درمان نرمی غضروف کشکک زانو

به گزارش پايگاه خبري تحليلي «پارس»، دکتر افشین اقدامی نوشت:آسیب سطح مفصلی استخوان معمولاً در افراد سنین 10 تا 25 سال مشاهده می شود و با درد به ویژه هنگام بالا و پایین آمدن از پله یا دولا شدن در ارتباط است.

هنگام بالا و پایین رفتن از پله ها و تپه وقوع درد در مفصل شایع است. در مقایسه با خمش طبیعی مفصلی زانو در سطح صاف، هنگام بالا و پایین رفتن از پله، خمش زانو به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد، از این رو باعث فشار میان استخوان کشکک و استخوان ران می شود که می تواند موجب نرمی غضروف کشکک زانو شود.

بالا رفتن از پله یا تپه درد خیلی کمتری نسبت به پایین آمدن ایجاد می کند زیرا هنگام بالا رفتن مفصل زانو در زاویه ای حدود 50 درجه خمیدگی تحت فشار است حال آنکه هنگام پایین آمدن مفصل زانو در زاویه حدود 80 درجه خمیدگی تحت فشار قرار می گیرد. بر عکس وضعیت بالا رفتن، هنگام پایین آمدن بدن به سمت جلو متمایل نیست از این رو کنترل خمش زانو به وسیله عضله چهار سر ران به تنهایی انجام شده و در نتیجه افزایش فشار بین استخوان ران و کشکک و نرمی کشکک زانو را باعث می شود. مکانیسم این وضعیت ناشناخته است اما در بعضی مواقع احتمالاً از ضربه های کوچک تکراری یا ضربه های بزرگ به مفصل زانو ناشی می شود که شامل سقوط مستقیم و فشار ایستا یا پویایی طولانی بر مفصل زانو در مواقعی چون قایقرانی، اسکی روی تپه، وزنه برداری و تمرین قدرتی است. ممکن است هیچ گونه نشانه ای دال بر ضربه خارجی بر استخوان مشاهده نشود و سایر عواملی که در ایجاد نرمی غضروف کشکک مشارکت می کنند عبارت اند از:

- برآمدگی یا بیرون زدگی استخوان کشکک

- عدم رشد کشک

- انقباض ساختارهای جانبی استخوان کشکک

- در رفتگی کامل یا جزئی کشکک.

– زاویه q بیشتر از 20 درجه است (زاویه q زاویه ای است که میان خط عمل عضله راست قدامی و خط مشابهی که از تاندون کشکک عبور می کند به وجود می اید و سبب حرکت جانبی استخوان کشکک می شود)،

- عملکرد ناصحیح مکانیسم بازکننده مفصل زانو (ناهنجاری)،

- چرخش خارجی افزایش یافته پا و در نتیجه چرخش خارجی افزایش یافته بخش تحتانی پا که هر دو زاویه q و مسیر کشش عضله چهار سر ران را تغییر می دهد.

– ضعف عضله های چهال سر ران.

– شکستگی کشکک،

- افزایش زاویه میان استخوان درشت نی و ران (زانوی پرانتزی).

در نرمی غضروف کشکک، غضروفی که سطح مفصلی کشکک را می پوشاند، نرم، فرسوده و ناهموار شده و روی آن پستی و بلندی ایجاد می شود. به دلیل فقدان اعصاب در این ناحیه غضروف به خودی خود دردناک نیست اما هنگامی که استخوان کشکک سر می خورد روی سطح استخوان ران فشرده شده باعث بروز درد می شود. این وضعیت زمانی است که عملکرد محافظتی غضروف کاهش یافته است. همچنین درد می تواند از التهاب کپسول مفصلی ناشی شود.

علائم و تشخیص نرمی غضروف کشکک زانو
– درد گسترده در زانو و پشت استخوان کشکک در زمان اعمال فشار و تحمل وزن، مانند موقعی که فرد آسیب دیده روی زانوی خود می نشیند.

– هنگام قدم زدن یا دویدن روی تپه و پله ها، به ویژه هنگام پایین آمدن، مشکل تشدید می شود.

