با سردردها و انواع آن آشنا شوید

به گزارش پارس به نقل از باشگاه خبرنگاران؛ممکن است سردرد به تنهایی وجود داشته باشد و یا همراه با برخی علائم دیگر باشد. ممکن است در مواردی سردرد همراه با گلو درد، سرماخوردگی و یا بیماریهای سینوسی و یا سایر بیماریها نیز باشد. در واقع علت ایجاد ۹۵% از سردردها، بیماری و یا ناهنجاری ساختاری در بدن نیست. در عوض علت اصلی را باید در شرایط معمول زندگی فرد مانند استرس، خستگی و فرسودگی، کمبود خواب، گرسنگی، تغییرات در سطوح هورمون استروژن، تغییرات آب و هوا و یا وابستگی به کافئین جستجو کرد. خوشبختانه فقط موارد نادری از سردرد وجود دارند که خطرناک هستند.

علل ایجاد سردرد چیست؟

سردرد علتهای مختلفی دارد. برخی سردردها علت ایجادکننده ی عمومی تری دارند. علل عمومی ایجاد سردرد شامل این موارد هستند:

* تغییرات در سطوح مواد شیمیایی بدن مانند نوروترنسمیترها.
* سرفه و یا عطسه.
* کم شدن آب بدن.
* مشکلات دندانی یا اعمال دندانپزشکی مانند عصب کشی.
* خوردن غذاها و یا نوشیدن مایعات سرد.
* استرسهای عصبی و عاطفی.
* مواجهه با دود و یا بخار مواد شیمیایی مانند منوکسید کربن.
* خستگی چشم.
* تب.
* قرار گرفتن در ارتفاعات، سطوح پائین اکسیژن می تواند موجب سردرد شود.
* فشار خون بالا.
* عفونت سینوسها مانند سینوزیت یا ایجاد آبسه.
* برخی مداخلات پزشکی مانند کشیدن مایع مغزی نخاعی.
* داروها، برخی داروها موجب ایجاد سردرد می شوند.
* کشیده شدن عضلات گردن، عضلات بالای تنه یا عضلات شانه.
* عفونتهای دستگاه تنفس فوقانی.

علل اختصاصی تر ایجاد سردرد کدامند؟

برخی سردردها نیز اختصاصی تر بوده و با علامت دیگری همراه نیستند. مانند سردرد تنشی، سردرد میگرنی و. . . در این سردردها بر خلاف تصور بسیاری از افراد، مغز عامل ایجاد سردرد نیست، بلکه سردرد از بد عمل کردن عضلات، عروق خونی و اعصاب ناشی می شود. برای مثال اتساع شریانها و یا انقباض بیش از حد عضلات می تواند عصبهای خاص و حساس در مغز را تحریک کند و در نتیجه سردرد به وجود می آید. هورمونهایی مانند استروژن می توانند باعث بدتر شدن سردرد شوند. از آنجایی که زنان طی دوره های ماهیانه متحمل نوسانات هورمونی در بدن می شوند، احتمال ایجاد سردرد متوسط تا شدید در زنان دو برابر مردان است و همچنین بیشتر از مردان به انواع خاص سردرد مانند میگرن دچار می شوند.

سردردهایی که بیشترین شیوع را دارند عبارتند از:

سردرد تنشی:

شایعترین نوع سردرد، خطرناک نیست اما مکرراً رخ می دهد. سردرد تنشی شایعترین نوع سردرد است و اغلب در اثر استرس و فشارهای عاطفی و عصبی ایجاد می شود. بیشتر بالغین این نوع سردرد را تجربه کرده اند. این سردرد دردی ثابت با شدت خفیف تا متوسط دارد که در سرتاسر سر احساس می شود، اما در اغلب موارد درد بیشتر در پیشانی و یا در پشت سر احساس می شود. سردرد معمولاً با علائم دیگری همراه نیست. سردرد تنشی ممکن است در بچه ها نیز روی دهد اما بیشتر در بین بالغین شایع است. تناوب ایجاد سردرد متفاوت است و معمولا چند ساعت به طول می انجامد.

