پايگاه خبري تحليلي «پارس»- مهدي اعتمادي- نرم‌افزارهاي «پيام ‌رسان» گونه‌اي از چت آنلاين است که انتقال سريع پيام را در اينترنت براي کاربر فراهم مي‌کند. در سال‌هاي اخير برنامه‌هاي پيام‌رسان رايگان يا ارزان رشد پرشتاب و قابل توجهي داشته است تا جايي که حجم زيادي از درآمد شرکت‌هاي‌ مخابراتي شده‌است. کاربران ايراني تلفن‌هاي‌ هوشمند که بنا بر آخرين آمار تعداد آن‌ها به 27.5 ميليون نفر مي‌رسد، مثل کاربران بقيه نقاط دنيا، براي انتخاب پيام رسان خود گزينه‌هاي‌ مختلفي دارند؛ که اين روزها تلگرام در راس آن‌ها قرار دارد.

روزهاي بنفش چت آنلاين
وايبر، يکي از اولين و محبوب ترين اين سرويس‌ها نزد ايراني‌ها بوده است. وايبر سال 2011 متولد شد و با هدف رقابت با نرم افزار اسکايپ، پا به عرصه گذاشت و خيلي زود مثل ويروس به تمام دنيا سرايت کرد. به طوري که در عرض 2 سال، 300 ميليون کاربر براي خود دست و پا کرد. از «تلمن مارکو» به عنوان پدر وايبر ياد مي‌شود که متولد سرزمين‌هاي‌ اشغالي است و مدتي نيز به عنوان افسر اطلاعاتي در ارتش رژيم اشغالگر قدس، خدمت مي‌کرده است. سرورهاي وايبر نيز حتي در حال حاضر و بعد از اين که‌امتياز وايبر به يک شرکت ژاپني فروخته شد، در سرزمين‌هاي‌ اشغالي قرار دارد. طبق آخرين آمار، حداقل 7 ميليون و پانصد هزار ايراني از سرويس وايبر به طور فعال استفاده مي‌کنند.

نامه رساني که رکورد شکست
دومين سرويس چت آنلاين محبوب در بين ايراني ها، «واتس آپ» است. «واتس آپ» متولد سال 2011 است و از دو مهندس سابق ياهو، به عنوان بنيانگذاران آن ياد مي‌شود. واتس آپ جزو آن دسته از نرم افزارهاست که به دليل جذابيت‌هاي‌ نرم افزاري محبوبيتش با شتاب موشکي افزايش يافت؛ به طوري که با گذشت دو سال از تولدش، 450 ميليون نفر اين نرم افزار را بر گوشي خود نصب کردند و به طور ميانگين روزانه 54 ميليارد پيام را ارسال مي‌کردند که در نوع خود، رکورد جديدي بود. اين محبوبيت عجيب و غريب، ‌ فيسبوک را مجاب کرد تا در سال 2014، امتياز «واتس آپ» را با رقم نجومي 19 ميليارد دلار، از بنيانگذاران آن خريداري کند. طبق آخرين آمار، حداقل 6 ميليون نفر در ايران از «واتس آپ» استفاده مي‌کنند.

