ارتباط هالووین با شیطان‌پرستی؛ جشن‌سنتی یاجنگ بااخلاق؟

*** پیشینه و قدمت

برگزاری جشن سنتی" هالووین" در آخرین شب ماه اکتبر، از دو هزار سال پیش در کشورهای غربی رواج داشته و بیان کننده اعتقاد گذشتگان به ارواح و جهان پس از مرگ است.

این مراسم را برای نخستین بار، سال ها پیش از میلاد مسیح (ع) قومی کاتولیک ساکن ایرلند و فرانسه اجرا کردند. افراد در آستانه سال جدید میلادی (آنان نوامبر را به جای دسامبر آخرین ماه میلادی می دانستند) ، همه آشنایان و دوستان به یاد ارواح مردگان، دور هم سر سفره ای جمع می شدند و با برپایی آتش، غذاهایشان را با یکدیگر تقسیم می کردند.

آنان بر این باور بودند که در این شب راه میان دو جهان باز می شود تا ارواح درگذشتگان شان نیز در جمعشان حاضر شوند و ارتزاق کنند؛ پس کسانی که با سخاوت بیشتری در این جشن شرکت می کردند، مورد شفاعت درگذشتگان نزد خداوند قرار گرفته و تا پایان آن سال از گزند بدی ها و بلاها در امان می ماندند .

رسم بر این بود که پس از این دورهم جمع شدن، کشیش ها در شب زنده داری این شب، وقایع آینده را پیشگویی کرده و با نماز و دعا، ارواح مقدس را از جهنم به بهشت هدایت می کردند.

قرن ها گذشت و تاریخ سرزمین های غربی دستخوش جنگ ها و تحولاتی شد که طی آن، عقاید و سنت های دین مسیحیت نیز دگرگون گردید.

در این میان، سنت" هالووین" نیز تغییر ماهیت داد و نه تنها شکل برپایی این مراسم، بلکه فلسفه آن هم رنگ و بوی دیگری گرفت:

کم کم « شب همه مقدسین» دیگر تنها متعلق به ارواح پاک نبود بلکه شیاطین، ارواح خبیثه، اجنّه و دیوها را نیز در این جشن حاضر می دانستند. از این رو برخی از مردم در جشن هالووین لباس های عجیب و ترسناک پوشیدند تا در برابر ارواح گناهکار ایستادگی کنند و به شکلی نمادین آنها را ترسانده و از میان خود برانند .

با وقوع مهاجرت ها از ایرلند به آمریکا و از آمریکا به سایر نقاط دنیا در قرن نوزدهم و بیستم، روی" مذهبی و قدسی" هالووین ( All Hallows Day ) رفته رفته جای خود را به روی" شیطانی" آن ( All Saints Day ) داد.

" جیمز فریزر" ( James Frazar ) منتقد و نژادشناس مذهبی در کتاب خود" شاخه زرین" هالووین را « جشنواره مردگان کافر با دستمایه هایی از مسیحیت» می خواند. وی همچنین ابراز تأسف می کند از اینکه در آستانه مقدس ترین مراسم کلیسا که به تبرّک روحانیون مسیحی و یادبود درگذشتگان اختصاص دارد، شاهد چهره های شیطانی، ارواح خبیث و جادوگران هستیم.

*** ریشه های شیطان پرستی کم کم آشکار شدند

وی در  سال ۱۹۶۶   در حالی که سر خود را (به عنوان رسم آئین جدید) تراشیده بود، بنیان گذاری کلیسای شیطان را اعلام کرد، همان سال را سال اول" عهد شیطان" و خود را نیز کاهن اعظم کلیسای شیطان نامید.   " لاوی" در کتاب انجیل شیطانی به بیان تعالیم کلیسای شیطان، آئین پرستش، رسوم و تشریفات دینی پرستش شیطان و… می پردازد و شیطان را فرمانروای زمین معرفی می کند.

جالب اینجاست که روز مرگ" لاوی" با روز مراسم قدّیسین مسیح در قرون گذشته، که اکنون به مراسم" هالووین" تغییرماهیت داده، مصادف شده است.

*** تمسخر تمام ادیان الهی و نمادهای مذهبی

اکنون ده ها سال است که هالووین، به جشنی برای پرستش شیطان، مضحکه کردن دین و مورد اهانت قرار دادن راهبه های مسیحی   تبدیل گردیده است.

بی قیدی تام جنسی، مصرف موادمخدر و افراط در مشروبات الکلی، از جمله ستون های شیطانی است که" لاوی" برای اولین بار بنا نهاد.

