/یادداشت/ حجت الاسلام علیزاده
اقامه عزای سیدالشهداء (ع) ؛ نکته ها و پیامها
در بین نهضتها و قیامها، حماسه عاشورا ماندگارترین حماسه تاریخ بشر بهشمار مىآید که با وجود گذشت نزدیک به ۱۴۰۰ سال از آن نهضت، روزبهروز به عمق و گستره و شکوفایى آن افزوده مىشود.
متن یادداشت حجت الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیزاده معاون سیاسی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه در یادداشتی با عنوان « اقامه عزادارى سیدالشهداء (ع) ، نکته ها و پیامها؛
رمز ماندگارى حماسه عاشورا» نوشت:
۱. در استقبال از موسم عزاى اهل بیت (ع) (محرم و صفر) با الگوگیرى از دهه اکرام مساجد (قبل از ماه مبارک رمضان) ، شایسته است با آئین سیه پوشى مساجد و تکیه ها و… نظام مند و منسجم به گونه اى معنوى و قبل از ورود به ماه محرم در جهت اقامه عزا، اقدام نماییم.
۲. از جمله ویژگیهاى محبین اهل بیت (ع) اقامه عزاى سیدالشهداء (ع) است.
۳. امام صادق (ع) : « ان شیعتنا منا خلقوا من فاضل طینتنا یفرحون لفرحنا و یحزنون لحزننا» . (بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۲۰۲)
۴. تباکى و گریه، اولین نشان عزادارى است.
۵. اقامه عزا، روضه و ذکر مصیبت اهل بیت (ع) سنّتى در جهت احیاء یاد و نام و آرمانهاى ایشان.
۶. روضه به معنى باغ و بوستان؛ وجه تسمیه آن به ذکر مصائب در قرن نهم هجرى کتاب (روضةالشهداء) تألیف ملاحسین کاشفى در دست اهل منبر و موعظه بود و معمولاً از روى آن ذکر مصائب اهل بیت (ع) را مى خواندند و لذا به روضه خوانى شهرت یافت.
۷. چرا عاشورا اتفاق افتاد؟
از دیدگاه اعقاب پیشه گان قدرت طلب باید اتفاق مى افتاد تا آخرین مقاومت دینداران و جبهه حق شکسته مى شد؛ و از دیدگاه مؤمنان و شاکران نیز باید اتفاق مى افتاد تا کالبد نیمه جان اسلام احیاء مى گردید.
۸. سه عنصر اساسى در حماسه بزرگ عاشورا: منطق و عقل، حماسه و عزت، عاطفه.
۹. علت روى گردانى مردم کوفه از امام حسین (ع) : سطحى نگرى در دین، سطحى نگرى در شناخت دشمن.
۱۰. یزید پس از عاشورا عمرى کوتاه و همراه با ظلم و خفت و خوارى داشت.
- سال اول خلافت، حادثه جانسوز کربلا؛
- سال دوم خلافت، حادثه دلخراش حرّه؛
- سال سوم خلافت، کعبه را به منجنیق بست.
رمز ماندگارى حماسه عاشورا
در بین نهضت ها و قیام ها، حماسه عاشورا ماندگارترین حماسه تاریخ بشر به شمار مى آید که با وجود گذشت نزدیک به ۱۴۰۰ سال از آن نهضت، روزبه روز به عمق و گستره و شکوفایى آن افزوده مى شود.
سؤال مهم این است که رمز این ماندگارى چیست؟ ماندگارى حماسه عاشورا مبتنى بر ویژگى ها و خصوصیات آن است که در ادامه به برخى از آن ها اشاره مى شود:
۱) موقعیت نسبى رهبرى نهضت
۱-۱. رهبرى نهضت، امام و پیشوا و حجت خدا در سلسله مراتب ولایت الهى قرار داشت و ولى الله الاعظم در عصر خود بود.
۲-۱. رهبرى نهضت، فرزند على (ع) و دختر پیامبر، فاطمه زهرا (س) بود که این دو بزرگوار جایگاه ویژه اى در جامعه اسلامى داشتند.
۳-۱. رهبرى نهضت با یک واسطه فرزند پیامبر اسلام (ص) بود که جایگاه ویژه اى نزد رسول خدا داشت. مطالعه بیانات امام حسین (ع) نشان مى دهد که خود حضرت (ص) و دیگر ائمه و بزرگان روى این حسب و نسب تأکید داشتند. امام حسین (ع) مى فرماید: « انا ابن بنت رسول الله و نحن اولى بولایة هذه الامور علیکم»
امام سجاد (ع) نیز در مسجد دمشق با هدف افشاى جریان باطل به این حسب و نسب اشاره دارد.
