پايگاه خبري تحليلي «پارس»- معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با موادمخدر گفت: زندان باید جای اصلاح و تربیت باشد اما با وجود تلاش‌های مسئولان سازمان زندان‌ها نمی‌توان با این تراکم فضا امید چندانی به موثر بودن اقدامات داشت.

پرویز افشار، معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با موادمخدر در گفتگو با پايگاه خبري تحليلي «پارس»، درخصوص کاهش آسیب اعتیاد در زندان‌ها اظهار داشت: سازمان زندان‌ها اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 با اپیدمی اچ‌ آی ‌وی و ایدز در زندان‌ها مواجه شد، به طوری که در برخی زندان‌ها و اردوگاه‌ها این بیماری به طور انفجاری ظاهر شد. آن زمان برنامه‌های خوبی اجرا شد که زندان‌ها را نجات داد.

وي افزود: آن برنامه مبتنی بر چند اصل بود از جمله افزایش اقدامات بهداشتی و درمانی و اجرای برنامه‌های کاهش آسیب از طریق راه اندازی کلینیک‌های مثلثی برای ارائه مشاوره‌های رفتاری، ایجاد اتاق ملاقات شرعی با توزیع کاندوم، مشاوره چهره به چهره برای زندانیان، قرنطینه‌های بدو ورود، پایش سوءمصرف مواد در زندان ها، واکسیناسیون زندانیان، متادون درمانی و البته تلاش برای کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها که در آن مقطع از 170 هزار نفر به حدود 125 هزار نفر کاهش یافت.

وي اضافه كرد: در سال‌های گذشته اتفاقاتی در سازمان زندان‌ها رخ داده که رخدادهای میمونی نیست، يكي اینکه جمعیت کیفری زندان‌ها بشدت افزایش یافته و از رقم 120 هزار نفر به حدود 240 هزار نفر رسیده است. تصورش آسان است که فضایی که دو برابرظرفیت، زندانی پذیرش می‌کند و حتی فضای مناسب برای خواب وجود ندارد حرف زدن از مداخلات درمانی معنی دار نیست. 

افشار تصريح كرد: اگر قرار است به آدم‌ها یاد بدهیم که چطور زندگی کنند باید محیط سالمی را برایشان فراهم کنیم. زندان باید جای اصلاح و تربیت باشد اما با وجود تلاش‌های مسئولان سازمان زندان‌ها نمی‌توان با این تراکم فضا امید چندانی به موثر بودن اقدامات داشت.

وي با اشاره به كمبود پزشك در زندان ها گفت: بحث جدی دیگر در کاهش آسیب اعتیاد در زندان‌ها این است که بهداشت و درمان زندان‌ها گرفتار کمبود بودجه است و این بودجه حتی متناسب با نرخ تورم افزایش پیدا نمی‌کند.

افشار افزود: طرح تحول سلامت که طرحی مفید برای جامعه است باعث شده بسیاری از پزشکان داخل زندان که دستمزدهای کمی هم داشتند جذب وزارت بهداشت شوند. در نتیجه اکنون زندان‌ها هم دچار فقر مالی شده اند و هم گرفتارفقر منابع انسانی در حوزه بهداشت و سلامت. 

وي اضافه كرد: به همین علت بتازگی نامه‌ ای را به وزارت بهداشت ارسال کرده و خواهش کرده ‌ایم زندان به عنوان بخشی از جامعه تحت پوشش طرح تحول سلامت قرار بگیرد که امیدواریم با این کار فراغتی برای مسئولان زندان حاصل شود تا مسائل مربوط به پیشگیری از سوءمصرف مواد را دنبال کنند.


معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با موادمخدر در مورد آمار مصرف مواد مخدر گفت: در آخرین طرح ملی درباره سوءمصرف مواد نیز سال 90 انجام شده که نشان داد ایران یک میلیون و 325 هزار معتاد دارد که حدود 60 درصد از این جمعیت به تریاک و هروئین و 26 درصد از آنها به مواد صنعتی و آمفتامین‌ها معتاد هستند.

افشار افزود: ده سال قبل از این بررسی نیز تحقیقی ملی انجام شده بود که مقایسه نتایج این دو بررسی نشان داد در سال 90 جمعیت معتادان 125 هزارنفر افزایش یافته که در مقایسه با رشد جمعیت، افزایش چشمگیری نداشته است.

وي اضافه كرد: آمار بسیار نگران‌کننده تغییر روند مصرف است که در سوء‌مصرف شیشه از حدود 3 درصد به 26 درصد رسیده‌ایم که یعنی تمایل به مصرف مواد از سنتی به صنعتی در حال تغییر است. این خطری جدی برای جامعه است چون درمان اعتیاد به روانگردان‌ها بسیار پیچیده و وقت‌گیر است، در حالی که از نظر دانش تخصصی درمان نیز در مضیقه هستیم.

معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با موادمخدر درخصوص آماري كه در سطح جامعه از مصرف شيشه منتشر مي شود گفت: وقتی گفته می‌شود از یک میلیون و 325 هزار معتاد، 26 درصد از آنها شیشه مصرف می‌کنند این عدد را ضرب در میانگین میزان مصرف هر معتاد می‌کنند و نتیجه می‌گیرند که مثلا مصرف روزانه شیشه 300 یا 400 کیلوگرم است. با این حال مشکل ما وزن مواد مصرفی نیست بلکه نوع آن است بویژه در مورد شیشه که در هر مکانی امکان تولید دارد و گرایش به آن در حال افزایش است.

وي با هشدار نسبت به وضعيت اعتياد در جامعه گفت: اعتیاد مثل یک کوه یخ است که آنچه از آن دیده می‌شود گویای همه مشکل نیست، معتادان متجاهری که در خیابان‌ها دیده می‌شوند فقط 5 درصد جمعیت معتاد کشور هستند که باید در کانون توجه باشند چون اگر رها شوند هم باعث زشتی منظر شهری می‌شوند و هم باعث انتقال بیماری.

معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با موادمخدر با اشاره به آمار زنان معتاد گفت: آمارهایی که ما در اختیار داریم علمی است و گویای دو موضوع نگران‌کننده. اول تغییر الگوی مصرف از مواد سنتی به صنعتی و دوم افزایش مصرف در بین جمعیت زنان. 

افشار افزود: در یک برهه زمانی پنج ساله مصرف مواد در بین زنان دوبرابر شده واز 5 درصد به 9 درصد که خطری جدی است چون آسیب‌های ناشی از اعتیاد زنان بسیار بیشتر از اعتیاد مردان است.