اي نامه که مي‌روي به سويش
و اما سومين سرويس پيام رسان محبوب ايراني و پديده اين روزهاي شبکه‌هاي‌ مجازي، چيزي نيست جز نرم افزار «تلگرام». تلگرام خيلي ديرتر از ساير رقبا و در هشتمين ماه سال 2014 به دنيا آمد. سازندگان اين نرم افزار دو مهندس روس هستند. تلگرام، به دليل ويژگي‌هاي‌ فني برجسته آن و به ويژه محيط امن آن که از افشاي هويت استفاده کنندگان جلوگيري مي‌کند، مورد اقبال مخاطبان قرار گرفت. تلگرام را مي‌توان پديده اين روزهاي فضاي مجازي در جذب مخاطب دانست. نرم افزار محبوب تلگرام که اين روزها در حال ربودن مخاطبان ديرينه وايبر در ايران است، سابقه کساد کردن بازار نرم افزارهاي چت آنلاين ديگري را نيز دارد؛ هنگامي که در فوريه ٢٠١٤ نرم‌افزار «واتس‌آپ» فقط براي چهار ساعت متوقف شد، حدود پنج‌ميليون نفر عضو تلگرام شدند! اين برنامه به سرعت در جدول رده‌بندي فروشگاه‌‌هاي‌ برنامه‌هاي‌ موبايل رشد کرد و به برترين برنامه رايگان در ٤٦ کشور از آلمان تا اکوادور تبديل شد. در آمريکا و چند کشور ديگر نيز تلگرام به رتبه نخست شبکه‌هاي اجتماعي دست يافته و بالاتر از غول‌هاي‌ مجازي مانند فيس‌بوک، واتس‌آپ، وايبر و ... قرار گرفته است. هنوز دقيقا مشخص نيست چرا تلگرام به‌عنوان جايگزين واتس‌آپ، برنامه‌اي با ٤٥٠‌ ميليون کاربر در سراسر جهان، انتخاب شده است اما در کشورمان دو عامل بسيار مهم در ايجاد رغبت براي اين کوچ ذکر مي‌شود: اول کاهش خدمات نرم افزار وايبر و دوم محيط امن و خصوصي تلگرام که احتمال سرقت اطلاعات شخصي کاربران را کاهش مي‌دهد. تلگرام در حقيقت سرويس پيام‌رساني است که سرعت نرم افزارهايي مثل واتس‌آپ و سبکي نرم‌افزار Snapchat را با اقدامات امنيتي مستحکم، همزمان به کار گرفته است. طبق آخرين آمار، کوچ جهاني به تلگرام از ابتداي سال 2015 به اوج خود رسيده است و آمارهاي غيررسمي وطني حکايت از آن دارد که تاکنون حدود 3 ميليون کاربر از وايبر به تلگرام کوچ کرده‌اند.

بيسفون پيام‌رساني ايراني
مصطفي قاسميان- اگر تلفن همراه هوشمند داشته باشيد و اهل استفاده از نرم افزارهاي ارتباطي هم باشيد، احتمالاً تا به حال اين سوال برايتان مطرح شده که بين اين همه نرم افزار ارتباطي، کدامشان وطني است؟ «ساينا» و «بيسفون» نرم افزارهايي است که شرکت‌هاي‌ ايراني ساخته‌اند؛ اولي را «همراه اول» و دومي را شرکت «بيستاک» توسعه مي‌دهند.

اما در اين ميان بيسفون موفق تر بوده و مي‌تواند جايگزين خوبي براي نرم افزارهاي بيگانه مثل وايبر باشد. در اين مطلب مروري بر بيسفون و نقاط ضعف و قوتش داريم.

از کجا آمده؟
اولين بار حدود 4-3 سال قبل بود که شرکت‌هاي‌ «بيستاک» و «ايمن پرديس» پروژه «بيسفون» را راه‌انداختند اما رونمايي از آن در نمايشگاه «ايران تلکام» سال 93 توسط وزير ارتباطات انجام شد. در همان روزهاي اول رونمايي، بعضي از سايت‌هاي‌ خبري با اشاره به سايت شرکت «بيستاک تلکام» و اقامه دلايل قابل تامل ادعا کردند که اين نرم افزار ايراني نيست اما بچه‌هاي‌ تيم بيسفون با هدايت «بابک فرخي» مجري اين طرح، کارشان را جلو بردند تا جايي که بنا به آمار فروشگاه‌هاي‌ آنلاين نرم افزاري، اين پيام رسان تا به‌امروز حدود 400 هزار کاربر دارد. حالا اين نرم افزار به رقيبي براي تلگرام، وايبر و واتس آپ تبديل شده است. آن‌ها تلاش کرده‌اند که از کارهاي هنرمندان ايراني براي اين نرم افزار استفاده کنند به همين دليل آهنگسازي بيسفون را به «کارن همايونفر» سپرده‌اند.

برگ برنده
يکي از مهم ترين ويژگي‌هاي‌ نرم افزارهاي پيام رسان، استيکرهايي (برچسب) است که در اختيار مخاطبان مي‌گذارد. کارکرد استيکر جايي است که شما مي‌توانيد پيام تان را به جاي نوشتن، با استفاده از يک تصوير بامزه، براي مخاطب تان بفرستيد؛ يعني اگر مي‌خواهيد قربان صدقه کسي برويد، برچسب «زخم خوردتم» با تصوير «مسعود کيميايي» را مي‌فرستيد که علاوه برقربان صدقه رفتن، به خاطر شناخت مخاطب از شخصيت استيکر، براي لحظه‌اي‌ لبخندي روي لبش مي‌نشيند. دقيقاً اينجاست که بيسفون برگ برنده اش را رو مي‌کند: استيکرهاي جذاب از کاريکاتوريست‌هاي‌ پرطرفدار ايراني. بسياري از استيکرهاي بيسفون متناسب با مناسبت‌ها و اتفاقات روز است مثل استيکرهاي مخصوص جشنواره فيلم فجر و جام جهاني، بعضي‌ها هم مناسبتي است مثل شب يلدا، عيد نوروز و راهپيمايي اربعين. طراحان‌هاي‌ خوش ذوق اين استيکرها، حتي شخصيت‌هاي‌ مخصوص بيسفون هم طراحي کرده‌اند. «هيولاهاي دوست داشتني» و «جوات» نام دو مجموعه بامزه‌اي‌ است که بزرگمهر حسين پور براي بيسفوني‌ها طراحي کرده است. او در اين مجموعه ها، شخصيت «جوات» و يک هيولاي بامزه را براي مخاطب‌هاي‌ اين برنامه طراحي کرد.

