تشریح اهداف توسعه هزاره از منظر زنان و دختران

به گزارش پارس به نقل از مهر، بانکی مون در گزارش خود با استناد به جدیدترین اطلاعات، پیشبرد اهداف توسعه هزاره را از منظر زنان و دختران مورد ارزیابی قرار داده است. وی در گزارش خود با استناد به جدیدترین اطلاعات، پیشبرد اهداف توسعه هزاره را از منظر زنان و دختران مورد ارزیابی قرار داده است که این اهداف شامل محو فقر مفرط و گرسنگی، دستیابی به آموزش ابتدایی در سطح جهان، ارتقای برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان، کاهش مرگ و میر کودکان، بهبود سلامت مادران، مبارزه با ایدز و سایر بیماریها، تضمین پایدار زیست محیطی و گسترش مشارکت جهانی برای توسعه است.

هدف ۱: محو فقر مفرط و گرسنگی

مطابق این گزارش، در فاصله سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰، سهم افرادی که روزانه با درآمد کمتر از ۱.۲۵ دلار زندگی می کنند (افراد مبتلا به فقر مفرط) ، از ۴۷ درصد به ۲۲ درصد کاهش یافته است.

همچنین این آمار در بسیاری کشورها و مناطق جهان نیز سیر نزولی داشته است، چنانچه در آسیای غربی (چین) این رقم از ۶۰ درصد در سال ۱۹۹۰ به ۱۲ درصد در ۲۰۱۰ کاهش یافته است و یا در آسیای جنوبی از ۵۱ درصد به ۳۰ درصد رسیده است.

از آنجایی که آمارها در اغلب موارد مبتنی بر اطلاعات کسب شده از درآمد خانوار است، لذا ارزیابی وضعیت زنان و دختران در رابطه با فقر قدری دشوار تلقی شده است؛ چراکه دقیقاً نمی توان سهم زنان و دختران را در مقایسه با مردان و پسران، از درآمد خانوار محاسبه کرد. همچنین از کار خانه داری زنان و ساعات طولانی آن و نیز فقدان کنترل زنان بر درآمد خانوار؛ به منزله نابرابری هایی یاد شده است که همچنان علیه زنان جریان دارد.

از سوی دیگر بر آسیب پذیری بیشتر زنان در مقابل فقر و عدم اقدام مقتضی برای آن تأکید شده است؛ چراکه عوامل متعددی از جمله نورم های اجتماعی تبعیض آمیز که حقوق زنان را برای اشتغال محدود می کند، مسئولیت های خانوادگی زنان ناظر بر مراقبت و نگهداری از افراد، نابرابری ها در بازار کار و درآمد پایین تر زنان، موجب شده است که زنان در مقایسه با مردان بیشتر در معرض فقر داشته باشند.

از وابستگی اقتصادی زنان به شوهر یا والدین و دیگر اعضای خانواده نیز به عنوان عاملی یاد شده که آسیب پذیری زنان را در مقابل فقر اافزایش می دهد.

اشتغال کامل زنان از جمله دیگر اهداف است. در فاصله سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲، نرخ اشتغال زنان از ۴۸.۶ درصد به ۴۷.۹ درصد افزایش یافته و این آمار برای مردان از ۷۳.۸ درصد به ۷۲.۷ درصد است. به این ترتیب هنوز نرخ اشتغال زنان ۲۴.۸ درصد از مردان کمتر است. نرخ بیکاری زنان خصوصاً در خاورمیانه، آفریقای جنوبی و آسیای جنوبی بیش از سایر مناطق ارزیابی شده است.

در رابطه با آمار گرسنگی و سوءتغذیه در میان زنان و دختران، نیز مطرح شده که ۴۱.۸ درصد زنان باردار در جهان از فقر آهن و دیگر مواد ضروری رنج می برند. فقدان دسترسی زنان به منابع تولید نیز تأثیر به سزایی در عدم دسترسی به غذا و توزیع نامناسب تغذیه داشته است.

هدف ۲: دست یابی به آموزش ابتدایی در سطح جهان

در رابطه با آموزش ابتدایی دختران، مطابق آمار موجود، موفقیت قابل ملاحظه ای محقق شده است. فقر به عنوان مهم ترین عامل بازدارنده دختران و پسران از حضور در مدارس شمرده شده است؛ اگرچه جنسیت نیز در این رابطه عامل مهمی به شمار می رود، تا آنجاکه در مناطق بسیار فقیر ۳۱ درصد دختران و ۲۸ درصد پسران از مدارس ابتدایی محروم می شوند و این شکاف جنسیتی در مقاطق تحصیلی بیشتر نیز می شود.

هدف ۳: ارتقای برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان

علی رغم پیشرفتهایی که در رابطه با افزایش سهم دختران در امر آموزش در مناطق مختلف جهان حاصل شده، هنوز نگرانی عمده ای ناظر بر امنیت و ایمنی دختران در محیط مدارس وجود دارد.