– احساس سفتی و درد در هنگام برخاستن از وضعیت نشسته به وضعیت ایستاده، با انجام حرکات دولا شدن مشکلات تشدید می شود.

– احساس درد، هنگامی که استخوان کشکک روی استخوان ران فشار داده می شود.

– حساسیت اطراف کشکک.

– شنیدن صدا از پشت کشکک در هنگام خم و باز کردن مفصل زانو نیز از جمله علائم نرمی غضروف کشکک زانو می باشد.

شکل های سمت چپ موقعیت استخوان کشکک در رابطه با استخوان ران در هنگام اعمال فشار (تصویر چپ بالا) و خمش (شکل چپ پایین) را نشان می دهد. در هنگام خمش استخوان کشکک به سختی به استخوان ران فشار داده می شود. شکل های بالا و سمت راست غضروف سطح داخلی استخوان کشکک را نشان می دهد. درجه 1: نرم شدن و تاول زدن، درجه 2: ادامه نرم شدن و شکاف برداشتن. درجه 3: شکل گیری شکاف تا سطح استخوان و تخریب بافت احاطه کننده غضروف، درجه 4: جدایی کامل غضروف و آشکار شدن استخوان.

- در بعضی مواقع مختصری تورم، لقی و میل به در رفتگی کشکک در مفصل زانو قابل توجه است.

– زاویه افزایش یافته q (بیشتر از 20 درجه).

– ناهنجاری اندام تحتانی شامل چرخش افزایش یافته پا به داخل، ناهنجاری استخوان درشت نی، زانوی ضربدری (زاویه افزایش یافته میان استخوان درشت نی و ران)، آنتروورشن افزایش یافته گردن استخوان ران، چرخش افزایش یافته استخوان ران و موارد مشابه که ممکن است از عوامل مهم نرمی غضروف کشکک زانو باشند.

– وضعیت غیر صحیح پا و ضعف عضله های ران به ویژه فیبرهای متصل به جانب داخلی استخوان کشکک از عوامل مؤثر هستند.

– عکس برداری از مفصل زانو با اشعه X می تواند از زوایای گوناگون انجام شود.

– معاینه مفصل با آرتروسکوپی می تواند تشخیص به عمل آمده را تأیید کند.

هر دو بالشتک از جابجایی استخوان کشکک و نیز آسیب به مفصل استخوان کشکک و استخوان ران جلوگیری می کند.

روش های درمان نرمی غضروف کشکک زانو
بیمار مبتلا به نرمی غضروف کشکک برای درمان زانو درد خود باید:

- از فعالیت های دردناک دوری کند.

– ازگرمای موضعی استفاده کند.

– از بریس حمایت کننده یا نگهدارنده دارای شکاف گرما و نگهدارنده استخوان کشکک استفاده کند (تصویر فوق را ببینید).

– با انجام تمرین های ایستا عضله های چهار سر و سه سر پشت ران را تمرین دهد. تمرین های کششی را نیز انجام دهد.

پزشک ممکن است برای درمان نرمی غضروف کشکک زانو:

- استراحت و فیزیوتراپی تجویز کند.

– هنگامی که آسیب در مرحله حاد است داروی ضد التهاب تجویز کند.

– به منظور تشخیص، عکس برداری از مفصل به عمل آورد.

– در مواقعی که مشکل ادامه داشته و درمان سخت می شود از عمل جراحی استفاده کند که معمولا در این گونه موارد، جراحی بهترین روش درمانی بوده است. در برخی مواقع هنگام عکس برداری از مفصل (آرتروسکوپی زانو)، غضروف مفصلی تخریب شده از پشت استخوان کشکک برداشته می شود.

بهبودی نرمی غضروف کشکک زانو
مشکلات ناشی از درد رانی- کشککی (نرمی غضروف کشکک زانو) می تواند به تدریج برطرف شود و درمان آن یک تا دو سال به طول می انجامد. ورزشکار آسیب دیده باید عادت های تمرینی و فعالیت ورزشی خود را تغییر دهد. مهم تر از همه اینکه باید از حرکت هایی که باعث بروز درد می شود، اجتناب کند.

منبع: کتاب پیشگیری و درمان آسیب های ورزشی