وقتی اینترنت نسل سوم ریشه تمام آسیب‌های اجتماعی می‌شود!

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- علی‌اصغر همایون- رصد، در روزهای گذشته استفتائی از سوی برخی از فعالان عرصه مجازی به دفتر آیت الله مکارم شیرازی (دام ظله) ارسال شده بود که پاسخ معظم له را در پی داشت. در متن استفتاء اشاره شده بود که:

«با توجه به آن‌که وزارت ارتباطات اعلام کرده است به زودی مجوز “خدمات اینترنت پر سرعت همراه و کلیه خدمات نسل سوم و بالاتر ارتباطات همراه “را به اپراتورهای تلفن همراه کشور ارائه خواهد کرد؛ و با عنایت به آن‌که حتی در کشور های لائیک نیز ضوابط و ساز و کارهای مختلفی برای ایجاد امنیت اخلاقی و روانی کاربران و حفاظت از آنان در برابر آسیب‌های این نوع خدمات از جمله دسترسی آسان به مطالب، فیلم‌ها و عکس‌های ضداخلاقی و ضدانسانی، شایعه‌پراکنی و فتنه انگیزی، تضعیف بنیان خانواده جاسوسی و فروش اطلاعات محرمانه کشور و خانواده‌ها و امثال آن فراهم شده است ولی در کشور ما هنوز بسیاری از این زیرساخت‌ها فراهم نشده است و علی‌رغم مفاسدی که وجود دارد امکان نظارت بر آن ممکن نیست… مستدعی است در صورت صلاحدید نظر خود را در مورد اعطای مجوز برای “خدمات اینترنت پر سرعت همراه و کلیه خدمات نسل سوم و بالاتر ارتباطات همراه” قبل از تحقق شرایط قانونی و الزامات ایمن و سالم سازی آن اعلام نمائید.»

حضرت آیت الله مکارم شیرازی نیز در پاسخ، استفاده از نسل سوم ارتباطات را پیش از اخذ مجوزهای لازم از شورای عالی فضای مجازی، حرام دانسته اند.

در این رابطه به چند نکته اشاره می شود:

۱- آسیب هائی که در متن استفتاء بدان اشاره شد، بیش از آن که از مضرات نسل سوم اینترنت به شمار آید، از آسیب های خود اینترنت است. همگان می دانند که نسل سوم اینترنت، تنها استفاده از آن را آسان تر می کند، وگرنه با همین اینترنت های فعلی هم همه این کارها را می توان انجام داد. علاوه بر آن، اگر طبق گفته استفتاکنندگان محترم، بنا بر نادرستی راه های تسهیل کننده استفاده از فضای مجازی باشد، در وهله اول می بایست همین اینترنت های پرسرعت فعلی هم برچیده شده و به همان عصر «دیال آپ» بازگشت. مگر بسته فرهنگی استفاده از اینترنت پر سرعت طراحی شده و در صورت طراحی آن، مگر مانع از آسیب های بالا گردیده است؟! پورت های usp3 که جدیدا طراحی شده و سرعت انتقال اطلاعات با آن ها، چندین برابر پورت های usp2 است چه؟ آن ها باعث ایجاد آسیب های فوق نمی شوند؟ آیا برای استفاده از آن ها نیز بسته فرهنگی طراحی شده است؟

۲- سیره مراجع عظام همواره بر این بوده که با توجه به متن استفتاء، پاسخ می دادند. این فتوا از جانب این مرجع عالیقدر نیز با توجه به فضائی است که در استفتاء ترسیم شده و از قضا به زعم بدبینانه بنده نیز غرض از آن، استفاده ابزاری از جایگاه معنوی و اجتماعی مراجع عالیقدر است؛ و اگر استفتاء به گونه دیگری بیان می شد و در آن از فواید فراوان این نسل از اینترنت نیز سخن می رفت، طبیعتا پاسخ آن نیز متفاوت بود. مثلا اگر این طور گفته می شد که:

«با توجه به فواید فراوان نسل سوم ارتباطات، از جمله کمک به وضعیت معیشت خانواده ها از طریق جایگزینی مکالمات اینترنتی با مکالمات مخابراتی، امکان حضور قوی تر متدینین حاضر در فضای مجازی برای مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن، نشر سریع تر و حجیم تر فرهنگ شیعی – ایرانی در فضای مجازی در راستای توصیه مسئولان و بزرگان مبنی بر فعالیت در این عرصه ها و … نظر حضرت عالی در مورد استفاده از این نوع اینترنت چگونه است؟» آیا باز هم پاسخ این چنین بود؟

۳- وقتی مسئولان امر، بهترین راه مقابله با مفاسد اینترنتی را در انجام فیلترینگ و محدود کردن پهنای باند می دانند، ناخودآگاه به یاد لطیفه ای می افتم که مهم ترین علت طلاق را ازدواج می دانست! خوب است مسئولان محترم به آمارهای موجود از تعداد کاربران فیس بوک و توئیتر و … مراجعه کرده و ببینند که آیا فیلترینگ، راه خوبی بود و جلوی تمام مفاسد را گرفت؟ هم چنین خوب است توضیح دهند که در فیس بوک، چه مفاسدی وجود دارد که در امثال گوگل پلاس وجود ندارد؟! هم چنین پیشنهاد می شود یک نرم افزار «بازار» به صورت رایگان بر روی گوشی تمامی مسئولان امر نصب شود تا با مراجعه به آن، دریابند که چه نرم افزارهای ارتباطی دیگری وجود دارند که امکانات بیشتری نسبت به «ویچت» داشته و به عکس آن، از «نعمت» فیلترینگ نیز محرومند!

۴- راه حل نهائی آسیب های اینترنتی، مسلما اجرای شبکه ملی اطلاعات است، کاری که در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا نیز انجام شده و یا در حال انجام است. در این مطلب هیچ گونه شک و تردیدی وجود ندارد. بهانه عدم تصویب بسته فرهنگی پس از گذشت دو سال نیز کم کم به یک شوخی تلخ تبدیل شده است. اما به نظر من، راه حل موقتی جلوگیری از این مفاسد، اختصاص فیلترینگ به سایت های مستهجن و آزاد کردن سایر سایت هاست. بدیهی است که وقتی فیلترینگ تنها در مورد سایت های غیر اخلاقی اعمال شود، آن گاه هم به راحتی می توان برخود انتظامی و قضائی با فروشندگان و دارندگان فیلترشکن انجام داد و هم دیگر کسی پیدا نمی شود که در محافل دوستانه و شبکه های اجتماعی، به سرعت بالای فیلترشکن خود فخر بفروشد! مطمئن باشید وقتی این کار صورت گیرد، پیش از مأموران انتظامی، این خانواده ها هستند که با استفاده از فیلترشکن توسط فرزندانشان مبارزه می کنند؛ چرا که مفاسد اخلاقی، خط قرمز تمام خانواده ها است، حتی آنان که کمی هم با مذهب فاصله دارند.

۵- پیشنهاد نهایی این است که همراه با طراحی بسته فرهنگی برای هر یک از ادوات مورد استفاده در فضای مجازی، یک بسته آموزشی استفاده از آن را نیز برای مسئولان طراحی شود تا ایشان از نوع استفاده و کاربرد این ادوات آگاهی یابند. آن وقت نه نماینده مجلسی از عدم بازتاب اخبار غزه در شبکه اجتماعی فیس بوک گله می کند و هم مسئولان فیلترینگ به شباهت های مختصر! فیس بوک و ویچت با شبکه های اجتماعی مشابه شان پی می برند، به امید آن روز!