آله و صحبه و سلم) بر همه چیز مقدم است و شرط لازم و کافی برای مقبولیت انسان ها و اعمالشان در پیشگاه خداوند متعال است و مطمئناً رضایت پیامبر (ص)، رضایت خدا را نیز به دنبال خواهد داشت. با توجه به روایات مختلف پیامبر گرامی (ص) از صحابه و بویژه خلفای راشدین (رضوان الله تعالی علیهم) رضایت کامل داشته اند و هر یک از صحابه (بویژه حضرت علی (ع)) برای اجرای دستورات خدا و رسول بزرگوارش (ص) از هیچ تلاش و مجاهدت و جانفشانی فروگذار نکرده اند و افعال ایشان مطابق دستورات خداوند متعال و سنت پیامبر گرامی اسلام (ص) و اجماع صحابه (رض) بوده است و باورها و سلیقه شخصی دخالت نداشته است. حضرت علی (رض) نیز از این قاعده مستثنی نبوده هیچگاه در مقابل سرپیچی از دستورات خدا و حضرت رسول الله (ص) در هیچ مسئله ای (بویژه مسئله خلافت و آینده و سرنوشت اسلام و مسلمانان) تعلل و کوتاهی نفرموده اند. بهتر است در مورد مسئله خلافت از دیدگاه حضرت علی (رض) مطالعه بفرمائید تا مشروعیت خلافت خلفای راشدین (رض) در بینش دینی ایشان برایتان آشکار گردد.
ضمناً بهتر است در مورد روابط خویشاوندی ائمه بزرگوار اهل تشیع با خلفای بر حق حضرت رسول (ص) رضوان الله تعالی علیهم اجمعین تحقیق بفرمائید. به عنوان نمونه ازدواج حضرت عمر (رض) با دختر گرامی حضرت علی (رض) یا نسب مادری حضرت امام جعفر صادق (رض) که به حضرت ابوبکر صدیق (رض) میرسد، را خدمتتان عرض می نمایم.
شما را به خدا قسم می دهم که به اصل خود بازگردیم و طبق راه و روش پیشوایان بزرگوار اسلام برای کسب رضای خدا با هم دوست و برادر دینی باشیم که تنها راه رستگاری همین است. نگذاریم بازیچه دشمنان اسلام باشیم و برای اهداف شوم آنان فعالیت نکنیم. نمی دانم بینش الهی و اسلامی و دشمن شناسی مسلمانان را چه شده است.
افرین افرین مرحبا چه عجب
از تلاش تان در جهت وحدت ملسمان تشکر می کنم. واقعا که متاسفم برای ....
دوست من طرح ااین گونه مسایل تاریخی که صحت وسقم ان نیز وجود دارد غیر از جدایی بین مسلمین ثمری ندارد .به ریسمان خدا چنگ بزنیم.
ازدواج حضرت عمر (رض) با ام کلثوم رضی الله عنها دختر حضرت علی (رض) و حضرت فاطمه رضی الله عنها چی؟به نظرتون این دلیل محبت حضرت علی (رض) با حضرت عمر(رض) نمیتونه باشه؟
سلام اگر به تاریخ مراجعه کنید متوجه می شوید که ام کلثوم از نظر سنی اختلاف زیادی با عمر داشته و ازدواج آنها امکان نداشته است.
اختلاف افکنی در بین مسلمانان گناهی نابخشودنی است و توهین به مقدسات برادران اهل سنت نیز از نظر مقام معظم رهبری(مدظله) حرام است. وامروز ر دنیای اسلام عده ای که بدون شک مهره استکبار جهانی هستند در لباس شیعه و در زیر لوای اهل سنت به این اختلافات دامن میزنند ، مسلمانان باید با هوشیاری این توطئه ها را نقش برآب کنند و با پتانسیل بالای وحدت مسلمین، دین حقیقی اسلام را به جهانیان معرفی نمایند. ما همه برادریم و این مباحث انحرافی با هدف ضربه به این برادری و جدایی ما از یکدیگر است، چرا که دشمن میداند با یکپارچگی دنیای اسلام منافع حیاتی خود را از دست خواهد داد.
