مقایسه‌ای تعامل هواداران و باشگاه‌ها در ایران و اروپا
تحقیقات جدید درباره احتمال مقصربودن پلیس در فاجعه کشته‌شدن ٩٦ هوادار لیورپول در هلیزوبورو در سال ١٩٨٩، ناشی از اطلاع‌رسانی سخنگوی کلوپ هواداران بود.
پايگاه خبري تحليلي «پارس»- مرتضی یاسری‌نیا- قبل از شروع لیگ چهاردهم و با توجه به بازی خوبی که تیم‌ملی فوتبال در جام‌جهانی به‌ویژه مقابل آرژانتین به دست آورده بود، بسیاری انتظار داشتند تا هواداران به قول معروف با فوتبال آشتی و مثل سال‌های پیش ورزشگاه‌ها را پر کنند اما حالا که ٩ هفته از بازی‌های لیگ برتر می‌گذرد، نه‌تنها تعداد حضور هواداران در ورزشگاه‌ها افزایش پیدا نکرده که نسبت به میانگین سال قبل کاهش هم داشته است. بررسی دلایل این مسأله موضوع بی‌تردید بحثی تکراری و خارج از این مقال است اما جالب است بدانید تماشاگری که همواره به‌عنوان یار دوازدهم معرفی می‌شود در فوتبال ما کمتر از یک بازیکن سکونشین در بازی تیمش سهم دارد؛ درحالی‌که در فوتبال اروپا حتی در تصمیمات باشگاه ایفای نقش می‌کند. این مطلب تلاشی دارد در راه اثبات تفاوت تعاملات یک باشگاه با هواداران در ایران با سایر کشورهای صاحب فوتبال دنیا.
نگاه به هوادار در فوتبال ایران
در ایران، انگاره قدیمی از حضور در استادیوم‌ها، جابه‌جایی با نامرغوب‌ترین وسایل نقلیه، بلیت‌فروشی به بدترین نحو ممکن، حضور طولانی‌مدت (حتی از شب قبل) در استادیوم‌ها آن هم بدون وجود هیچ‌گونه برنامه سرگرم‌کننده است. در ایران تنها تا وقتی به تماشاگران نیاز دارند، برایشان تبلیغ می‌کنند و وقتی دلایل سیاسی می‌شود، تماشاگر نه‌تنها یار بلکه بار تیم محسوب می‌شود. تماشاگران ما چیزی به‌نام صندلی اختصاصی در فلان قسمت ورزشگاه ندارند چون به معنای واقعی چیزی به‌نام رزرو اینترنتی و آبونه بلیت یک فصل وجود ندارد. گاهی بلیت‌فروشی از طریق اینترنت - که طی چند‌سال اخیر مرسوم شده است - بسیار پردردسر‌تر از خرید حضوری است. غیر از باشگاه تراکتورسازی، کوچک‌ترین بهره‌ای از کارت‌های هوداری صادر شده برای هواداران برده نمی‌شود و این اقدام پر سر و صدای باشگاه‌ها جنبه سمبلیک دارد! کارت هواداری اما در اروپا به معنای تشخیص هویت فردی یک هوادار است.
اسپانیا؛ انتخاب رئیس با رأی هواداران
همه دوستداران رئال‌مادرید و بارسلونا در صورت داشتن کارت رسمی باشگاه مجاز به شرکت در انتخابات ریاست باشگاه هستند؛ درواقع ٢ غول بزرگ اسپانیا با رأی هواداران رئیس خود را می‌شناسند. این کار اوج احترام به هواداران تلقی می‌شود. تمام تیم‌های اسپانیایی غیر از معدود تیم‌های خصوصی چنین سازوکاری دارند و رئیس با نظر مستقیم هوادار انتخاب می‌شود.
ایتالیا؛ شورای هواداران نخبه
در فوتبال ایتالیا هر باشگاه دارای چند کلوپ هواداران است که رؤسای هر گروه به انتخاب خود چند نفر را به‌عنوان واسطه‌های بین باشگاه و هواداران انتخاب می‌کنند. افراد انتخاب‌شده از هر کلوپ می‌توانند در جلسات ماهانه با مسئولان باشگاه شرکت کنند و حتی به رؤسا راهکار و ایده ارایه دهند. این شیوه، صریح‌ترین نوع برخورد و تعامل بین هواداران و باشگاه است. طرفداران فوتبال در ایتالیا نزدیک‌ترین نوع برخورد با باشگاه را بین همه لیگ‌های اروپایی تجربه می‌کنند.
آلمان؛ ٥١درصد محترم
در آلمان حتی اگر با خروار خروار پول وارد دفتر یک باشگاه شوید و سودای خرید یک باشگاه را داشته باشید، ابتدا به پاسپورت شما نگاه می‌کنند. اگر آلمانی نباشید در بهترین حالت تنها ٤٩درصد سهام (نصف کمتر کل سهام) را می‌خرید و ٥١درصد باقیمانده، سهم عمومی است؛ به این معنا که هواداران ٥١درصد سهام باشگاه را در اختیار دارند. قوانین منع مالکیت از سوی خارجی‌ها، خیلی دقیق رعایت می‌شود و هواداران همیشه یک قدم جلوتر از ثروتمندترین اشخاص حقیقی و حقوقی هستند.
