چرا محراب امام جماعت باید پایین تر باشد؟

به گزارش پارس به نقل از فرهنگ نیوز، نماز جماعت و توجه به آن در روایات و احادیث ما همواره مورد تأکید قرار گرفته است. نمازی که به فرادی خوانده می شود نسبت به نماز جماعت آنقدر فاصله دارد که در حد و اندازه کلام نمی گنجد. فرصت های بسیاری پیش می آید که نماز را می توان به جماعت خواند و از برکات آن در زندگی روزمره و در آخرت با نصیب شد. اما گاهی به دلیل سستی و رخوت از این عمل فاصله گرفته می شود.

حجت الاسلام حسینی قمی در یکی از سخنرانی های خود موضوع نماز جماعت و آداب آن را بر اساس روایات مورد بررسی قرار داد و از ائمه جماعت درخواست نمود: برخی از نماز جمعه ها واقعاً طولانی است. من دست همه ی ائمه ی جمعه را از دور می بوسم، ولی خودم نماز جمعه ای رفتم، ساعت ۳ نماز تمام شد. پیامبر را گفتیم: « لا یطیل الخطبه» موعظه را طولانی نمی کردند. « انما هنَّ کلمات یسیرا» .

حسینی بوشهری پیشنهادی نیز برای نمازهای جمعه ارائه کرد و گفت: اگر ائمه جمعه صدای ما را می شنوند. با کمال تواضع عرض می کنم. مسؤولین دفاترشان می شنوند، کسی می شنود به اطلاع این بزرگواران برساند. یک سامانه ی پیامکی در هر شهری برای هر نماز جمعه ای تأسیس کنند. که پیام های مخاطبین، نمازگزاران را آن سامانه بیاید و امام جمعه هر هفته بشنود، بخواند، که پیام مردم چیست. هزینه ای هم ندارد. یک سامانه ی پیامکی تأسیس کنند. همه ی تهران این کار را کنند. مراکز استان، یک شهر دورافتاده، یک روستا، یک بخش دور افتاده، الآن ما به برکت انقلاب اسلامی بیش از ۵۰۰ تا نماز جمعه داریم. از برکات امام (ره) است. این ۵۰۰ نماز جمعه، ۵۰۰ سامانه ی پیامکی داشته باشد. مردم که آمدند، انتقادی دارند. حالا امام جمعه امروز یک مطلبی را گفته است. ما این همه حرف می زنیم بینندگان انتقاد می کنند، پیشنهاد می کنند. ما هم با جان و دل می پذیریم. آقای امام جمعه این مطلبی را که امروز فرمودید، این اشکال را داشت. این مطلب را بیشتر بگویید. این مطلب نیاز ضروری است. در یک سامانه ی پیامکی این تذکرات را بدهند. آن تذکر طولانی شدن و غیره را هم در همان سامانه قید کنند. یک عده هم به ما گفته بودند که مثلاً امام جماعت ما خیلی سریع نماز را می خواند، که ما به نماز نمی رسیم. آن هم یک مشکل است.
من عهدنامه امیرمؤمنان را بخوانم. حضرت به مالک اشتر فرمودند: وقتی می خواهی نماز بخوانی، طوری نماز بخوان… می گوید: من سؤال کردم. « إِذَا قُمْتَ فِی صَلَاتِک‏ » می فرماید: از پیامبر سؤال کردم، من چطور نماز بخوانم؟ پیامبر به من یاد داد. امیرمؤمنان می فرماید، پیامبر به من یاد داد. « صَلِّ بِهِمْ کَصَلَاةِ أَضْعَفِهِمْ وَ کُنْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیما» (شرح نهج البلاغه/ج۱۷/ص۸۹) رحم داشته باش به مسلمان ها در نماز. یعنی چه رحم داشته باش؟ « فَلَا تَکُونَنَّ مُنَفِّراً وَ لَا مُضَیِّعا» نه طوری کن که مردم از نماز جماعت و جمعه فرار کنند، نه طوری باشد که نماز ضایع شود.

