کدام دهک‌ها یارانه بگیرند؟

به گزارش پارس به نقل از دنیای اقتصاد، رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در حالی از تلاش نمایندگان برای حذف ۳۰ درصد از یارانه دهک های بالا خبر داد که حسین راغفر در اظهاراتی جداگانه گفت: به جای شناسایی ثروتمندان باید چهار دهک پایین جامعه برای دریافت یارانه مورد شناسایی قرار گیرند. غلامرضا مصباحی مقدم، روز گذشته در حاشیه همایش علمی امکان سنجی شناسایی گروه های درآمدی مشمول یارانه در ایران به خبرنگاران گفت: در این پیش نویس که احتمالا فردا (امروز) در صحن علنی مجلس به قانون تبدیل خواهد شد مقرر شده ۳۰ درصد از یارانه بگیران از لیست پرداخت نقدی یارانه ها حذف شوند تا بدین صورت بخش از کسری بودجه دولت برطرف شود.

وی گفت: بر اساس زمانبندی صورت گرفته، سه ماه به دولت فرصت داده می شود تا این ۳۰ درصد را مورد شناسایی قرار داده و از سه ماه آینده یارانه آنها قطع شود. با توجه با اینکه حدود ۷۶ میلیون نفر در کشور هم اکنون یارانه می گیرند، این اظهارات مصباحی مقدم نشان می دهد حدود ۲۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از لیست پرداخت یارانه حذف خواهند شد. رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تصریح کرد: تا سه ماه آینده روال پرداخت نقدی یارانه ها به شکل فعلی ادامه خواهد یافت و به همه اقشار پرداخت خواهد شد؛ اما در صورت تصویب طرح جدید مجلس برای اصلاحیه فاز اول هدفمندی یارانه ۳۰ درصد از ثروتمندان پس از سه ماه حذف خواهد شد.
وی در پاسخ به سوال « دنیای اقتصاد» مبنی بر اینکه آیا حذف این ۳۰ درصد از یارانه بگیران منجر به تغییر در مبلغ یارانه بگیران باقیمانده خواهد شد یا خیر، گفت: با حذف این ۳۰ درصد افزایشی در مبلغ یارانه صورت نخواهد گرفت و میزان پرداختی همان ۴۵ هزار و ۵۰۰تومان خواهد بود.
وی گفت: البته امیدواریم به جای افزایش مبلغ یارانه ها با توجه به درآمدی که حاصل می شود سطح بیمه درمانی نیازمندان و حتی ثروتمندان جامعه ارتقا یابد.

مصباحی مقدم در پاسخ به پرسش دیگر دنیای اقتصاد در خصوص اینکه آیا بودجه ۹۳ ریاضتی خواهد بود یا خیر؟ گفت: بودجه ریاضتی مفهومی است که در اقتصاد کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار می گیرد و هدف آنها کاهش سطح رفاه عمومی و پایین آمدن سطح کمک به نیازمندان است، این در حالی است که ما در ایران به دنبال این اهداف نیستیم و در پی اجرای اقتصاد مقاومتی هستیم تا از همه ظرفیت های داخلی در برابر فشارهای خارجی علیه کشورمان استفاده کنیم.

۳۰ درصد از یارانه بگیران چگونه حذف می شوند؟

چگونگی حذف ۳۰ درصد از یارانه بگیران کشور موضوعی بود که سخنرانان همایش علمی امکان سنجی شناسایی گروه های درآمدی مشمول یارانه در ایران آن را تشریح کردند. رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: افغانی هایی هستند که با دریافت شناسنامه و کد ملی ایرانی یارانه دریافت می کنند، فوت شدگانی وجود دارند که برخی ها با نام آنها یارانه می گیرند، افرادی دارای املاکی هستند که سازمان ثبت اطلاعات آنها را به درستی دارد و وضعیت ملکی آنها نشان می دهد که نیازمند دریافت یارانه نیستند. در کنار این افراد نیز ایرانیان مقیم خارج و مالکان خودروهای گران و کسانی که مکررا سفرهای خارجی انجام می دهند یا وام های میلیاردی دریافت کرده اند، یارانه دریافت می کنند که می توان از طریق مالیات های پرداختی سالانه که حکایت از ثروتمندی دارد، یارانه بگیران ثروتمند را حذف کرد. مصباحی مقدم با بیان اینکه دولت بیش از ۲۰ پایگاه اطلاعاتی برای شناسایی وضعیت درآمدی افراد دارد که می تواند به ۶پایگاه بسنده کند، اظهار کرد: امکان شناسایی خانوارهایی که قابل حذف هستند از طریق اطلاعات پایگاه های اطلاعاتی وجود دارد.

