ایرانیان هر سال چقدر صدقه می​دهند؟

به گزارش پارس به نقل از جام جم، با این حال شاید برای هر کسی جالب باشد که میزان وجوهات جمع آوری شده از این جعبه های زرد و آبی و سرنوشت آن وجوهات را بداند. در عین حال از آنجا که کمیته امداد یک نهاد حاکمیتی است، دانستن چنین آمار و ارقامی حق مردم تلقی می شود. بنابراین با ما همسفر شوید در داستان جالب آمار صندوق صدقات.

*به ازای هر ۱۱ نفر یک صندوق صدقه وجود دارد
آمار رسمی کمیته امداد می گوید تا پایان سال ۹۰، شش میلیون و ۶۷۸ هزار صندوق صدقات در نقاط مختلف ایران نصب شده یا در میان مردم و ادارات دولتی، نهادهای انقلابی و دیگر بخش های جامعه توزیع شده است. صندوق های صدقات کمیته امداد به سه نوع کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم بندی می شود. ۹۴ درصد از صندوق های کمیته امداد کوچک است، اما آمار صندوق های نصب شده در سال های ۸۶ تا ۹۰ نشان می دهد رویکرد این کمیته به نصب صندوق های بزرگ بیشتر بوده است. آمار کمیته امداد می گوید از سال ۸۴ تا سال ۹۰ هر سال به طور متوسط ۴.۳ درصد بر تعداد صندوق های صدقات کل کشور افزوده شده است. سرانه صندوق صدقات در میان مردم ایران در حال حاضر نزدیک به یک صندوق برای ۱۱ نفر است. با این حال در برخی شهرها این رقم کمتر است؛ مثلا در سمنان به ازای هر هفت نفر یک صندوق صدقات وجود دارد.

*۱۴۶ میلیارد تومان صدقه در صندوق ها
سال ۹۰ از این میزان صندوق صدقه نزدیک به ۱۴۶ میلیارد تومان جمع آوری شده که نسبت به سال قبل از آن نزدیک به ۴/۸ درصد افزایش داشته است. سهم هر صندوق نزدیک به ۲۱ هزار و ۸۰۰ تومان بوده است. به این ترتیب در هر روز سال نزدیک به ۶۰ تومان در صندوق ها ریخته شده است. تقسیم رقم کلی بر میزان جمعیت کشور هم نشانگر این است که به ازای هر نفر نزدیک به ۲۰۰۰ تومان و به ازای هر خانوار نزدیک به ۷۰۰۰ تومان در هر صندوق ریخته شده است. (جمعیت کشور ۷۵ میلیون نفر و تعداد خانوارها ۲۱ میلیون نفر فرض شده است) کمیته امداد در آمار خود می گوید استان های مرکزی کشور بیشترین میزان صدقه به نسبت هر نفر را داشته اند و استان های محروم چون سیستان و بلوچستان کمترین میزان پرداختی را. البته میزان صدقه پرداختی هر نفر در آذربایجان شرقی و غربی هم به نسبت کمتر از سایر نقاط کشور بوده است. از نظر آمار جزئی باید گفت سال ۹۰، تهرانی ها ۲۴ میلیارد تومان در صندوق های صدقه ریخته اند. از آن سو رقم کمک در هرمزگان کمتر از سایر استان ها و نزدیک به ۹۹۴ میلیون تومان است. جالب است بدانید به گفته کمیته امداد مجموع کمک های جمع شده از سال ۶۳ تا سال ۹۰ از صندوق های صدقات ۸۶۰ میلیارد تومان بوده است. به این ترتیب مشخص می شود تا چه میزان حجم کمک ها در سال های اخیر افزایش یافته است. (البته نباید کاهش ارزش پول در بستر زمان را هم از یاد برد)

*درآمد ۷۰۰ میلیارد تومانی کمیته امداد

البته صدقه جمع آوری شده توسط کمیته امداد فقط از طریق صندوق های صدقات نیست. مجموع درآمد کمیته امداد در سال ۹۰، نزدیک به ۷۰۰ میلیارد تومان بوده است. مثلا از این مبلغ نزدیک به ۸۵ میلیارد تومان از مواردی چون هدایا و نذورات ماه رمضان، فطریه و کفاره در عید فطر، هدایا و نذورات در عید قربان، طرح زکات، جشن نیکوکاری و جشن عاطفه ها و در عین حال کمک مستقیم افراد خیر به دست آمده است.