سردرد میگرنی:

در حدود یک سوم از کسانی که سردرد میگرنی دارند اولین سردردها را در سنین نوجوانی تجربه می کنند. شدت درد متوسط تا شدید بوده اغلب اوقات با تهوع همراه است و فرد به نور و صدا حساس می شود. ممکن است درد در ناحیه ی گیجگاه، چشمها یا پشت سر باشد و اغلب اوقات تنها در یک طرف است. درد میگرنی که همراه با علائم هشدار دهنده یا اورا باشد ممکن است پیش از سردرد اختلالات بینایی رخ دهد. میگرن معمولاً از دوران کودکی تا میانسالی رخ می دهد. در بچه ها میگرن در میان پسرها کمی شایعتر است اما پس از بلوغ شیوع میگرن در زنان بیشتر می شود. حمله ی میگرنی یک روز یا بیشتر به طول می انجامد. در دوران بارداری و سنین بالا حملات میگرنی کمتر ایجاد می شوند.

سردرد مربوط به سینوسها:

یک سردرد خفیف تا متوسط است که عموماً در صورت، پل بینی، یا در گونه ها احساس می شود و ممکن است همراه با احتقان بینی و یا آبریزش از بینی باشد. در همه ی سنین افراد را گرفتار می کند و به نظر می رسد که افرادی که آلرژی دارند مستعدتر هستند. این سردرد ممکن است ساعتها طول بکشد و اغلب یک سردرد فصلی است.

سردرد مختلط:

در موارد نادری برخی از انواع سردرد وجود دارند که محققان معتقدند سردردهای مختلط بوده و علائمی ما بین سردرد تنشی و میگرن دارند. چنین مواردی وقتی رخ می دهند که علائم و درمان این دو سردرد در برخی از افراد به خوبی قابل افتراق نیست. برای مثال سردرد تنشی ای که بسیار شدید باشد و درد تیز و ضربان داری داشته باشد بسیار شبیه به سردرد میگرنی است. به علاوه هنگامی که سردرد میگرنی متناوباً روی دهد درد آن شبیه به سردرد تنشی احساس خواهد شد. بنابر این متخصصان باور دارند که سردردهایی که مداوم روی می دهند ممکن است سردرد تنشی باشد که به دنبال سردرد میگرنی رخ داده و یا سردرد میگرنی در زمینه ی سردرد تنشی مزمن ایجاد سردرد کرده است. البته مکانیسم ایجاد کننده ی این دو نوع سردرد با یکدیگر متفاوت است. محققان می گویند که سردرد تنشی در اثر سفت شدن و وارد آمدن فشار به عضلات روی می دهند در حالیکه علت سردرد میگرنی اتساع و التهاب عروق است. به هر حال اگر میگرن مکرراً رخ دهد می تواند منجر به سفت شدن عضلات شود و آغازگر یک سردرد تنشی همزمان باشد.

درمان:

بیشتر اوقات سردرد خود به خود بهتر می شود و یا به کلی از بین می رود و در صورتی که چنین سردردی همراه با علائم هشدار دهنده ای که گفته شد نباشد، نیازی به مراجعه به پزشک نیست و درمانهای خانگی ممکن است شدت درد و مدت زمان سردرد را کاهش دهند، همچنین ممکن است باعث تخفیف علائمی مانند تهوع، درد عضلانی، اضطراب و تب شوند. در صورتی که پزشک شما درمان خاصی برای سردرد تجویز کرده است به محض ایجاد سردرد هر چه زودتر درمان را شروع کنید. از درست اجرا کردن دستور پزشک مطمئن شوید و آن را تغییر ندهید.

درمان خانگی:

برای سر درد ملایم بدون سایر علائم کارهای زیر را انجام دهید:

* استراحت در یک مکان تاریک و آرام.

* قرار دادن کمپرس سرد روی پیشانی.