به گفته وی، دو دهک اول خانوارهایی تحت پوشش سازمان های حمایتی هستند یا کارگران و کشاورزان کم درآمد با کارکنان دولت با درآمد کم یا حقوق بگیران با درآمد ثابت به راحتی قابل شناسایی هستند و مشمول دریافت یارانه هستند. باید به فقرا و طبقه متوسط یارانه داده شود؛ زیرا اصلاح قیمت ها به طبقات متوسط نیز فشار وارد می کند، اما افرادی هستند که اصلاح قیمت ها هیچ فشاری به آنها وارد نمی کند.

روایتی از چرایی پرداخت یارانه به همه مردم

وی با داستان چگونگی پرداخت یارانه به همه مردم ایران چنین روایت کرد: « در آن زمان دولت گزارشی تهیه کرده بود که ۴ دهک اول به عنوان گروه کم درآمد، سه دهک گروه میانی و سه دهک گروه ثروتمند جامعه مشخص شده بودند. سه دهک پایین با یکدیگر قرابت داشتند و با یک شیفت به سمت سه دهک میانی از نظر وضعیت درآمدی متمایل بودند و تمایز کمی با گروه میانی داشتند، اما دهک هفتم فاصله معناداری با دهک هشتم داشت و نمودار آن به سمت عمومی شیفت می کرد و این نشان می داد که سه دهک بالا که طبقات مرفه جامعه بودند، وضعیت متفاوت و متمایز با ۷ دهک دیگر داشتند. »

وی ادامه داد: « بر اساس این گزارش دولت، کمیسیون ویژه هدفمندی در مجلس که شامل روسای ۷ کمیسیون، رییس مجلس، رییس مرکز پژوهش های مجلس و چند نخبه مجلس ترکیب آن بودند که ترکیبی بسیار قوی بود، به دولت پیشنهاد کردند که تنها دو دهک اول را مشمول دریافت یارانه کنند. در نهایت کمیسیون ویژه به این رای داد تا دو دهک شامل دریافت یارانه شوند و این طرح را به رییس جمهور وقت، احمدی نژاد، ارائه کرد که وی نیز اعلام کرد آنچه کمیسیون تصویب کرده، بهتر از لایحه دولت است و این اعتراف جالب بود؛ زیرا معمولا آقای احمدی نژاد چنین اعتراف هایی نمی کرد. »

وی گفت: « رییس جمهور وقت عنوان کرد که دو دهک مصوب مجلس را به ۷ دهک تغییر دهیم و در مورد تامین قیمت آن و حامل های انرژی اختیار بر عهده دولت باشد، چون ممکن است عده ای نسبت به ذخیره حامل ها اقدام کرده و خطراتی ایجاد کنند؛ بنابراین کمیسیون دو اصلاحیه را در راستای آن انجام داد و در نهایت به جای ۷ دهک، ۵ دهک مورد حمایت یارانه ای قرار گرفتند، اما در نهایت دولت همان ۷ دهک را مبنای کار قرار داد. » وی با اشاره به اینکه قرار نبود همه مردم ایران یارانه بگیرند، گفت: « روز تصویب قانون هدفمندی آقای میرتاج الدینی که آن زمان نماینده مجلس بودند خواستار شدند تا نکته ای را در صحن بگویند که موضوع صحبت شان پرداخت یارانه به همه مردم ایران بود. این سخنرانی فضای مجلس را تحت تاثیر قرار داد و نمایندگان مجلس هشتم به پرداخت یارانه ها به همه رای دادند. » وی گفت: در طرح جدید مجلس برای حذف یارانه ۳۰ درصد از یارانه بگیران قصد نداریم یارانه افراد کم درآمد یا طبقه متوسط را حذف کنیم و با اغماض به برخی یارانه پرداخت خواهیم کرد. این اظهارات به واکنش سعید راغفر که به عنوان یکی از سخنرانان کلیدی در این همایش حضور یافته بود نیز منجر شد. راغفر گفت: این نماینده محترم مجلس آنچنان از اغماض سخن می گوید که انگار ثروت های کشور حساب بانکی عده ای است! منابع نفتی و سایر ثروت های کشور تنها به این نسل مربوط نیستند که بخواهیم با اغماض آن را در اختیار مردم قرار دهیم و حتی باید یارانه ای که به دهک های پایین می پردازیم از طریق اخذ مالیات صورت گیرد نه پول نفت.

