تفاوت «سینه‌زنی» با «سینه زدن»

پیش از بیان معنا و مراد خویش از این صحبت، لازم است بگویم نگارنده در مقام بیان فتوای فقهی و حرام اعلام کردن عملی نیستم. اما فرق «سینه‌زنی» با «سینه زدن» چیست؟!

در عزاداری امام حسین علیه‌السلام گاهی مصیبتی خوانده می‌شود و افرادی که از آن متأثر شده‌اند، اندوهشان را یا با گریه و یا به سینه‌زدن نشان می‌دهند، این گونه سینه‌زدن که با آرامش و توجه به مصیبت امام حسین علیه‌السلام صورت می‌گیرد، سرشار از عشق و معرفت ناب حسینی علیه‌السلام است. البته گاهی این سینه‌زدن همراه با خواندن اشعار آهنگینی نیز هست اما آنچه عزاداران را بر انجام آن ترغیب می‌کند بیان مصیبت است، نه آهنگ و موسیقی. ما این کار را «سینه زدن»می‌نمایم.

اما گاهی رسم بر آن است که سینه‌زدن به صورت حرکات موزون و متعدد، به دور از بیان مصیبت امام حسین علیه‌السلام، و با تکیه بر صدا و آهنگ مداح انجام می‌شود. در اینجا بیشتر سینه‌زنان کاری به مضمون اشعار و مصیبت ندارد، بلکه چیزی که برای آنها مهم است تنظیم بودن صدای مداح، آهنگین بودن اشعار، موسیقی مناسب، و نظم سینه زنان در همراهی با این اشعار است. ما این سبک از عزاداری را «سینه‌زنی» می‌نامیم و آن را از «سینه زدن» متمایز می‌دانیم. در این نحو از عزاداری نقش دستگاه صوتی نقش بی‌بدیل است که هیچ مداحی به سادگی از کنار آن نمی‌گذرد! این را هم باید اضافه کنیم که انجام بعضی سبک‌های «سینه‌زنی» از عهده‌ی هرکسی بر نمی‌آید و نیاز به تمرین و ممارست بسیار دارد. نقش میانداران نیز در پرشور برگذار شدن «سینه‌زنی» نقش غیرقابل انکاری است. 

هرچه هست «سینه‌زنی» بیشتر بر اساس هیجان ناشی از موسیقی و آهنگ انجام می‌گیرد و حتی احساس و عاطفه‌ی ظاهری نیز نقش کم رنگی در انجام آن دارد. از همین رو «سینه‌زنی» نسبت به «سینه زدن» از محتوای معرفتی کمتری برخوردار است. افزون بر این که حتی بعضی از سبک‌های «سینه‌زنی» به سوی کارهای نادرست و خلاف قوانین اسلامی نیز سوق داده شده است، آن‌گونه که متأسفانه بعضی از مداحان برای دست یافتن به شور و هیجان بیشتر در میان سینه‌زنان، از هر روشی که ممکن است بهره می‌برند؛ سبک‌های موسیقی مستهجن و زشت را وارد عزاداری امام حسین علیه‌السلام می‌کنند؛ از ابزارهای موسیقی همچون سنج، دمام و... استفاده می‌کنند؛ حرکات سینه‌زنی را به سمت رقص و حرکات موزون می‌کشانند و خلاصه ماهیت عزاداری بودن سینه‌زنی را می‌گیرند، به نحوی که اگر کسی بدون هیچ پیشنه ذهنی به این صورت‌های سینه‌زنی نگاه کند تصور عزاداری از آنها ندارد، بلکه بیشتر به فستیوال و حرکاتی نمایشی می‌مانند. 

از همین رو باید صریحاً بگوییم بعضی از سبک‌های سینه‌زنی حتی اگر دارای آسیبهای مذهبی و دینی نیز نباشند، حداقل از جهت محتوای رشد دهنده‌ای که در عزاداریها وجود دارد، فقیر و بی ثمر هستند!