* عدم مصرف سیگار، الکل، داروهای غیر مجاز و مواد مخدر.

در صورتی که سردرد بهتر نشد می توانید از مسکنهای مجاز در مقادیر تعیین شده که بدون نسخه پزشک نیز توسط داروخانه ها تجویز می شوند استفاده کنید. برخی افراد برای سردرد از استامینوفن و برخی داروها مانند ایبوپروفن یا آسپیرین و… استفاده می کنند اما قبل از چنین اقدامی باید به این موارد توجه کنید:

* در مورد درد به دکتر داروساز توضیح داده و کمک بخواهید.

* بروشور و دستور مصرف دارو را بخوانید.

* دارو را بیش از مقدار توصیه شده مصرف نکنید.

* اگر سابقه حساسیت دارویی به مسکنها یا سایر داروها را دارید دارو را خودسرانه مصرف نکنید.

* اگر بیماری خاصی دارید یا پزشک به شما گفته که داروی دیگری مصرف نکنید پیش از مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.

* اگر احتمال باردار بودن شما وجود دارد، بدون دستور پزشک هیچ دارویی به جز مقادیر تعیین شده ی استامینوفن مصرف نکنید.

* بدون تجویز مستقیم پزشک به افراد زیر ۲۰ سال آسپیرین ندهید زیرا این اقدام می تواند بسیار خطرناک باشد.

* در مورد کودکان زیر ۱۲ سال از دادن ناپروکسن سدیم خودداری کنید مگر اینکه پزشک معالج کودک چنین دستوری داده باشد.

با انجام اقدامات زیر می توانید شدت سردرد و تکرار آن را کاهش دهید:

* تمرینات آرامش بخش. با انجام تمرینات آسوده سازی، ریلکسیشن و مدیتیشن می توانید از تنش و استرس رها شوید و مانع ایجاد سردرد یا بدتر شدن آن در اثر اضطراب و تنش شوید.

* گرما و دوش آب گرم عضلات را شل می کند و مانع ایجاد سردرد در اثر انقباضات عضلانی می شود. مراقب باشید که بیش از حد از گرما استفاده نکنید زیرا آب گرم در مدت زمان طولانی ممکن است سوختگی ایجاد کند. * قرار دادن کمپرس سرد روی گردن یا شقیقه ها.

* ماساژدرمانی و بیوفیدبک که می توانند تنش عضلات را کاهش دهند، مخصوصاً در مورد عضلات گردن و شانه موثر هستند. سفتی این عضلات ممکن است باعث ایجاد سردرد یا بدتر شدن آن شود.

وقتی کودک سردرد دارد چه باید کرد؟

* با کودک صحبت کنید. بگذارید او متوجه باشد که به او اهمیت می دهید. توجه بیشتر و مدتی سکوت در منزل ممکن است موجب تسکین سردرد شود.

* اگر پزشک برای کودک شما دارویی در مورد سردرد تجویز کرده است، به محض اینکه سردرد کودک آغاز شد استفاده از دارو را شروع کنید.

* بگذارید کودک در یک اتاق ساکت و تاریک استراحت کند. کمپرس سرد روی پیشانی ممکن است کمک کننده باشد. * اگر سردرد کودک ملایم است او را به ادامه فعالیتهای روزانه تشویق کنید.

نگذارید کودک از فعالیتهای معمول و کارهای روزانه شانه خالی کند، مگر اینکه شدت سردرد متوسط تا شدید باشد. مراقب دادن دارو به صورت خودسرانه به کودک باشید. این عمل ممکن است عوارض بدی به دنبال داشته باشد.

پیشگیری:

با تنظیم و یا ایجاد تغییر در برنامه ی روزانه ممکن است بتوانید از سردرد پیشگیری کنید. همچنین با یادداشت کردن و یا بررسی وقایع و کارهای روزانه و عادات غذایی ممکن است بتوانید علت ایجاد سردرد خود را مشخص کنید.