چگونه از سرماخوردگی پیشگیری کنیم؟

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- چگونه از سرماخوردگی پیشگیری کنیم؟ شستن دست‌ها! ویروس سرماخوردگی از طریق قطر‌ه‌های میکروسکوپی بیمار منتقل می‌شود. بیمار عطسه می‌کند و قطره‌های ریز در هوا اسپری و روی سطوح اطراف پخش می‌شوند. یا بیمار درون دست خود عطسه می‌کند و با لمس اشیاء، ویروس به همه اشیای دوروبر منتقل می‌شود. حالا اگر فرد دیگری این اشیاء را لمس کند و بعد دست خود را به چشم، دهان یا بینی خود بزند، در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار می‌گیرد.

برای حفاظت از خود و جلوگیری از پخش ویروس:
 
1-دست‌ها را مدام با آب و صابون بشویید. اگر به آب دسترسی ندارید، از ژل شستشوی حاوی الکل استفاده کنید.
شستن دست‌ها به‌خصوص بعد از رفتن به مکان‌های شلوغ (مانند مدرسه و سرکار) ضروری است. قبلا تصور می‌شد ویروس‌های سرماخوردگی از طریق هوا منتقل و ذره‌های ریز آن با تنفس وارد ریه می‌شوند اما امروزه محققان معتقدند بیشتر (یا حتی همه) سرماخوردگی‌ها از طریق دست‌ها منتقل می‌شوند.
 
2-تا جایی که مجبور نباشید، به بینی و چشمانتان دست نزنید. ما بارها این کار را در طول روز انجام می‌دهیم اما اگر دست‌ها به ویروس آلوده باشند، به آسانی به چشم یا بینی منتقل می‌شوند و ما را بیمار می‌کنند.
 
3-عطسه و سرفه فقط داخل دستمال! حین سرفه و عطسه، حدود 40 هزار قطره آلوده به ویروس تا شعاع چند متر پخش می‌شوند و روی سطوح مختلف می‌نشینند. این ذره‌ها تا 3 ساعت در محل، زنده باقی می‌مانند و اگر فرد دیگری آنها را لمس کند، در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار می‌گیرد.
 
4-اگر دستمال ندارید، حداقل بازو را خم کنید و درون آن عطسه یا سرفه کنید.
 
5-روی سطوح مشترک با دیگران را تمیز کنید. مثلا تلفن، کیبورد، دستگیره‌های در و ... می‌توانند به ذره‌های ویروس آلوده باشند.
 
6-اگر امکان دارد، هنگام رفتن به مکان‌های شلوغ (مانند مترو و اتوبوس) دستکش بپوشید.
 
7-قدم بزنید و راه بروید. پیاده‌روی حتی در روزهای سرد سال (روزی 30 دقیقه 5 روز در هفته) احتمال سرماخوردگی را کاهش می‌دهد.
 
8-سرما باعث سرماخوردگی نمی‌شود! این درست! اما در هوای سرد، بهتر است بینی خود را با دستمال بپوشانید چون در هوای سرد و خشک، ویروس‌ها در بینی، سریع‌تر تکثیر می‌شوند.
 
9-در فصل‌های سرد سال، تا حد امکان از رفتن به مکان‌های شلوغ و سربسته دوری کنید.
 
10-یکی از مزایای پا به سن گذاشتن، سرماخوردگی کمتر است! بعد از 50 سالگی، فردی که سالی 2 بار و در کودکی 6-5 بار سرماخورده، سیستم ایمنی بدنش یاد گرفته با انواع ویروس‌ها مقابله کند در نتیجه کمتر سرما می‌خورد. به علاوه افراد مسن کمتر با بچه‌ها (که منبع ویروس هستند) در تماس‌اند.
 
11-استفاده از اسپری‌های بینی (مانند نرمال سالین یا آب نمک) احتمال بیماری را کاهش می‌دهد.
 
12-از قاشق او استفاده نکنید.
 
دست ندهید، مشت بزنید!