دلایلتان قانع کننده نبود!!!
از عادات شما هست یه بار به نعل میزنید یه بار به میخ لطفا حرمتهارا نگه دارید وتفرقه نیندازید
در پاسخ به دلیل اول: "اولاً: اسامی خلفا در زمان حضرت علی(ع) از جمله اسامی متداولی بوده که در آن زمان استفاده میشده، بنابراین، نام یکی از خلفا توسط علی(ع) برای یکی از فرزندان دلیل بر تأیید آن خلیفه نمیشود."
یکی از وظایف پدر و مادر نسبت به فرزندان انتخاب نام نیکو و اسلامی برای فرزندان است. حال حضرت علی (علیه السلام) در نقش پدر، این وظیفه را چگونه در جایگاه بهترین پدر انجام داده است؟؟؟؟؟
در پاسخ به دلیل دوم:"ثانیاً، وجود تنفر از بعضی اسامی در اثر مرور زمان به وجود آمده است؛ به این معنی که در آن زمانی که از این اسامی استفاده میشد چنین تلقی وجود نداشت و کسی از این نوع اسامی نفرتی نداشت." اگر در زمان حضرت علی و فرزندان بزرگوار ایشان (علیهم السلام) از این اسامی و بالتبع صاحبان این اسامی تنفر وجود نداشته، پس چگونه پیروان ایشان از آنها تنفر دارند؟؟؟؟؟
آیا بر طبل اختلاف کوبیدن مشکلات جوامع اسلامی را حل می نماید؟؟؟؟ صحابه و اهل بیت (رضوان الله تعالی علیهم) دوست و برادر بوده اند، چرا وقایع انکار می شوند؟؟؟؟؟ نکند این تحریف وقایع بازار کاسبی و کسب سود مادی عده ای باشد!!!!
همین افکار و تندرویهاست که باعث تفرقه بین شیعه و سنی شده و اشغالهایی حیوان صفت کثافتی چون داعش تکفیری از ان به نفع خود سو استفاده کرده اند یا ایها المسلمون اتحدوا اتحدوا
حقیقتش مطلب قانع کننده نیست
دلايل شما بسيار بي منطق است خودتان مطالبتان را درباره بخوانيد متوجه مي شويد
چیزی بنام شیعه وسنی در زمان علی (ع) وجود نداشت اختلاف هم داشتند اما جزئی بود مثلا یک سوال آیا پیامبر اکرم به شیوه سنی ها نماز می خواند یا به شیوه شیعیان ؟؟؟ حضرت علی چه ؟؟ امامان بعدی چه ؟؟
سلام در مورد نماز شما اگر از ماموستا اهل سنت هم بپرسی شیوه نماز پیامبر به شیعه نزدیک تر بوده ولی به علت هایی اینگونه شد و در کتب قدیمی امده که از اصحاب رسول خدا کسانی بودند که گفتند پیامبر این گونه نماز نمیخوانندو.ٔ...
آنچه که به ما رسیده روایات است که در پیچ و خم های تاریخ هزاران روایات و داستان عوض شده است. ما باید چه اصرار داشته باشیم که باید بین آنها کینه ای باشد حضرت علی خودش فرق بین حق و باطل را با شمشیر جدا کرده او مومن خوب و بد را جدا نمی کرد اگر خلافا بد بودند او بیش از همه شمشیر را بلند می کرد.مومن کینه از برادرش ندارد.اصرار بر تفرقه بین آنها سمی است که از طرف ظالمان بر پیکره اسلام ریخته شده که ما هم متاسفانه ......
