چه مجازاتی در انتظار رمالان است؟

به گزارش پارس، به نقل از حمایت، روند رو به رشد گرایش به خرافات، کار و بار رمال ها و فال بین ها را سکه کرده است. روزی نیست که در صفحه حوادث روزنامه ها با خبر دستگیری دعانویس های متجاوز، روح احضارکن های کلاش و نایبان خودخوانده مواجه نشویم. علاوه بر تقویت باورهای دینی و آگاهی بخشی به شهروندان به نظر می رسد آشنایی آنها با نحوه شکایت از این متقلبان می تواند به کاهش رمالی و کف بینی در جامعه کمک کند.

  اولین تلاش های قانون گذار

رمالی و فالگیری از جمله جرایمی است که از ده ها سال پیش به وضوح در قوانین کیفری کشور از آن سخن به میان آمده است. البته مجازات آن در طول دوره های مختلف با تغییراتی همراه بوده است.

بند ۱۸ ماده ۳ آیین نامه امور خلافی مصوب سال ۱۳۲۴ می گوید: « کسانی که رمالی، جفر، تعبیر خواب، کف بینی، افسونگری، جاوگری، جن گیری، فالگیری، پیش گویی، چله نشینی، بخت گشایی و امثال آنها را وسیله معرکه یا دوره گردی قرار دهند یا با باز کردن دکان یا خانه اعمال مزبور را پیشه و وسیله کسل و استفاده خود قرار دهند به حبس از ۷ روز تا ۱۰ روز حبس و از ۱۰۰ تا ۲۰۰ ریال غرامت محکوم می شوند» . این قانون منسوخ شده است.

  مجازات رمالی

اگر چه رمالی، جادوگری و سرکتاب باز کردن در قانون فعلی جرم محسوب نمی شود اما با استفاده از قانون تشدید مجازات مرتکبان اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری با این افراد می توان به عنوان کلاهبردار برخورد کرد. قضات دادگاه های کیفری معمولا افراد متهم به رمالی و فالگیری را با استفاده از قوانین مربوط به کلاهبرداری و تحصیل مال نامشروع مجازات می کنند.

یکی از جرایم رمالی عبارت است از تحصیل مال نامشروع. قضات دادگاه های کیفری گاه با استناد به ماده ۲ قانون تشدید مجازات مرتکبان اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری که در مورد تحصیل مال به طریق نامشروع است، رمالان و فالگیران را مجازات می کنند. این ماده مقرر می کند: هر کس بطور کلی مالی یا وجهی تحصیل کند که طریق تحصیل آن فاقد مشروعیت قانونی بوده است، مجرم محسوب می شود و علاوه بر رد اصل مال، به مجازات سه ماه تا دو سال حبس و یا جریمه نقدی معادل دو برابر مال بدست آمده محکوم خواهد شد.

جرم بعدی نیز کلاهبرداری است. در این باره باید گفت که بر اساس ماده یک قانون، هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقع بترساند و از این طریق مالی تحصیل کنند کلاهبردار محسوب می شود و علاوه بر رد اصل مال صاحبش به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم خواهد شد.

برای اینکه فالگیری یا دعانویسی، کلاهبرداری تلقی شود و مورد پیگرد قانونی قرار بگیرد سه شرط لازم است:

۱- متقلبانه بودن وسایلی که از آنها برای اغفال دیگران استفاده می شود.

۲- اغفال شدن و فریب خوردن قربانی که مستلزم عدم آگاهی وی نسبت به متقلبانه بودن وسایل مورد استفاده مجرم است.

۳- پرداخت مال یا وجه نقد

  رمالی، پوششی برای سایر جرایم

معمولا جرایم دیگری با جادوگری و رمالی همراه است که قتل، ضرب و جرح، جرایم جنسی و منافیات عفت از رایجترین آنها محسوب می شوند. این عملیات مجازات خاص خود را دارند بدون اینکه تعیین مجازات بر این موارد ارتباطی به این عناوین خاص داشته باشد.

به اعتقاد گروهی از حقوقدانان، افرادی که اقدام به رمالی و اعمالی نظیر آن می کنند، در واقع مردم را به امور واهی امیدوار می کنند؛ عمل آنها می تواند مصداق بارز کلاهبرداری باشد. مطابق ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس و ارتشا و کلاهبرداری، مرتکب به حبس از دو تا ده سال و انفصال دائم از خدمات دولتی و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می شود.