یک بررسی جدید توسط پژوهشگران انگلیسی نشان داده است دست دادن نسبت به سایر کنش‌های دست به دست، باکتری‌های بیشتری را بین افراد منتقل می‌‌کند.
به گزارش بی‌بی‌سی، دانشمندان در دانشگاه آبریسویث در ولز که این تحقیق را انجام داده‌اند، در موارد شیوع آنفلوانزا توصیه می‌کنند افراد به جای دست دادن، از زدن مشت‌ها به هم برای ابراز ارادت و آشنایی استفاده کنند.
این پژوهشگران یک جفت دستکش استریل پوشیدند و آن را درون یک محلول کشت میکروبی فرو بردند، به طوری که سطح بیرونی دستکش با باکتری ای‌کولای پوشیده شد. سپس اشکال گوناگون مانورها را با دست‌هایشان انجام دادند، از دست دادن با شدت‌های متفاوت تا به هم زدن مشت‌ها و زدن کف دست‌ها به هم. یافته‌های این دانشمندان نشان داد دست دادن بیشتر از زدن مشت‌ها به هم باعث انتقال باکتری‌ها می‌شود و زدن کف دست‌ها به هم از این لحاظ در حد وسط قرار دارد. تصور می‌شود سطح تماس کوچک‌تر و مدت کوتاه‌تر تماس در زدن مشت‌ها علت کاهش انتشار باکتری در این روش باشد.
کارشناسان می‌گویند گرچه این بررسی ممکن است ظاهری طنزآ‌میز داشته باشد، اما جنبه‌ای جدی هم دارد، در صورتی که همه‌گیری آنفلوانزا رخ داده باشد یا در بیمارستانی باشید که میکروب‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها وجود دارند، دست دادن با دیگران ممکن است برایتان مشکل‌آفرین شود.
قبلا نیز نشریه انجمن پزشکان آمریکا خواستار آن شده بود که دست دادن در بیمارستان‌ها ممنوع شود تا از انتقال عوامل بیماری‌زا میان پزشکان و بیماران جلوگیری شود. حتی محلول های الکلی که استفاده از آنها امروزه در بیمارستان‌ها رایج شده است، روی برخی از باکتری‌های مقاوم تاثیر محدودی دارند.
 
توصیه‌های ایمنی

میکروب بیماری‌های عفونی تنفسی مانند آنفلوانزا و سرماخوردگی و سایر عفونت‌های سیستم تنفسی فوقانی، با عطسه و سرفه وارد هوا می‌شود و افراد دیگر را مبتلا می‌کند یا از طریق دست زدن به مواد آلوده به بدن راه پیدا می‌کند که در این مورد، شستشوی صحیح دست‌ها نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی دارد.

2 روش شناخته‌شده‌‌ای برای شستشوی دست وجود دارد؛ پاک‌کردن دست با یک ماده دارای الکل و شستشوی آن با صابون و آب.

برای شستشوی دست، یک کف دست خود را به حالت فنجان درآورید و پر از محلول پاک‌کننده الکلی کنید و دست‌ها را کاملا به هم بمالید تا تمام سطوح دست از این ماده پوشانیده شود. سپس دست‌ها را دوباره به هم بمالید؛ کف دست به کف دست. برای رسیدن به سطوح پشتی (دورسال) بین‌انگشتی دست، انگشتان یک دست را روی پشت دست دیگر بمالید و انگشتان دست را از لای هم بگذرانید. همین‌ کار را برای کف دست‌ها تکرار کنید. برای تمیز کردن قسمت پشتی بندهای انتهایی انگشتان، در حالی‌که انگشتانتان درون هم قفل شده‌اند، پشت انگشتان در روی کف دست دیگر بمالید. نوک انگشتان و نواحی زیر ناخن‌ها را با حرکات چرخشی آنها روی کف دست دیگر از آلودگی تمیز کنید. برای تمیز کردن قاعده شست، آن را روی کف دست دیگر قلاب کنید و شست را بچرخانید. هر کدام از این مراحل باید برای هر 2 دست تکرار شود. شستشوی کامل دست باید 30-20 ثانیه طول بکشد. برای اینکه مطمئن شوید به بهترین نتیجه رسیده‌اید، دست‌ها باید آنقدر به هم مالیده شود تا خشک شود. خشک شدن کامل دست‌ها در کمتر از 20 ثانیه معمولا به دلیل استفاده ناکافی از محصولات بهداشتی است.

برای شستن دست‌ها، رطوبت با آب و استفاده از میزان کافی صابون برای پوشش همه سطح دست‌ لازم است. دست‌ها را محکم به هم بمالید تا تمام سطح آنها از ماده شوینده پوشیده شود و همه مراحل ذکر شده قبلی را برای تمیز کردن دست‌ها انجام دهید. وقتی دست‌ها کاملا عاری از آلودگی شدند، با استفاده از آب آنها را آبکشی کنید و با استفاده از دستمال کاغذی (یکبارمصرف) یا حوله پارچه‌ای تمیز یا دستگاه خشک‌کننده هوای داغ، خشک کنید. برای پیشگیری از آسیب پوست، دست‌ها را آرام‌‌تر از وقتی که آنها را می‌شویید به هم بمالید. از حوله‌ای که قبلا استفاده شده، استفاده نکنید چراکه ممکن است منبع عفونت‌های قابل‌انتقال باشد. وقتی دست‌ها خشک شدند، برای پیشگیری از آلودگی مجدد، شیر آب را با استفاده از یک دستمال‌کاغذی ببندید. کل عمل شستشوی دست‌ باید حداقل 60-40 ثانیه طول بکشد.
 