نوع نگاه ضدّدینی و شیطان پرستانه جشن های" هالووین" ، انزجار و مخالفت کلیسا، صاحبان ادیان گوناگون و اخلاق مداران را برانگیخته است. اسقف اعظم، " ولفگانگ هوبر" ( Wolfgang Huber ) رئیس شورای ایالتی کلیساهای پروتستان آلمان، آداب و رسوم هالووین را" بسیار پوچ" دانسته و می گوید:

« هالووین، مثل ویروسی خطرناک از آمریکا آمد و به ما تحمیل شد. بعید می دانم که به این زودی ها بتوان به این سرگرمی بی محتوا پایان داد. »

" لودویگ شیک" ( Ludwig Schick ) اسقف اعظم شهر بامبرگ آلمان درباره برگزاری جشن های هالووین به شیوه های امروزی، به  پورتال خبری کاتولیک های جهان   گفت:

« شیطان گرایی و ارتباط با جن و ارواح در هالووین، باعث نابودی ارزش ها می شود. ما نباید اجازه دهیم بی فرهنگی شیطانی، فرهنگ مسیحی مان را له کند. من از تمام خانواده ها، معلّمین مدارس، مسئولان تربیتی و مربیان مهدکودک ها می خواهم جلوی جشن های هالووینی را بگیرند.   " جشن قدّیسین" از قرن ها پیش در مسیحیت ریشه داشته و قرار بوده پیام های مهمی مانند کرامت، جایگاه ابدی انسان، مرگ، رستاخیز و… را به هم کیشان ما انتقال دهد. این اعمال، از وحشت مرگ در دل های بشر می کاست اما تفکر هالووین، یک بسته شیطانی است که نگاه نوستالژیک به این جشن را نابود کرده است. »

کلیسای کاتولیک در لهستان نیز با شیطانی خواندن هالووین، در سایت خود نوشت: « ترویج هالووین، جوانان را به فساد می کشاند. ابداع کننده شیطان پرستی مدرن، " آنتون لاوی" شب هالووین را بزرگترین جشن پرستش شیطان می دانست و ما باید نسبت به آداب شیطانی این جشن هوشیار باشیم. »

*** عناصر  کلیدی  و  نمادهای رایج در هالووین از نگاه منتقدان

هرچند ممکن است" هالووین" ، ظاهراً جشنی شاد، مهیّج و ترسناک به نظر بیاید اما در اصل، خرافات و جادو از عوامل کلیدی در فلسفه جشن های هالووین محسوب می شوند:

خون: در متون آنگلوساکسون، نوامبر، ماه خون ( ۳۹; Blod-monath۳۹; ) نامیده شده، چون مردم در گذشته و در ماه" نوامبر" برای صرفه جویی در مصرف علوفه، مجبور می شدند چهارپایان بسیاری را ذبح کنند.

یکی از انواع لباس ها، گریم و لوازمی که به طور معمول در جشن های هالووین استفاده می شوند، مرتبط با بیماران دارای مشکلات روحی است که در این جشن منجر به استهزاء آنان می شود. این مسئله به ویژه در سال های اخیر سبب شده تا موج اعتراض و انتقاد از سوی افراد برجسته به راه بیفتد.

همه از تو فرار می کنند، از ترس لباس بیماران روانی! ! !

تبلیغ هالووین در سایت خرید آمازون: " لباس های  بخش دیوانگان: " Psycho Ward Costume "

روزنامه" زود دویچه سایتونگ" سپتامبر ۲۰۱۳ در گزارشی با عنوان « جشن با تمسخر بیماران» نوشت:

لباس هایی که مختص نمایش بیماران روحی هستند، به طور زنجیروار و گسترده مورد اعتراض مشتریان، خانواده ها و سازمان های درمانی قرار گرفته اند که در زمینه مداوای مشکلات و آسیب های روحی- روانی فعالیت دارند.

" آلستیر کمپ بل" ( Alistair Campbell ) سخنگوی سابق دولت انگلیس که مدتی در گذشته به مشکل روحی مبتلا شده بود، گفت: « وقتی شرکت های بزرگی مانند" Asda " ، " Tesco " و" آمازون" چنین تبلیغات تمسخرآمیزی دارند، این یعنی ما هنوز در دوران جهالت و تاریکی ها به سر می بریم. »

" استن کالیمور" ( Stan Collymore ) فوتبالیست مشهور که مدتی دچار افسردگی شده بود، گفت: « شماها هنوز نمی دانید که خیلی از آدمها برای فرار از همین تحقیرها و توهین ها دست به خودکشی می زنند؟ »

حتی عده ای از اعضای انجمن های پزشکی و روانپزشکی اروپا (با مرکزیت انگلیس) طی شکایتی خواستار توقف فروش این لباس ها و قرار دادن جریمه برای توهین کنندگان به بیماران روانشناختی در شب" هالووین" شدند.

*** کودکان و نوجوانان در جشن پرستش شیطان!

یکی از رسوم رایج در این شب، پوشاندن لباس هایی از پوست حیوانات و گریم هایی مانند جادوگران و هیولاها بر تن کودکان و نوجوانان است.