علاوه بر دستاوردهای حوزه اشتغال برای زنان، موضوع افزایش تعداد زنان در پارلمان و روند تصمیم گیری نیز بخش مهمی از برابری جنسیتی به شمار می رود. چنانچه این آمار از ۱۲ درصد در سال ۱۹۹۷ به ۲۱ درصد در سال ۲۰۱۳ رسیده است.

با این حال بنا به گزارش دبیرکل، هدف سوم از اهداف توسعه هزاره موضوعات مهمی چون خشونت علیه زنان، نابرابری در امور مراقبتی بدون مزد، دسترسی محدود زنان به اموال، نقض حقوق و سلامت جنسی و باروری و مشارکت نابرابر در تصمیم گیری خصوصی و عمومی فراتر از سطح پارلمان را از قلم انداخته است و با توجه به قلمروی مضیق آن، چنین مسائلی را در بر نمی گیرد.

هدف ۴: کاهش مرگ و میر کودکان

از سال ۱۹۹۰ تاکنون، آمار مرگ و میر کودکان در مناطق مختلف جهان به شدت رو به کاهش اعلام شده است، چنانچه در سال ۱۹۹۰ از هر ۱۰۰ تولد، ۹۰ مورد مرگ گزارش شده بود؛ در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۲ به ۴۸ مورد کاهش یافته است.

نکته قابل ذکر آنکه علی رغم کمتر بودن احتمال مرگ و میر کودکان دختر با توجه به عوامل مختلف از جمله مقاومت بیشتر آنها در مقابل عوامل بیماری زا و غیره، اما در برخی مناطق از جمله آفریقا به دلیل رویه های نامطلوب، مرگ و میر دختران زیر ۵ سال، بیش از پسران گزارش می شود.

هدف ۵: بهبود سلامت مادران

فقدان یا کمبود دسترسی مادران به خدمات و امکانات درمانی، سلامت آنها را در برخی مناطق جهان با مشکل جدی مواجه کرده است. چنانچه در سال ۲۰۱۱ از ۱۳۵ میلیون تولد در جهان، ۴۶ میلیون مورد آن بدون مراقبت و برخورداری از خدمات سلامت حرفه ای بوده است. این امر خصوصاً در مناطق روستایی و گروه های فقیر، بسیار آسیب زا تلقی شده است.

سقط جنین غیرایمن نیز از جمله عوامل مرگ و میر مادران شمرده است، چنانچه در سال ۲۰۰۸، بنا بر گزارشات موجود، ۱۳ درصد از کل مرگ و میر مادران ناشی از آن اعلام شده است.

هدف ۶: مبارزه با ایدز، مالاریا و سایر بیماریها

از سال ۲۰۰۱ تعداد زنان مبتلا به ایدز در جهان روبه افزایش اعلام شده است. حدود ۸۰ درصد زنان مبتلا به ایدز، در آفریقا زندگی می کنند، ۹ درصد در آسیای جنوبی و جنوب شرقی، ۳ درصد در آمریکای لاتین و ۳ درصد در اروپای شرقی و آسیای مرکزی.

آمار ابتلا به ایدز در مورد زنانی که مبادرت به فحشاء می کنند، بسیار بالا و حدود ۳۰ درصد از مبتلایان زن را این گروه تشکیل می دهند. در این زمینه انجام اقدام مؤثر دولت ها، ضروری قلمداد شده است.

هدف ۷: تضمین پایداری زیست محیطی

نقش زنان و دختران در راستای تحقق محیط زیست پایدار، کلیدی و مهم ارزیابی شده است. البته عواملی چون نابرابری جنسیتی، انجام کارهای بدون مزد، وابستگی زنان در زمینه بهره برداری از منابع طبیعی در آسیب پذیری بیشتر زنان در مقابل تغییرات آب و هوایی و بلایای طبیعی مؤثر دانسته شده است. محدودیت دسترسی به آب سالم نیز معضل مهمی به شمار می رود که زنان و دختران را بیشتر تهدید می کند.

هدف ۸: گسترش مشارکت جهانی برای توسعه

در راستای تحقق مشارکت جهانی نیز به عواملی چون برابری در آموزش، توانمندسازی زنان و نقش مؤثر رسانه اشاره شده است. تا پایان سال ۲۰۱۳، تخمین زده شده است که ۳۹ درصد از جمعیت جهان از اینترنت استفاده کرده اند. با این حال در مورد کاربری اینترنت شکاف جنسیتی زیادی وجود دارد؛ به گونه ای که در سطح جهان ۳۹ درصد زنان و ۴۱ درصد مردان به آن دسترسی دارند. این آمار در کشورهای در حال توسعه کمتر هم می شود؛ به گونه ای که ۲۹ درصد زنان و ۳۳ درصد مردان به اینترنت دسترسی دارند.

دبیرکل در گزارش خود به پنجاه و هشتمین اجلاس کمیسیون مقام زن، بر موضوع برابری جنسیتی و سازوکارهای تقویت آن در جوامع مختلف، تأکید ویژه ای داشته و اجرای آن را در ذیل تحقق کلیه اهداف توسعه هزاره مورد توجه قرار داده است.