چنانچه عمل رمال یا فالگیر را بتوان ذیل عنوان تکدی گری و کلاشی آورد؛ تعقیب چنین اعمالی منعی نخواهد داشت. در عین حال دیده شده است که رمالان و جادوگران با سوء استفاده از اعتماد میان خود و مشتریان دست به اقداماتی چون آزار و اذیت جنسی و سرقت هم می زنند که در جای خود قابل بررسی است و مجازات های خاص خود را دارد.

  زمانی که لایحه مجازات اسلامی تقدیم مجلس شد، در بخشی از آن به سحر و جادو هم اشاره شده بود: « مسلمانی که با سحر و جادو سر وکار داشته و آن را در جامعه به عنوان حرفه یا فرقه ای ترویج نماید محکوم به قتل است» .

البته رمالی با سحر و جادو متفاوت است اما به هر حال بعد از سال ۱۳۲۴ این اولین بار بود که قانونگذار به این موضوع توجه می کرد. البته در متن نهایی قانون جدید مجازات اسلامی این ماده حذف شده است.

  نظر مراجع تقلید در رابطه با رمالی

در پی گسترش برخی امور  خرافی در جامعه،   مراجع تقلید در پاسخ به استفتائات مقلدانشان در این زمینه اعلام نظر کرده اند.

  مقام معظم رهبری: مراجعه به رمال ها و فالگیرها جایز نیست ولى دعانویسى اگر بر مبناى دعاهاى وارده از معصومین « علیهم السلام» باشد اشکال ندارد.

آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی: نوشتن دعاهایی که از حضرات معصومین (علیهم السلام) رسیده و در کتب معتبر موجود است، اشکالی ندارد. ولی دعانویسی حرفه ای، که شغل افراد سودجوست، صحیح نیست و غالب کتاب هایی که به آن استناد می کنند، اعتباری ندارد. این امر اگر چه ممکن است ولی شرعا جایز نیست، و بسیاری از مدّعیان آن افرادی دروغگو یا خطاکارند و فال گیری از خرافات است و گرفتن پول برای گرفتن فال جایز نیست.

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی: نوشتن دعاهایی که با دلیل معتبر از ائمه معصومین علیهم السلام نقل شده و اجرت گرفتن در مقابل آن، اشکال ندارد ولی مراجعه به فالگیرها یا دعانویسانی که به صورت های مختلفه از منابعی که اعتبار شرعی ندارد نقل می کنند یا می نویسند جایز نیست و پول گرفتن اینگونه اکل مال به باطل و حرام است. والله العالم

آیت الله  العظمی سیستانی: مراجعه به دعانویس اشکال ندارد ولی سحر و جادو جایز نیست. سحر و جادو از محرمات و معاصی کبیره است و جایز نیست.

  راهکارهای کاهش این جرم

  برای مبارزه با خرافاتی از این دست راهکارهای زیادی وجود دارد که به جای اعمال مجازات می توان روی فرهنگسازی تاکید کرد. به عبارتی در قدم اول به عنوان یک عامل پیشگیرانه تقویت باورهای دینی مردم قرار دارد.

شهید مطهری در مقاله « حماسه حسینی درباره واقعه کربلا» می گوید: در طبقه بندی شناخت و معرفت های بشری، خرافات شناختی عامیانه تلقی می شود و در گذر نسل ها، خرافات جزئی از فرهنگ شده و نسل به نسل انتقال پیدا می کند و متاسفانه مردم تفاوتی میان باورهای غلط و باورهای صحیح قائل نمی شوند. عالمان و اندیشمندان باید با آگاهی بخشی و افزایش معرفت دینی مردم جامعه از گسترش و انتقال این باورهای غلط به نسل های بعدی جلوگیری کنند.     باید توجه داشت، هرچه بیشتر به مسائل دینی پرداخته شود، مبارزه با معضلاتی مانند خرافه تاثیرگذارتر خواهد بود.

باید این نکته را در نظر گرفت که مسائلی مانند فالگیری و رمالی و کف بینی و طالع بینی در مجامع علمی مورد تایید قرار نگرفته و مبنای واقعی و علمی ندارد، بلکه باید از طریق فرهنگ سازی و بالابردن سطح آگاهی های مردم، ریشه واهی و بی اساس بودن کار فالگیران برای جامعه به خوبی بیان شود.