در عین حال، رسانه های تبلیغاتی همواره برای شناساندن" هالووین" به کودکان و زنده نگهداشتن این سنت شیطنت آمیز در میان جوانان دست به هیجان آفرینی های جذاب و گسترده ای می زنند. به طور مثال رسم" trick-or-treat " بدین معناست که بچه ها با ظاهری که گفته شد، گروهی به در خانه مردم می روند و از آن ها خوراکی یا هدیه می خواهند. اگر صاحبخانه از این هدیه خودداری کند مورد آزار و اذیت کودکان و نوجوانان قرار می گیرد.

" زیگرید کیکینگردر" ( Sigrid Kickingereder ) رئیس" مرکز کاتولیک های جوان اتریش" ( KJS ) القای   ترس های سهمگین هالووینی در کودکان را بسیار آسیب زننده خواند و ۱۰ اکتبر ۲۰۱۳ در مصاحبه ای که به مناسبت" هالووین پارتی" منتشر شد گفت:

« این مدل سرگرمی که از آمریکا به کشور ما وارد شده، به قیمت آسیب به سلامت جسمی و روحی فرزندان ما تمام می شود. در این شب، داستان های ترسناک تعریف و فیلم های وحشتناک و مشمئزکننده تماشا می کنند، در حالی که کودکان و نوجوانان هم در بین بزرگسالان هستند. مرز میان هیجان ترس با وحشت واقعی اغلب بسیار باریک است. به جای وحشت ها و تمسخرهایی که در هالووین اتریش انجام می شود، باید به مرگ و برخورد مسئولانه با رستاخیز پرداخت. یعنی مثلاً پیشنهاد می شود که والدین به همراه کودکان به آرامگاه ها بروند و درباره جهان پس از مرگ صحبت کنند. »

" کیکینگردر" ضمن مخالفت تند با رسم" نیمه شب کوبیدن در خانه ها برای گرفتن خوراکی" ، گفت: « من از والدین می خواهم که جلوی حمله فرزندانشان به دیگران را بگیرند و نگذارند آن ها بخاطر گرفتن شکلات و خوراکی با غریبه ها بحث و درگیری ایجاد کنند. این رفتار، با آموزش احترام به انسان ها در تناقض است. »

انجام بازی هایی که آدمکشی، آشامیدن خون مقتول و مومیایی شدن را تمرین می دهد، یعنی که نوجوانان به قیمت تزریق هیجان، به اعمال مشمئزکننده ای دست بزنند.

بسیاری معتقدند این قبیل جشن ها می تواند تأثیرات مخربی بر روح و روان کودک بگذارد. موضوع درگیر کردن ذهن خام کودک با خرافات و توهمات شیطانی، باعث شده تا در سال های اخیر روانشناسان تربیتی، نسبت به شرکت دادن کودکان و نوجوانان در جشن های خشونت آمیز" هالووین" هشدار دهند.

*** نفوذ" هالووین گرایی" در عرصه هنر

هنر نقاشی و مجسمه سازی، تأثیرات بسیاری از فلسفه" هالووین" گرفته است.

اما بیش از همه در صنعت فیلمسازی، یکی از تم های اصلی در سینمای وحشت دنیا، " هالووین" است. اصلی ترین این فیلم ها" هالووین" ساخته « جان کارپنتر» در سال ۱۹۷۸ بود که توانست طرفداران بسیاری را نیز به خود جذب کند. پس از این، تا سال ۲۰۰۴ حدود ده فیلم سینمایی که موضوع اصلی شان جشن هالووین بود، به روی پرده رفت.

*** هالووین در کشورهای مختلف دنیا

امروزه گسترش فرهنگ آمریکایی در پیکره یک" جشن مذهبی" باعث تولد صنعت عظیم تجاری شده است. آمریکا در سال ۲۰۱۰ میلیاردها دلار و انگلیس، مبلغ ۲۰۰ میلیون پوند برای خرید لوازم مورد نیاز جشن" هالووین" خرج کرده اند. آماری از این قبیل، باعث شده که رابطه عجیبی میان جشن های" هالووین" با اقتصاد سرمایه داری برقرار شود.

اگرچه" هالووین" در بسیاری از کشورهای آمریکایی و اروپایی سابقه دیرینه ای دارد، اما در محافل علمی، روانشناسی تربیتی، فرهنگی و مخصوصاً مسیحی- مذهبی منتقدان فراوانی دارد.

روزنامه آلمانی" وست دویچه سایتونگ" با انتقاد شدید از تحریف رسوم قدیمی مسیحیت نوشت: « معنی واقعی ایام در مسیحیت، تغییر کرده است. مسیحیان پروتستان درصددند سنت" هالووین" را مخصوصاً برای نسل جوان، دوباره از نو احیاء کنند. »

در کشورهای اسپانیا، فرانسه، مکزیک و برزیل، گستردگی و عمق برگزاری این آداب و رسوم شیطان پرستانه، بیش از سایر نقاط است.

کشورهای معدودی نظیر ایرلند و اسکاتلند هم هستند که" هالووین" در آن ها همچنان یکی از روزهای مذهبی و محترم به شمار می رود و با برگزاری این جشن کم کم به استقبال کریسمس و میلاد عیسی می روند .