وزیر کار: ادامه هدفمندی امکان پذیر نیست

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در این همایش گفت: متاسفانه در تدوین و تصویب طرح هدفمندی یارانه ها نه تجربه موفق کشورهای پیشرفته درخصوص حذف جدی، اما تدریجی و بلندمدت یارانه انرژی مورد توجه قرار گرفت و نه تجربه کشورهای درحال توسعه در مورد حذف یارانه همراه با پرداخت جبرانی به فقرا. حذف یکباره و شتابزده یارانه ها همراه با پرداخت یارانه سراسری به کل جمعیت کشور، دو خطای عمده طرح هدفمندی یارانه ها بود که آسیب ها و پیامدهای آن برای جامعه و اقتصاد ایران تا سال ها و شاید دهه ها برجای خواهد ماند.
علی ربیعی تصریح کرد: متاسفانه نمی دانیم چرا طرح هدفمندسازی یارانه ها بدون توجه به تجربه های عظیم سایر کشورها، بدون شناسایی گروه های هدف و به شیوه ای شتابزده تصویب شد و به اجرا درآمد. یکی از نقاط ضعف جدی این قانون آن بود که نه تنها برای اجرای یکجا و سراسری در کل بخش های اقتصاد و جامعه ایران تصویب شد، بلکه فاقد طراحی یک مرحله آزمایشی کوتاه مدت برای درک خطاها و آزمون مشکلات اجرایی و احتمالی آن بود.
وزیر کار خاطرنشان کرد: بر این اساس و با عنایت به عدم تناسب منابع و مصارف قانون هدفمندسازی، بدون شناسایی و تفکیک مرحله ای و تدریجی گروه های کم درآمد و حذف تدریجی و مرحله ای گروه های پردرآمد، تداوم طرح هدفمندسازی به شکل کنونی هم امکان پذیر نیست و هم پیامدهای مخربی برای اقتصاد ایران در پی خواهد داشت. ربیعی گفت: فراموش نکنیم که منابع یارانه، یکی از منابع رانت است و هرجا رانتی هست، افراد و گروه های سودجو به وسوسه و تحرک واداشته می شوند. البته معمولا این وسوسه و تحرک محصولی جز فساد نخواهد داشت؛ بنابراین برای پرهیز از گسترش مناسبات فسادآمیز، چاره ای نداریم جز آنکه در مسیر شناسایی قشرهای نیازمند و گروه های آسیب پذیر از شتابزدگی بپرهیزیم و با بهره گیری از خرد جمعی و نظام کارشناسی کشور، به تدریج به سوی یافتن راهکارهایی سالم و کارآمد رهنمون شویم.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: در واقع ما نه تنها برای پرداخت یارانه های نقدی نیازمند شناسایی گروه های کم درآمد هستیم بلکه اصولا سیاست گذاری در همه حوزه های مربوط به ماموریت « دولت های رفاه» مانند حوزه های سلامت، آموزش، تامین اجتماعی و سرمایه گذاری در خدمات اجتماعی نیازمند تدوین « نقشه فقر» کشور است. ربیعی افزود: بنابراین امروز، موفقیت در تداوم اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها، مستلزم دو حرکت همزمان است: نخست یافتن راه هایی برای شناسایی گروه های کم درآمد و نیازمند و دیگری دستیابی به اجماع میان سیاست گذاران ارشد برای خروج اقتصاد ایران از دور باطل افزایش نرخ ارز که افزایش نرخ تورم و آنگاه افزایش هزینه های دولت را در پی دارد.