مطالب کاملا غیر واقعی است
برا ی مثال در نمونه های مثال زده شده برای اسم یزید قبل از به حکومت رسیدن یزید نامگذاری شده اند
ولی فرزندان امام علی(ع) بعد از حکومت خلفا نامگذاری شده اند
شرمتان باد با این اراجیفی که به مولا علی نسبت میدهید . به فرمایش خدای بزرگ مومنان کسانی هستند که در بین خود با مهربانی و مدارا رفتار میکنندو دشمنان به سختی حال آنکه حضرت یک مومن واقعی بوده از این قاعده مستثناء نبوده . چرا به حضرت علی توهین میکنید؟
عجب بی ربط ، حیف آن ذهنی که به این مطالب اختلاف بر انگیز پرداخته شود
امام صادق علیه السلام ، خود نوه ابوبکر است .مادرش ام فروه از هم از نسل محمد ابن ابوبکر و هم از نسل عبدالرحمان ابن ابو بکر است . ، و این اختلاف ها هم بوده و بیشتر توسط دشمنان دوست نما تشدید شده
تاریخی که واقعه کربلا را موبه مو نوشته همان تاریخ در باره غدیر خم واختلاف خلفای راشدین وخیلی چیزهای دیگه که بین شیعه وسنی اختلاف افتاده مشخص نموده بجای اینکه به تاریخ های اسلامی 1000سال پیش مراجعه کنیم هرکسی یک حرفی از این آن به غلط یا درست مطرح می کنه وبعد تبدیل به بذر اختلاف ودشمنی میشه به تا ریخ اسلامی مراجعه نمائید وحرف کسی را باور نکنید
سلام.
مطلب خوبی نیست.
اولا مطلب تفرقه انداز هست. در قرآن گفته به بت های دیگران(اعتقادات و فکر ها) توهین نکنید تا آن ها هم به اعتقادات شما توهین نکنند.
دوما دلیل نام گذاری عثمان به عنوان پسر امام علی (علیه السلام) میتونه به به این دلیل باشه که امام علی علیه السلام با این کار میخواستند خودشونو از تهمت کشتن عثمان خلاص کنن.
سوما ممکنه قبل از اینکه عثمان به خلافت برسه امام علی اسم پسرشو عثمان گزاشته باشه.
چهارما شاید هم حضرت میخواسته که نزاشتن اسم خلفا یا آدمای بد یا اینجور چیزا تبدیل به تابو نشده.
سلام
دلایلتون خیلی بی ربط بود
واصلا مطرح کردن این سوالتون هم کمی رنگ داشت
شما که نمی تونی جواب بدی چرا مطرح می کنی؟
تنها چیزی که می تونم بگم اینه اونایی که اینو نوشتن یکم به عاقبتش فکر کنند
منکه بسیار متاسفم خیلی . . .
برادران عزیز وقتی میگویید با مطالعاتی که از کتب اهل سنت داشتم پی بردم که امام علی با خلفا رابطه خوبی نداشته منبع ارائه دهید من با خواندن نهج البلاغه به این نتیجه رسیدم که امام علی همیشه حامی خلفا بوده اند.لطفا با مدرک و دلیل و منبع حرف بزنید.
لعنت بر تفرقه انگیزان منافق
لعنت بر دروغ گویان
به قول خواجه ی بزرگوارشیراز:
درخت دوستی بنشان که کام دل به بارآرد
نهال دشمنی برکن که رنج بی شمارآرد
با احترام به دیدگاه ها ونظرات دوستان گران قدر ونگارنده ی محترم متن نامگذاری فرزندان مولای متقیان پرداختن به مسائل حاشیه ای نه تنها مشکلات ما را حل نمی کند بلکه اختلافات مارا هم زیادترمی کند الان نه خلفای راشدین زنده هستند ونه مولای متقیان که بخواهیم بینشان قضاوت کنیم که چرا اینطور شد وآن طور نشد پرداختن به اینگونه مسائل پراکنذن تخم دشمنی میان ما ایرانیان دوراز شان ومنزلت ومقام والای ایرانی جماعت است خدایا پناه می بریم به تواز دشمنی ودروغ گویی واختلاف انگیزی وتفرقه افکنی وفتنه انگیزی بین ملت شریف وبزرگوار ایران زمین
چوایران نباشد تن من مباد
هموطنان عزیز ما دارای تمدن بزرگ و صاحب اندیشه پندار نیک گفتار نیک و کردار نیک هستیم بجای بحث بر سر مسایل و مشکلات و گذشته خودمان به چه مسایل حاشیه ای مشغول شده ایم از کجا آمده ام ...... به کجا روم آخر .....