وی ادامه داد: حضرت به مالک می فرمایند. من همین جا بگویم، در حالات پیامبر گرامی اسلام است. حضرت وقتی می خواستند ذکر رکوع را بگویند، سه تا « سبحان ربی العظیم و بحمده» می گفتند. ذکر سجده پیامبر سه تا « سبحان ربی الاعلی وبحمده» بود. نه مُنَفّر باشیم، نه مُضَیع! نه نماز را ضایع کنیم آنطور که مأموم به نماز ما نرسد. نه آن طور نماز را طول بدهیم که مردم از جماعت فراری باشند.

حجت الاسلام قرائتی نیز در یکی از برنامه های درس هایی از قرآن دراین باره گفت: معاذبن جبل پیش نماز بود. کارگری آمد اقتدا کرد. معاذ پیش نماز به جای قل هو الله سوره ی بقره خواند. کارگر خسته از حال رفت. قصد فرادی کرد و رفت. معاذ او را دعوا کرد. ماجرا را نزد پیامبر بردند. حضرت به معاذ دعوا کرد. فرمود: چرا فتان شده ای؟ مرحوم فیض کاشانی فتان را اینگونه معنا می کند: « فتان» یعنی « بان تکون سبباً و ان تجعل الناس ایاک ان تکون فتانا ایاک ان تجعل الناس فی الفتنه بان تکون سبباً لترک جماعة» ای پیشنماز، چرا به جای « قل هوالله» سوره ای خواندی که طول بکشد، مردم را در فتنه و دردسر انداختی نماز طولانی شد مردم فرار کردند. از این حدیث می فهمیم پیشنماز باید سوره ی کوچک بخواند، که مراعات مردم را بکند.

رسول اکرم (ص) سر نماز بود، رکعت دوم و سوم بود یک بچه گریه کرد، پیغمبر سریع نماز را تمام کرد. گفتند: یا رسول الله، رکعت سوم و چهارم را تند کردی. فرمود: بچه گریه کرد، و مادر بچه در نماز جماعت بود و من باید مراعات اضعف مامومین را بکنم. مراعات اضعف مامومین یک درسی در نماز است. در قانون گذاری ها، در رانندگی ها، دربرنامه ریزی ها، مراعات اضعف مامومین را بکنیم.
این قیمت گذاری که می گذاریم، آیا مردم می توانند بخرند؟ مردم می توانند به این بخش نامه عمل کنند؟ این مراعات اضعف مامومین درس خوبی است. اگر برای امام مسئله ای پیش بیاید، نفر دوم سریع امام شود، پیشنماز دارد حمد می خواند، اما یادش می اید که وضو نگرفته است. اینجا چه کند؟ فوری بگوید: مردم، من بی وضو در مسجد آمدم. فوری نفر اول بیاید و جای او بایستد. از این می فهمیم جامعه ی اسلامی با رفتن یک نفر نباید سقوط کند. اگر برای پیشنماز حادثه ای پیش آمد، برای همین گفتند: که صف اول افراد عادل و باتقوا و عالم باشند، که از صف اول سریع بیاید جای پیشنماز بایستد. علامه طباطبایی آیه ی سیستم را گفته است. آیه ای برای نظام و تشکیلات داریم که می گوید: « افع ما قتلت قلبتم» در جنگ احد شعار دادند پیغمبر شهید شد، مسلمان ها فرار کردند. آیه نازل شد، فرض که پیغمبر شهید شد، شما باید فرار کنید. علامه در تفسیر می فرماید: از این آیه استفاده می شود که تشکیلات نظام اسلامی باید چنان محکم باشد، که با رفتن یک نفر نظام سقوط نکند.

درنماز جماعت ایستاده نمی تواند به نشسته اقتدا کند. یک پای پیشنماز در گچ است، نشسته نماز می خواند. من که سالم هستم نمی توانم نشسته نماز بخوانم. این درس یعنی رهبر باید، از من قوی تر باشد. رهبر باید من را ببرد. خودش نشسته است. اگر یک پیشنمازی خوابیده است، کمرش در گچ است، خوابیده نماز می خواند، نشسته به خوابیده نمی تواند اقتدا کند. اینها همه الهام دارد. پیشنماز نباید بلند تر باشد. محراب ها فرورفته است. یعنی آن کسی که جلو است باید تواضعش بیشتر باشد. پایین بودن پیش نماز یعنی تواضعش بیشتر است.