به گزارش پارس به نقل از روابط عمومی شرکت کنترل کیفیت هوا، نتایج بررسی های واحد پایش این شرکت نشان می دهد 57 درصد از ناوگان خودروهای شخصی سواری در تهران فاقد کاتالیست هستند. کاتالیست فیلتر و در واقع تجهیزاتی است که روی اگزوز خودروها نصب می شود و هیدروکربن‌های نسوخته که از موتور خارج می‌شوند را به آب و دی اکسید کربن تبدیل می‌کند. طول عمر مفید کاتالیست ها بسته به انواع آنها در حدود 80 هزار کیلومتر است و پس از آن باید تعویض شود. این در حالی است که در ایران دارندگان خودروهای شخصی پس از به پایان رسیدن عمر کاتالیست‌ها نسبت به تعویض آن اقدام نمی کنند.
واحد پایش شرکت کنترل کیفیت هوا، در گزارشی میزان انتشار آلاینده‌ها در خودروهای دارای کاتالیست و بدون آن را مقایسه کرده است. نتایج این بررسی تطبیقی نشان می‌دهد یک خودروی بدون کاتالیست حدود 10 برابر یک خودروی مجهز به کاتالیست آلاینده مونوکسید کربن را در هوا منتشر می‌کند.
مهندس حسین شهبازی، کارشناس بخش سیاهه انتشار و پیش بینی آلودگی هوا در این باره گفت: خودروهایی که کاتالیست ندارند یا کاتالیست آنها از کار افتاده است چند برابر یک خودروی مجهز به کاتالیست آلاینده تولید می‌کنند. بررسی ها نشان می دهد یک خودروی بدون کاتالیست حدود 3 برابر بیشتر ذرات معلق وارد هوا می‌کند
به گفته شهبازی، در مجموع سهم خودروهای بدون کاتالیست از کل انتشار آلایندگی خودروهای شخصی 92 درصد برآورد شده در حالی که تنها 57 درصد از کل ناوگان خودروهای شخصی شهر تهران را تشکیل می­دهند.
اهمیت نصب کاتالیست روی همه خودروهای سواری شهر تهران زمانی بیشتر روشن می شود که به نمودارهای زیر نگاه کنید. نمودارهایی که نشان می دهد خودروهایی که کاتالیست از روی آنها باز شده یا از کار افتاده است چه سهم تعیین کننده ای در آلودگی هوای تهران دارند.
Tehran PCs emission (tons/year)
 
CO
VOC
NOx
SOx
PM
کل انتشار آلایندگی
 
149548.8
18642.2
8414.4
292.2
66.4
176964.0
خودروهای سواری فاقد کاتالیست
11360.3
1399.8
2398.9
213.0
25.2
15397.2
خودروهای سواری دارای کاتالیست
160909.1
20042.0
10813.3
505.2
91.6
192361.2
کل انتشار آلایندگی
 
 
در ایران استفاده از کاتالیست برای خودروهاي ساخت داخل از نيمه دوم سال 1381 با مصوبه سازمان حفاظت محیط زیست اجباری شده است . همچنین بر اساس طرح جامع کاهش آلودگی هوا، آزمون صحت کاتالیست در معاینات فنی خودروها به منظور صدور برگه و بر چسب معاینه فنی از ابتدای سال 1391 اجباری است اما نکته اصلی اینجاست که بسیاری از مالکان خودروهای شخصی این قطعه را از روی ماشین هایشان باز می کنند یا اینکه پس از طی عمر مفید کاتالیست نسبت به تعویض آن اقدام نمی‌کنند.
یکی از برنامه هایی که در حال حاضر در راستای کاهش آلودگی هوا در شهر تهران در حال اجراست، تعویض رایگان کاتالیست های تاکسی هاست. تعویض 30 هزار کاتالیست در تاکسی هایی که در تهران تردد می کنند و همچنین از رده خارج کردن تاکسی های فرسوده از برنامه هایی است که اجرای آن در تهران از سال 93 با جدیت بیشتری دنبال می شود. بنا بر اعلام دکتر وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا با نوسازی ناوگان تاکسیرانی شهر تهران و تعویض به موقع کاتالیست تاکسی ها 14 هزار تن آلاینده از هوای تهران حذف می شود. علاوه بر اینها محمد باقر قالیباف، شهردار تهران هم چندی پیش در سومین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا اعلام کرد که شهرداری تهران قصد دارد طرح منطقه کم انتشار را در پایتخت اجرایی کند به این معنا که از تردد خودروهای آلاینده از جمله خودروهایی با کاتالیست های معیوب، بدون برگه معاینه فنی و... جلوگیری کنند.
هوا کیفیت هوا