به علاوه، کمیته امداد مجتمع های اقتصادی فراوانی هم در سراسر کشور دارد که برای این کمیته اقدام به درآمدزایی می کنند. کمیته امداد سال ۹۰ از این طریق هم نزدیک به ۱۲۰میلیارد تومان درآمد داشته است. موارد دیگری هم جزو درآمدهای اختصاصی این کمیته قرار می گیرد که در کنار رقم های ذکر شده مجموع درآمد این کمیته در سال ۹۰ را به ۷۰۰ میلیارد تومان رسانده است.

*مخارج کمیته امداد چیست؟
حال باید دید که کمیته امداد با این رقم سنگین درآمدی چه کارهایی انجام می دهد؟ به طور کلی نزدیک به ۲.۵ میلیون خانوار با جمعیتی نزدیک به پنج میلیون و ۵۰۰ هزار نفر زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) هستند. این افراد در سه قالب طرح مددجویی (حمایت از ایتام، بی سرپرستان، از کار افتادگان، معلولان و… ) ، طرح شهید رجایی (سالمندان) و موارد موردی دسته بندی می شوند. کمیته امداد در عملکرد ۳۰ ساله خود ۱۳۰ هزار میلیارد تومان به این افراد کمک کرده است.

به این نوع کمک ها باید دو نوع پرداختی به مجرمان یا مقصران جامعه را هم اضافه کرد. طرح رحمت برای حمایت از خانواده زندانیان با ۱۷۲ میلیارد تومان پرداخت (طی ۱۶ سال) و طرح کمک به پرداخت دیه با ۸۵ میلیارد تومان پرداخت (طی ۲۵ سال) از دیگر پرداختی های کمیته امداد بوده است. طرح های دیگری چون کمک به دانش آموزان، دانشجویان و طلاب نیازمند با ۶۰۷ میلیارد تومان پرداخت (طی ۳۳ سال) ، تامین جهیزیه و هزینه ازدواج با ۳۸۵ میلیارد تومان کمک (طی ۳۳ سال) و کمک به آسیب دیدگان با ۷۳ میلیارد تومان کمک (طی ۳۳ سال) دیگر مخارج درآمد کلان کمیته امداد بوده است.

*آیا صدقات صرف خارجی ها می شود؟
در این میان این پرسش پیش می آید که جای کمک های بین المللی کمیته امداد کجاست؟ طبق آمار این نهاد کمتر از صد هزار نفر در کشورهای لبنان، سوریه، افغانستان، آذربایجان، تاجیکستان، عراق و کومور تحت پوشش این کمیته هستند. میزان کمک به این افراد مشخص نیست اما آمار این افراد کمتر از ۲ درصد کل افراد تحت حمایت کمیته است. از آن سو کل میزان کمک جمع آوری شده و ارسالی این کمیته به فلسطین نزدیک به پنج میلیارد تومان (طی ۱۶ سال) بوده است. در این شرایط، حداقل این آمار موید کمک وسیع کمیته امداد به افراد خارجی نیست.
در کنار کمیته امداد، موسسات دیگری هم وجود دارد که صندوق های صدقه دارند و به افراد نیازمند کمک می کنند اما خبری از درآمد و مخارج آنان منتشر نشده است. در این شرایط نفس شفاف سازی عملکرد به صورت آمار جزئی توسط کمیته امداد نکته مثبتی است که نباید از کنار آن براحتی گذشت؛ شفافیتی که باعث سلامت در گردش مالی کلان این نهاد شده و می شود.