اما بيسفون هم مانند هر برنامه ديگري، علاوه بر مزايايي که در اختيار ما قرار مي‌دهد، مشکلاتي هم دارد که تعداد آن در مقايسه با رقباي خارجي کم هم نيست. مخاطب‌هاي‌ بيسفون بعضي وقت‌ها شاهد تأخير در پيام رساني اين نرم افزار هستند. ولي به هر حال تلاش گروه ايراني سازنده بيسفون، گامي رو به جلو در صنعت ابزارهاي رايانه‌اي‌ محسوب مي‌شود. شايد آن‌ها تنها به «حمايت» ما نياز داشته باشند.

نکاتي که قبل از انتخاب بين وايبر و تلگرام بايد بدانيد

مريم ملي- خيلي از ما وايبر را به خاطر اين که قبل از تلگرام روي گوشي يا تبلتمان نصب کرده و با آن عجين شده‌ايم، بيشتر دوست داريم. شايد محيط خوش رنگ و لعاب وايبر هم مزيد بر علت باشد اما بد نيست حالا که تب نصب تلگرام شدت گرفته است، بعضي از نقاط قوت و ضعف اين دو نرم افزار شبکه اجتماعي را بررسي کنيم و ببينيم که چرا تلگرام کارآمدتر و امن تر از وايبر است؟

وايبر چه خوبي‌هايي دارد؟
* قاعدتا آنچه اوايل باعث محبوبيت وايبر شد. غير از گرافيک بالا و استيکرهاي زيبا و متفاوت، امکان چت، تماس، پيام صوتي، تصوير و ويدئو به صورت رايگان بوده است؛ که تلگرام بعضي‌هايش را ندارد.

* وايبر هم مثل بيشتر پيام رسان‌ها امکان تشکيل گروه‌هاي‌ دوستانه و خانوادگي را به شما مي‌دهد و حداکثر ظرفيت گروه‌هاي وايبر به همراه تشکيل دهنده گروه ۱۰۰ نفر است.

* امکان بلاک شماره افراد مزاحم يا سامانه‌هاي‌ تبليغاتي هم گزينه بسيار خوبي است که مي‌تواند به شدت کاربردي باشد. از طرفي تعويض بک گراند گروه‌ها هم زيبايي بصري خاصي را ايجاد و از بعضي اشتباهات جلوگيري مي‌کند.

وايبر چه بدي‌هايي دارد؟
* وايبر، آفلاين يا آنلاين بودن شما را به شخصي که او را بلاک کرده‌ايد نشان مي‌دهد.

* گاهي مي‌خواهيد يک پيام را براي عده زيادي در وايبر بفرستيد اما با اين ارسال هم زمان، وايبر همه مخاطب‌هاي‌ شما را در يک گروه قرار مي‌دهد و در چنين شرايطي همه مخاطبان در حالي که ممکن است اصلا يکديگر را نشناسند، عکس و شماره تلفنشان براي ديگران نمايش داده مي‌شود. اين موضوع مي‌تواند خيلي دردسر ساز باشد چون شما ديگر کاري از دستتان بر نمي‌آيد جز اين که خواهش کنيد افراد گروه را ترک کنند.

* مدت کوتاهي است وايبر امکان وجود ادمين را فراهم کرده است اما باز هم به نظر مي‌رسد اختيارات ادمين کافي نيست و هر عضو گروه مي‌تواند نام گروه را تغيير مي‌دهد و افراد مختلف را حذف يا اضافه کند.