بعد از این کارها حتما دست‌های خود را با آب و صابون بشویید
دستشویی (اجابت مزاج)
عطسه و سرفه
به محض رسیدن به منزل از بیرون
دست زدن به دستگیره در اماکن عمومی و محل کار
دست دادن با افراد
استفاده از صفحه کلید رایانه (محل کار) یا تلفن‌همراه
گرفتن میله اتوبوس یا مترو
شمردن پول
دست زدن به حیوانات مثل گربه
دست زدن به پوسته تخم‌مرغ یا گوشت و سبزی و میوه نشسته
بازی کودک با اسباب‌بازی دیگران و بعد از بازی در پارک
تعویض پوشک بچه
شستن کودک بعد از اجابت مزاج
قبل از انجام این کارها حتما دست‌ها را باید شست.
استفاده از داروهای موضعی نظیر پماد، قطره و... به‌خصوص داروها و پمادهای چشمی
استفاده از داروهای خوراکی
تزریق دارو یا استعمال شیاف
غذا خوردن
پختن غذا
تهیه سالاد
پوست کندن میوه
غذا دادن به کودک
 
شاد باشید، خوب بخوابید، سرما نخورید!
یک سوال! چرا همه کسانی که در محیط‌های آلوده و شلوغ هستند، سرما نمی‌خورند؟ چرا در خانه، گاهی یکی از بچه‌ها سرما می‌خورد اما بقیه سالم می‌مانند؟

برای پاسخ به این سوال‌ها، محققان دانشگاه پیتزبورگ تحقیق جالبی انجام دادند: آنها قطره‌های بینی حاوی ویروس سرماخوردگی را درون بینی افراد داوطلب ریختند، اما همه آنها بیمار نشدند! جالب اینکه، ظاهرا فقط ویروس نیست که عامل و باعث سرماخوردگی می‌شود. در این میان پاسخ ایمنی افراد هم بسیار مهم است؛ دکتر کوهن، سرپرست این تیم تحقیقاتی، 30 سال در جستجوی پاسخ به این سوال بوده است: چه کسی سرما می‌خورد و چه کسی سرما نمی‌خورد؟ این تیم تحقیقاتی حدود 200 داوطلب را بررسی و آنها را برای چند هفته ارزیابی کردند. هر روز و هر شب تلفنی با افراد صحبت می‌کردند و از آنها سوال‌هایی می‌شد؛ امروز خوشحال هستید یا غمگین؟ آرام یا تحت‌فشار؟ عصبانی یا خوددار؟ کل این مدت افراد آنالیز شدند و حس عمده‌ها آنها که بیشتر اوقات با آنها بود، برایشان ثبت شد، سپس به این افراد قطره‌های بینی حاوی ویروس سرماخوردگی داده و علائم آنها در روزهای بعد بررسی شد: افرادی که در مجموع، احساس‌های مثبت بیشتری داشتند کمتر بیمار شدند یا اگر سرماخوردند علائم آنها مشخصا سبک‌تر بود! به نظر می‌رسد، افرادی که در حال حاضر دچار استرس‌ عمده‌ای در زندگی هستند، 5 برابر بیشتر در معرض خطر سرماخوردگی‌اند! (استرس‌هایی مانند از دست دادن شغل، مشکلات ازدواج و...) به نظر می‌رسد استرس‌های طولانی‌مدت اثرگذار هستند اما استرس‌هایی که در طول روز پیش می‌آیند و کوتاه‌مدت هستند، اثر چندانی در این مورد ندارند. خواب مناسب: افرادی که بیش از 7 ساعت خواب شبانه‌ دارند، کمتر در معرض سرماخوردگی هستند. باز هم محققان چند هفته الگوی خواب افراد را زیرنظر گرفتند سپس به آنها قطره‌های بینی حاوی ویروس دادند. انجام ورزش متوسط: افرادی که در پاییز و زمستان ورزش می‌کنند، کمتر سرما می‌خورند. افرادی که 5 بار در هفته ورزش می‌کنند، حدود 50 درصد کمتر سرما می‌خورند و علائم بیماری در آنها سبک‌تر است.