اول رفع ابهام‌ بعد مذاکره برای ادامه سوآپ

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، بیژن نامدار زنگنه با بیان این که در زمینه سوآپ نفت خام ابهام هایی وجود دارد گفت: تا زمانی که این ابهام ها رفع نشود، کار عملیاتی جدی در این حوزه انجام نخواهد شد.

این گفته های وزیر نفت در حالیست که دیروز سید محسن قمصری- مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران- از مذاکراه با کشورهای حاشیه دریای خزر برای افزایش حجم سوآپ نفت خام خبر داده بود.

به گزارش ایسنا، به دستور سید مسعود میرکاظمی وزیر سابق نفت از مردادماه ۱۳۸۹ به دلیل پایین بودن نرخ سوآپ و روش های غلطی که کشور را به وارد کننده نفت خام تبدیل کرده بود، عملیات سوآپ نفت خام متوقف شد.

هزینه معاوضه نفت خام از مسیر ایران حدود هشت دلار در هر تن متریک (حدود ۱.۱۰ دلار در هر بشکه) بود و شرکت ملی نفت ایران خواهان افزایش این رقم به ۴۰ دلار درهر تن متریک (حدود ۵.۵ دلار در هر بشکه) بود که هیچ یک از طرفین قرارداد با شرکت نیکو حاضر به پذیرفتن این رقم برای هزینه معاوضه نفت خام خود نشدند.

بر این اساس با توقف عملیات سوآپ و عرضه نفت خام در بورس کالا، فعال سازی بازار جنوب دریای خزر در مسیر بندر نفتی نکا با هدف تبدیل نفت خام مخلوط نکا به عنوان یک نفت خام شاخص برای بازار جنوب دریای خزر به دست فراموشی سپرده شد.

ضمن آن که شرکت اماراتی" دراگون اویل" (Dragon Oil) طی قراردادی ۱۰ ساله بیش از ٨۶ درصد حجم نفت خام تولیدی از میدان های ترکمنستان را از مسیر ایران صادر می کرد که با پایان یافتن این قرارداد در ماه مارس ٢٠١٠ اعلام کرد که نفت خام بیشتری را از عرض دریای خزر و از مسیر باکو و با راه آهن به بندر باتومی گرجستان در دریای سیاه صادر می کند.

همچنین شرکت سوئیسی" ویتول" بازاریاب و فروشنده نفت خام قزاقستان و ترکمنستان نیز که بخش عمده نفت خام های مختلف تولیدی این دو کشور را از بندر آکتائو به بندر نفتی نکا صادر می کرد همانند شرکت اماراتی دراگون اویل با توجه به تصمیم اخیر ایران، اقدام به صادرات نفت خام از مسیر باکو به دریای مدیترانه و دریای سیاه گرفت.

علاوه بر این صادرکنندگان دیگری هم در مسیر بندر نفتی نکا نفت خام محموله های مقطعی صادر می کردند که با شرایط جدید شرکت ملی نفت از مسیر ایران برای صادرات نفت خود منصرف شدند.

تغییر مسیر صادرات نفت خام کشورهای همسایه از خاک ایران به معنی از دست رفتن این بازارهاست که علاوه بر مزیت اقتصادی از بعد سیاسی و استراتژیک برای کشور بسیار حیاتی است.

اگر چه در سه سال گذشته مسوولان کشور وعده هایی برای افزایش حجم سوآپ و امضای قراردادهای جدید داده اند اما تاکنون موفق به تحقق وعده های خود نشده اند.

عملیات معاوضه نفت خام از مسیر ایران در حالی متوقف شده است که با توجه به تحریم های اعمال شده علیه صنعت نفت کشور، " طرح تجارت نفت" می توانست نقش بسیار مهمی را در کاهش تاثیر محدودیت های صورت گرفته داشته باشد.