* نسخه دسکتاپ وايبر بسيار دردسر ساز شده است. چراکه فضاي زيادي از RAM رايانه را اشغال مي‌کند و باعث کند شدن سيستم يا هنگ کردن وقت و بي وقت آن مي‌شود.

* در وايبر نمي‌توانيد از اکانت خود خارج شويد! فقط مي‌توانيد اکانت تان را پاک کنيد!

* در هر پيام رساني امکان بي صدا کردن گروه‌ها وجود دارد اما در گروه‌هاي‌ وايبري حتي وقتي شما گروهي را Mute يا بي صدا کرده‌ايد، باز هم در نوار نوتيفيکيشن علامت پيام‌هاي‌ جديد مي‌آيد و به شدت با اعصاب آدم بازي مي‌کند. البته اين مورد در نسخه ios وايبر رفع شده است.

* شما در گروه‌هاي‌ مختلفي عضو هستيد و روزانه عکس و کليپ‌هايي در گروه‌ها به اشتراک گذاشته مي‌شود و همه اين‌ها مستقيم برايتان دانلود مي‌شود و حجم زيادي از اينترنت شما را مصرف مي‌کند.

* شماره شما در وايبر براي همه اعضاي گروه‌ها نمايش داده مي‌شود.

* براي ارسال فايل‌هاي‌ صوتي و کليپ و تصوير در وايبر محدوديت حجم وجود دارد. شما بعضي از فايل‌هاي‌ با حجم بالا را بايد resize کنيد.

پيش به سوي نصب پيام رسان تلگرام
تلگرام محبوب اين روزهاي خيلي هاست. شايد بهتر باشد تلگرام را هم زير ذره بين ببريم و دليل اعتماد بيشتر افراد به تلگرام را جست و جو کنيم.

* فايل صوتي، ويدئويي و تصاوير مختلف و متن بدون محدوديت و البته رايگان در تلگرام قابل ارسال و دريافت است.

* هر گروه در تلگرام مي‌تواند تا سقف 200 نفر عضو داشته باشد و ادمين در تلگرام اختيارات بيشتري نسبت به وايبر دارد. امکان انتخاب بک گراند براي هر گروه و هر فرد هم وجود دارد. ضمن اين‌که امکان reply تلگرام براي گروه‌ها پرکاربرد است.

* چت‌هاي امن (secret)از طريق end-to-end در سرورهاي تلگرام ذخيره نمي‌شود و پيام‌ها خودکار حذف مي‌شود.

* تلگرام را مي‌توانيد براي ويندوز، مک، وب و لينوکس نيز دانلود کنيد.

* گاهي ضروري است براي کسي فايلي با يک فرمت خاص بفرستيد مثلا يک فايل Word يا فايلي با پسوندهاي خاص، در اين صورت تنها تلگرام است که چنين امکاني را در بين بقيه پيام رسان‌ها برايتان فراهم مي‌کند. در حالي که در ساير پيام رسان‌ها امکان ارسال هر نوع فرمتي وجود ندارد.

* وجود نسخه تحت وب تلگرام و همگام بودن آن با نسخه‌هاي‌ موبايلي يا تبلت يکي از محاسن تلگرام است.

* Stickers botروباتي در دل تلگرام است که به شما اجازه مي‌دهد استيکرهايي متناسب با ذوق و سليقه خودتان بسازيد. هر کاربر مي‌تواند براي خودش مجموعه استيکرهاي خودش را داشته باشد و نشر دهد.

* زماني که ادمين کسي را در گروهي اضافه مي‌کند، مي‌تواند در منوي تنظيمات انتخاب کند که عضو تازه وارد چندتا از پيام‌هاي‌ قبلي گروه را ببيند؛ اين موضوع براي خيلي از گروه‌ها مي‌تواند حائز اهميت باشد.

* براي اضافه شدن يا ورود به گروهي غير از اضافه شدن توسط ادمين راه ديگري هم هست و آن ارسال لينک گروه است. در تلگرام هر گروه داراي لينکي است که با فرستادن آن براي ديگران مي‌توانيد آن‌ها را به گروه فراخوانيد.

* امکان هشتگ گذاري در تلگرام هم مي‌تواند يکي ديگر از نقاط قوت درست و حسابي براي يک پيام رسان باشد.

* شماره شما در تلگرام فقط براي کساني نشان داده مي‌شود که خودشان شماره تان را داشته باشند در غير اين صورت کساني که هم گروهي‌هاي‌ شما باشند و مخاطب مستقيم تان نباشند، شماره را نمي‌بينند.