۲) مصونیت رهبرى از خطا و اشتباه
رهبرى حماسه در اوج پاکى و مصونیت از خطا و اشتباه قرار داشت و از عصمت ذاتى برخوردار بود.
رهبرى در نهضت عاشورا براى همه نهضت ها و قیام ها الگو و اسوه است. خود امام (ع) مى فرماید: « لکم فىّ اسوه»
۳) قداست هدف
در حماسه عاشورا هدف، قدرت طلبى، توسعه سرزمینى، جنگ قبیله اى و کینه توزى قومى نبود، بلکه هدف مقابله با فساد حاکمیت موجود و پاسدارى از اصول و مبانى بعثت بود. حضرت مى فرماید: « انى لم اخرج اشرا و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما و انما خرجت لطلب الاصلاح فى امة جدى و ابى»
رهبرى نهضت در جابه جایى حرکت روى اهداف مقدس قیام به طور واضح تأکید مى کند، از این رو گفته اند: « اسلام، محمدى الحدوث و حسینى البقا است. »
۴) انگیزه الهى و خدایى
در نهضت ها انگیزه نقش تعیین کننده دارد. انگیزه رهبرى نهضت در قیام عاشوراى الهى، مخلصانه و صرفاً در جهت انجام تکلیف و جلب رضایت خدا بود. حضرت در تمام مسیر حرکت بر این انگیزه تأکید دارد و در آخرین لحظات هم مى فرماید: « الهى ترکت الخلق طرا فى هواک»
۵) قداست وسیله
در تفکر دینى، هدف وسیله را توجیه نمى کند و براى رسیدن به هدف مقدس نمى توان از هر وسیله اى استفاده کرد. در نهضت عاشورا، رهبرى نهضت نسبت به قداست و پاکى عملکردها در مسیر وصول به مقصد تأکید داشتند و همواره در زمینه رعایت حقوق مردم حتى نسبت به دشمنان اهتمام ورزیدند. دستور سیراب کردن لشکر حر و خرید قطعه زمین کربلا از صاحبانش، نمونه هایى از توجه به قداست وسیله به شمار مى آید.
در نگرش دینى، دنیا وسیله است، قدرت وسیله است، حتى عبادت هم وسیله است که باید در همه مراحل قداست و مشروعیت در آن ها حفظ شود.
۶) اوج ایثار و فداکارى
از دیگر عوامل ماندگارى حماسه عاشورا، نوع فداکارى و ایثار است که رهبرى نهضت همه سرمایه و هستى خود از جمله آبرو، مال، اولاد و جان را در طبق اخلاص قرار داد و با نهایت ایثار در راه اسلام فدا کرد.
۷) یاران متعهد و فداکار
از دیگر عوامل ماندگارى نهضت عاشورا، برخوردارى از یاران پاک، متعهد و وفادار است. رهبرى نهضت اگرچه یاران اندکى داشت، اما همه آن ها از متعهدترین و با استقامت ترین یاران امام (ره) بودند که حضرت درباره آن ها مى فرماید: « فانى لااعلم اصحابا اوفى و لا خیراً من اصحابى»
همین طور فرزندان و برادرش عباس بن على (ع) در اوج بصیرت و تعهد، اسوه و الگو براى همه پیشتازان به شمار مى آیند.
ویژگى هاى یاران ایشان عبارت است از:
۱. ولایتمدارى و دفاع از حریم ولایت،
۲. شجاعت و دلیرى؛
۳. ایثار و نثار جان.
۸) نهایت مظلومیت
نوع و نحوه تحقق حادثه و وضعیت جبهه حق و رفتار جبهه دشمن و حوادث و اتفاقاتى که در جبهه امام حسین (ع) به وقوع پیوست، از عوامل ماندگارى آن به شمار مى آید. برخى از شاخصه هاى این حماسه عبارتند از:
۱. تحریم همه جانبه و ممنوعیت از ضرورى ترین نیاز انسان یعنى آب؛
۲. به شهادت رساندن کودک شش ماهه؛
۳. آتش زدن خیمه ها؛
۴. اسارت زنان؛
۵. اسب تاختن بر بدن شهدا؛
۶. بریدن و بر نیزه کردن سرهاى شهدا؛
۷. به نمایش درآوردن اسرا و سرهاى شهدا در مسیر حرکت کاروان.
۹) اهتمام بر حفظ حماسه
از جمله عوامل ماندگارى حماسه عاشورا، اهتمام و اصرار به حفظ آن است که عبارتند از:
۱. توجه ذات بارى تعالى به حماسه عاشورا و زوار امام حسین (ع) ؛
۲. توصیه و تأکید ائمه معصومین (ع) بر احیاى حماسه؛
۳. اهتمام خود ائمه به عزادارى و ذکر حماسه؛
۴. تأکید و اهتمام بزرگان.
ارسال نظر