تشریح وضعیت ناباروری در مردان/ ۳۰ درصد علل ناشناخته است

به گزارش پارس به نقل از مهر دکتر ناصر امیر جنتی جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری و مسئول کلینیک ناباروری مردان مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا، در پاسخ به میزان ناباروری مردان در میان زوج ها اعلام نمود: به طور کلی ناباروری در مردان یک پارامتر کمی صرف نیست و بسته به وضعیت تولیدمثلی همسر تعیین می شود، اما بر اساس آمارهای موجود حدود ۱۰ درصد از مردان جامعه به نحوی با مشکلات ناباروری مواجه هستند و از میان جمعیت افراد نابارور، در بیش از ۵۰ درصد موارد، علل و فاکتورهای مربوط به مردان دخالت دارد و لذا ناباروری مشکلی شایع در مردان به شمار می رود.

وی در ادامه با بیان این موضوع که امروزه ثابت شده است که با افزایش سن زنان، پتانسیل باروری آنها تحت تاثیر قرار می گیرد، تاکید کرد: امروزه این موضوع در مورد مردان هم صدق می کند، به گونه ای که این کاهش میانگین سنی ۴۸ سال به بالا در مردان را شامل می شود که با افزایش سن، حجم بیضه ها، تولید روزانه اسپرم، درصد اسپرم های فعال با شکل طبیعی کاهش می یابد و در مقابل اسپرم های با اختلالات کروموزومی و ژنی افزایش می یابد که نهایتاً احتمال ایجاد ناهنجاری های مادرزادی در فرزند مردان بالای ۴۸ سال در مقایسه با مردان جوان تر افزایش می یابد.

مسئول کلینیک ناباروری مردان مرکز درمان ابن سینا افزود: در بحث ارزیابی ناباروری، پرداختن به تاریخچه مسائلی که باروری را متأثر می سازد و همچنین انجام معاینۀ بالینی همچون دیگر مسائل پزشکی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

امیر جنتی ضمن تشریح موضوعات قابل توجه در ارزیابی اولیه ناباروری در مردان گفت: طول مدت ناباروری، سابقۀ بارداری و یا سقط قبلی همسر روش های جلوگیری مورد استفاده و نوع درمان های صورت گرفته تا کنون، زمان و تعداد مقاربت، مسائل زناشویی، پرداختن به جراحی های قبلی، ضربه به بیضه، چرخش بیضه، سابقۀ بیماری اوریون، مسایلی که در دوران بلوغ وجود داشته است، عفونت های احتمالی که ایجاد شده و... از جمله مسایل مهم قابل بررسی در ارزیابی اولیه ناباروری به شمار می رود.

وی در ادامه افزود: در معاینات بالینی هم، اندازه بیضه ها، موقعیت آنها، وجود یا عذم وجود واریکوسل و... نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است.

امیر جنتی خاطرنشان کرد: اساس ارزیابی ناباروری مردان و تقسیم بیماری آنها بر اساس آزمایش اسپرموگرام یا همان آنالیز مایع منی است که از اهمیت بسیاری برخوردار است.

مسئول کلینیک ناباروری مردان مرکز درمان ابن سینا با اشاره به عوامل اثر گذار بر روی کیفیت باروری افراد گفت: پس از ارزیابی های اولیه یعنی پرداختن به مسایلی که موجب اختلالات ناباروری می شوند و هم چنین بعد از انجام معاینۀ بالینی و آزمایش های پایه، به یکسری تشخیص های تقریبی می رسیم و یا یک علت واضح همچون انسداد لوله های اسپرم، اختلالات انزال، غددی، مصرف داروهای اثر گذار در این زمینه، واریکوسل و ... را پیدا می کنیم و همچنین علی رغم اقدامات تشخیصی اولیه، ممکن است مشکلات را در ناباروری مردان مشاهده کنیم اما علت مشخص و روشنی پیدا نمی کنیم که در واقع همان علل ناشناخته هستند که حدود ۳۰ درصد از موارد را در بر می گیرد.

وی در ادامه هدف از ارزیابی ناباروری را رسیدن به بارداری و حاملگی عنوان کرد و در اشاره به عوامل تشدید کننده و تأثیرگذار بر روی ناباروری مردان تصریح کرد: عوامل محیطی و عادات فرد نه تنها خود از جمله علل و مشکلات ناباروری هستند بلکه در کنار علل دیگر، تاثیری مضاعف داشته و روند درمان را دچار اختلال می کنند که مصرف سیگار یکی از عوامل محیطی تأثیر گذار بر روی پارامترهای مورد اهمیت در اسپرم همچون (شکل، حرکت، تعداد اسپرم و ... ) می باشد و آلوده کننده های محیطی نیز دیگر علل تأثیرگذار بر روی باروری مردان به شمار می رود.

دکتر محمدرضا صادقی جنین شناسی و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با تاکید بر اینکه بسیاری از پارامترهایی که برای اسپرم دیده می شود مبتنی بر دید فرد است، گفت: چنانچه فرد تبحر و تجربه لازم را نداشته باشد و بررسی های لازم را بر اساس استانداردهای موجود انجام ندهد، به طور حتم ممکن است گزارش های اشتباهی را ارایه دهد که در مراحل بعدی باعث  تشخیص و درمان نادرست برای زوج شود و سبب آن خواهد گردید که نتیجۀ مورد انتظار زوجین از پیگیری درمان هایشان حاصل نشود.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با بیان اهمیت بررسی اسپرم بر اساس پارامترهای اصلی آن تشریح کرد: تحرک، غلظت و شکل یا مورفولوژی سه پارامتر اصلی اسپرم است که مبتنی بر دید فرد متخصص مورد سنجش و ارزیابی قرار می گیرد از اصلی ترین پارامترهای مورد بررسی در مراحل اولیۀ ارزیابی اسپرم در جهت تشخیص ناباروری در مردان می باشد.

صادقی در ادامه افزود: بر اساس آخرین نتایج تحقیقات سازمان بهداشت جهانی چنانچه در یک جامعه جمعیتی مورد بررسی قرار گیرد، اگر میزان اسپرم های با شکل طبیعی در آن جمعیت بالای ۴ درصد باشد، آنالیز اسپرم نرمال است یعنی هرگاه در یک فرد بارور فقط به میزان ۴ درصد اسپرم ها شکل و ظاهری نرمال داشته باشند، فرد باروری طبیعی خود را خواهد داشت البته در صورتیکه سایر پارامترهای مورد نیاز دیگر نیز در این فرد طبیعی باشد.

وی همچنین با اشاره به اینکه سلول های اسپرم ساز و سلول های بنیادی که در بافت بیضه وجود دارند یکی از مقاوم ترین سلول های نظام خلقت هستند، تصریح کرد: گاهی اوقات عوامل بیرونی همچون آندروژن ها به قدری تأثیر می گذارند که حتی سلول های بنیادی بافت بیضه را نیز از بین می برند.