انگلیس؛ رابطه عاشقانه
هرچند در فوتبال انگلیس برخلاف ایتالیا از انجمن‌های متعدد خبری نیست اما هواداران رابطه تنگانگی با باشگاه دارند. هر باشگاه، پستی به‌نام سخنگوی هواداران دارد و تیم‌ها به هر نحو از هوادارانشان تجلیل می‌کند. چندی قبل یک هوادار مسن به دلیل این‌که در طول ٣ دهه حتی یک بازی تیمش را هم در استادیوم‌ها از دست نداد، جایزه ویژه و عضویت افتخاری باشگاه را پذیرفت. فراموش نکنید قدرت هواداران تا حدی است که به‌طور مثال تحقیقات جدید درباره احتمال مقصربودن پلیس در فاجعه کشته‌شدن ٩٦ هوادار لیورپول در هلیزوبورو در سال ١٩٨٩، ناشی از اطلاع‌رسانی سخنگوی کلوپ هواداران بود. تسهیلات ارایه‌شده برای هواداران در انگلیس بسیار متنوع است و باشگاه‌ها به همان نسبت که از طریق هواداران پول به دست می‌آورند به یار دوازدهم خدمات ارایه می‌کنند.
فرانسه؛ انتخابات شهرداری‌ها
در فوتبال فرانسه هر تیم ارتباط تنگاتنگی با شورای شهر خود دارد و در واقع انتخابات شهرداری‌ها، نقش مهمی درآینده یک باشگاه ایفا می‌کند. به عبارتی تعداد زیادی از رؤسای باشگاه‌ها از طریق آرای مردم در شورای شهر انتخاب می‌شود و حضور در شورای شهر به معنای پیمودن نیمی از راه ریاست بر یک باشگاه است. نوع برخورد باشگاه با هواداران در فرانسه، یکی از دموکرات‌ترین نوع برخوردها محسوب می‌شود.
ایران؛ احترامی وجود ندارد
در کشور ما، هوادار نه‌تنها نقشی در تیمش ندارد بلکه گاهی به‌عنوان عنصر مزاحم از ورزشگاه بیرون رانده می‌شود! هیچ برنامه تسهیلاتی برای سکونشینان در نظر گرفته نمی‌شود و کلوپ‌های هواداری بیشتر جایی برای ایجاد تشنج در تیم شکست خورده است تا مکانی برای ابراز حمایت دوباره. با مقایسه اتفاقات رخ داده در تعامل بین هواداران و باشگاه‌ها دراروپا و ایران به این نتیجه می‌رسیم که شاید هوادار ایرانی حق داشته باشد به محض رقم‌خوردن نتایج نامطلوب، واکنش نشان دهد چون بر اثر بی‌توجهی‌ها، طاقت او طاق شده و در سوی مقابل آرامش هوادار اروپایی تیمی که سال‌ها است قهرمان لیگ داخلی نشده ناشی از توجه، رسیدگی و در واقع احترام به هوادار تلقی می‌شود؛ آنچه در کشورمان تقریبا بی‌معنا به نظر می‌رسد.
رابطه احترام هوادار با فرهنگ غلط
امیر حاج‌رضایی، کارشناس فوتبال ایران ضمن تأیید این‌که در فوتبال ایران هیچ احترامی به هواداران گذاشته نمی‌شود، می‌گوید: «مسائل مربوط به هواداران در فوتبال ایران فقط شعار است و هیچ‌گاه جنبه عملی به خود نمی‌گیرد. نمونه ساده‌اش بلیت‌فروشی اینترنتی است که در ورزشگاه‌های شهرهای بزرگ رواج یافته است. بدون این‌که هیچ آموزشی داده شود و فرهنگی ایجاد شود، بلیت‌فروشی را اینترنتی کرده‌اند و هواداران را به مشکل انداخته‌اند.» او ادامه می‌دهد: «متاسفانه ورزشگاه‌های ما اکثرا بیرون از شهرها هستند و هوادار برای حضور در ورزشگاه باید مبلغ زیادی را هزینه کند. مسأله دیگر هزینه بلیت است که هر سال بر آن افزوده می‌شود اما تسهیلات خاصی به هواداران ارایه نمی‌شود. بازی‌هایی که تیم‌ها انجام می‌دهند نیز چشم‌نواز نیست تا هوادار بداند وقتی این‌قدر هزینه کرده حداقل از تماشای بازی تیم محبوبش لذت برده است. به معنای واقعی هوادار هیچ دلگرمی برای حضور در ورزشگاه ندارد.» این کارشناس فوتبال در پاسخ به این پرسش که چه رابطه‌ای میان احترام هوادار با فرهنگ غلط رایج در ورزشگاه‌ها وجود دارد، تأکید می‌کند: «وقتی باشگاه‌ها برای هواداران خود هیچ‌گونه تسهیلاتی در نظر نمی‌گیرند، هوادار هم می‌خواهد تمام ناراحتی خود از این بابت را می‌خواهد در ورزشگاه خالی کند. هوادار در ورزشگاه الفاظی را به‌کار می‌برد که شایسته نیست و همین امر پدرها و مادرها را مجاب می‌کند تا از حضور فرزندان خود در ورزشگاه‌ها ممانعت به عمل آورند.
ارسال نظر