راغفر: ۸ درصد مردم ایران دچار سوء تغذیه هستند

سخنران بعدی این همایش، سعید راغفر، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا بود که با ارائه نتایج یک مطالعه اعلام کرد: هشت درصد مردم ایران دچار سوءتغذیه هستند که البته وزارت بهداشت این رقم را ۱۰ درصد اعلام کرده است. وی گفت: براساس تعاریف بانک مرکزی تزریق هر هزار میلیارد تومان نقدینگی یک درصد به تورم موجود اضافه می کند که با توجه به تزریق ۴۲ هزار میلیارد تومان پول از محل هدفمندی یارانه ها می توان گفت ۴۲ درصد به تورم موجود کشور در سال های گذشته اضافه شده و آن را به حدود ۶۰ درصد نیز رسانده است.

راغفر گفت: بر اساس مطالعاتی که صورت گرفته تنها ۴۰ درصد مردم ایران (۳۰ میلیون نفر) مشمول گرفتن یارانه ها هستند که بر این اساس باید ۴۶ میلیون نفر از یارانه بگیران از لیست پرداخت های یارانه ای دولت حذف شوند. راغفر با تاکید بر اینکه در هر خانواده از ۲۵ درصد گروه فقیر درآمدی بیش از ۲نفر شاغل هستند که نمی توانند معیشت خود را تامین کنند، گفت: فقر در بین خانواده های زن سرپرست هر روز در حال افزایش است. سرکوب شدن دستمزد در سال های اخیر یکی از علل فقیر شدن جامعه است و با تورمی که در حال حاضر وجود دارد نیروی کار اگر کار هم کند نمی تواند هزینه های خانواده خود را تامین کند.

حذف یارانه ۳ دهک پوست خربزه زیر پای دولت یازدهم

در ادامه این همایش عباس عبدی کارشناس سیاسی با اشاره به اینکه سیاست حذف یارانه دهک های بالای درآمدی پوست خربزه ای زیر پای دولت یازدهم است و باید دولت تدبیر و امید را از این کار برحذر داشت، گفت: دولت با این کار خطای بزرگی را مرتکب می شود.

به گزارش خبرگزاری تسنیم وی گفت: البته سخنرانی بنده در اینجا به نظر می رسد آنچنان که باید و شاید تاثیرگذار نخواهد بود؛ چراکه آقای ربیعی امروز در سخنرانی خود چنان صحبت کردند که گویا همه تصمیمات را گرفته و در حال شناسایی دهک های درآمدی بالا هستند. وی حذف ۳۰ درصد از یارانه بگیران را به معنای حضور ۷۰ درصد فقیر در جامعه دانست و گفت: این سیاست منطقا با اصل قانون هدفمندسازی یارانه ها مطابقت ندارد.
وی با بیان اینکه حذف یک یا ۳ دهک نمی تواند راه علاجی برای کسری بودجه دولت باشد، گفت: چرا دولت دارو را با ارز ۲۴۰۰ تومانی وارد می کند، اما تدابیری برای بنزین ۴۰۰ تومانی انجام نمی دهد. به اعتقاد بنده، یک جای کار ایراد دارد، دولت باید فکر کند چرا نمی تواند کسری بودجه های خود را از طریق افزایش قیمت حامل های انرژی و اصلاح ساختار درآمدی کشور انجام دهد. به اعتقاد عبدی، به لحاظ اقتصاد سیاسی، بدترین کار حذف یارانه دهک های درآمدی بالا است و دولت باید به صورت دموکراتیک عمل کرده و برحسب مالیات، سیاست های خود را تنظیم کند.