نياز به پارادایم کربلا امروز بیش از همیشه

پارادایم عاطفی تشیع ــ علیرغم وجود مثال‌های متعددی از شهادت در تاریخ این مذهب ـ حول شهادت امام حسین(ع) شکل گرفته است. داستان کربلا مثالی از قربانی شدن خانواده و اجتماع؛ مقاومت و همچنین کلید تخیل عاطفی تشیع است .البته همیشه دو دریافت از کربلا در رقابت با هم بوده اند: بهانه‌ای برای گریستن بر مظلومیت حسین، انگیزه ای برای جنگیدن برای عقاید حسین(ع) و برخی چون روح الله (ره) پیوندی بین این دو رهیافت به پاردایم کربلا برقرار کردند و اولی را در خدمت دومی گرفتند.

 کربلا به این معنا پارادایم است که مدلی برای زندگی و تفسیر وقایع آن است. کربلا متمایز کننده فهم شیعی و سنّی از اسلام است. کربلا غلیان مواجهه عاطفی با زندگی اجتماعی ـ سیاسی است. امام حسین در جنگ کربلا به شهادت رسید و داستان شهادتش اصلی‌ترین مقوله هویت شیعه است. داستان کربلا پارادایم اصلی تراژدی شیعه درخصوص هستی است. در این دنیا همواره شر و ظلم علیه خیر و عدالت فعالیت می‌کند و بر مسلمانان است که برای تحقق عدالت مبارزه کنند. 

 ساختار مناسک تشیع و تقویم زمانی آنها به علاوه محتوای گفتارهای مذهبی تشیع (نوحه و روضه) منبع جاری شدن انرژی حیاتی ـ عاطفی در سطح جامعه است. در همه این مناسک، کربلا مدلی برای شبیه‌سازی جهان است. بسیاری از شورش‌های اجتماعی در ایران که زمینه‌های اقتصادی ـ سیاسی متفاوت داشته‌اند، در ایام همین مناسک و خصوصاً در محرم و رمضان رخ داده‌اند. بزرگترین و با شکوه ترین راهپیمایی علیه حکومت پهلوی در عاشورا و تاسوعای سال 57 رخ داد. 

فرد و اخلاق فردی محور گفتمان سیاسی و اقتصادی تشیع برای حصول جامعه عادلانه است. ایمان اصلی‌ترین سازوکار برای رسیدن به اخلاق فردی و همچنین تجلی آن است.حادثه کربلا پیش از آنکه نشانگر تلاشی نظامی به نفع واقعیتی سیاسی باشد، نمایش ایمان است . اما همچنین کربلا نشان از تعهد و مسئولیت اجتماعی و عدالت خواهی  حتی تاپای جان و اسارت خانواده است.

 پارادایم کربلا به معنای اشک ریختن منفعلانه برای حسین[ع] نیست، بلکه معنای واقعی آن مبارزه برای تحقق بخشیدن به آرمان‌های اوست، و این موضوع تنها یک تعهد فردی و شخصی نیست، بلکه تعهدی اجتماعی است همانگونه که هنگامی که  قرائت عاشورا به مثابه یوتوپیای مقاومت سیاسی جایگزین قرائتی شد که فقط آن‌را محملی برای گریه و عزاداری می‌دانست، زمینه فروپاشی یک نظام سیاسی 2500 ساله تا بن دندان مسلح و حمایت شده از سرمایه داری اقتصادی و فرهنگی جهانی را فراهم کرد. برای خلق نظم نوین جهانی به پاردایم کربلا نیاز داریم....