ناگفته های روحانی از مکالمه تلفنی با اوباما

به گزارش پارس به نقل از پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، متن کامل سخنرانی روحانی در نخستین نشست مشترک نمایندگان مجلس شورای اسلامی و دولت تدبیر و امید که شب گذشته برگزار شد، بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

« الحمدالله ربّ العالمین و صلی الله علی سیّدنا محمّد و آله الطاهرین و صحبه المنتجبین»

خیر مقدم عرض می کنم خدمت نمایندگان محترم و عزیز؛ بویژه هیات رییسه محترم و ریاست محترم مجلس شورای اسلامی. در آغاز، از حمایت مجلس شورای اسلامی از آغاز دولت یازدهم، دولت تدبیر و امید و تا امروز و بویژه حمایت اخیرشان از روند سیاست خارجی و اقداماتی که در این سفر انجام گرفت کمال تشکر را دارم. همین جا بگویم پشتوانه اصلی دولت حمایت ملت بزرگ ایران، حمایت قاطع مقام معظم رهبری و حمایت نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی خواهد بود و همین حمایت هاست که سرمایه اصلی ما در ادامه راه خواهد بود.

این اولین جلسه ای است که به صورت مشترک بین نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و اعضای دولت تشکیل شده است که بنده آن را برای کشورمان و ملتمان مبارک می دانم و هر چه اینگونه ارتباط ها بیشتر باشد کمک خواهد کرد تا ما با نظر واحد و تحلیل واحد به واقعیت های کشور و جهان نگاه کنیم و برای حل معضلات مردم قدم برداریم.

بنده سخن امشب را در دو بخش کوتاه و مفصل عرض می کنم.

بخش اول مسایل اقتصادی است که امروز پیش رو داریم؛ مشکلات اقتصادی ایران، یک مشکلات موقتی و تصادفی نیست، بلکه مشکلاتی بنیادین است که عوامل مختلف آن را بوجود آورده است.

اگر بخواهم مثال بزنم عدم توازن بودجه، عدم خدمت رسانی از لحاظ کمی و کیفی در حد مطلوب به مردم، مشکلات مالی و پولی از اینگونه موارد است؛ بانک های ما در تجهیز منابع مشکلات فراوانی دارند، متاسفانه بانک ها به جای اینکه بتوانند نقدینگی را جذب کنند در مسیر سفته بازی (ارز، طلا و امثال اینها) حرکت می کند.

عدم بازگشت اعتباراتی که بانک ها داده اند، مشکلات فراوانی را بوجود آورده است. بانک های ما به دلایل مختلف و از جمله بدهکاری شان به بانک مرکزی و خواسته به خاطر طرح مسکن مهر که بدهی بزرگ و عامل اصلی افزایش تورم در سال های اخیر بوده که ارقام و اعداد آن گفته شده و گفته خواهد شد؛ از طرف دیگر محیط کسب و کار، محیط کسب و کار سالمی نبوده، به دلایل مختلف از جمله عدم اعتماد بخش خصوصی به سیاست های دولت، عدم رقابت های صحیح در بخش اقتصاد، واگذاری های ناصحیح به عنوان اصل ۴۴ و امثال آن.

ما در زمینه مسایل یارانه نیز علی رغم اینکه همه امید بسته بودیم به این قانون خوب، با مشکلات مواجه بودیم؛ عدم تعادل در درآمدهای موجود و پرداخت یارانه نقدی به خانوارها، عدم هدفمند بودن پرداخت ها، مشکلات اساسی ما در بخش یارانه بوده که هنوز هم ادامه دارد.

مسأله ارز یکی از مشکلات اساسی است؛ چند قیمتی بودن ارز، یک بحث و یک مشکل است، نوسانات عجیب و غریب در ماه های اخیر و سال های اخیر، مشکل دوم بوده و در کنار همه اینها البته تحریم هم باعث شده تجارت خارجی، سرمایه گذاری خارجی، فروش و صادرات نفت، استفاده از ارزی که حاصل فروش نفت یا غیر نفت است، جابه جایی ارز و نقل و انتقال آنها کم و بیش مشکلات فراوانی است که در اقتصاد کشور بوده و دولتی که تنها از عمرش فقط ۴۵ روز گذشته و از ۲۴ مرداد که با رأی شما نمایندگان محترم دولت اجازه یافت کار خود را آغاز کند تا امروز یک ماه و نیم است. برخی از صحبت ها، سخن ها و نقدها به گونه ای می شود که گویی دولت ۴ سال از عمرش گذشته است. فقط ۴۵ روز از عمر این دولت گذشته است.

دولت دو اقدام اساسی در بخش اقتصاد و معیشت مردم انجام داده است؛ یک بخش اقدامات ضروری و فوری بوده؛ مثلاً تأمین کالای اساسی؛ وقتی ما دولت را شروع کردیم، در برخی از موارد، کالاهای اساسی ذخیره های ما، برای ماه و هفته نبود، کمتر از هفته بود؛ در بنادر ما بخاطر کشتی هایی که معطل تخلیه بودند دموراژ عظیمی پرداخت می شد در یک بندر اصلی ۴۵ کشتی بودند و ما دموراژ می دادیم. دولت امروز این موارد را حل کرده، امروز حتی یک کشتی در نوبت نیست؛ تمام کالاهای اساسی به اندازه مورد نیاز کشور و با احتیاط لازم تا به امروز تامین شده و ان شاء الله تا پایان سال هم تأمین خواهد شد.

دولت در بخش کشاورزی قدم های مهمی را برداشته است؛ این اولین بار است که در شهریورماه قیمت تضمینی را اعلام می کنیم؛ برای اولین بار است که دولت برای رسیدن کود و سم تمام توانش را گذاشته است (چه کود داخلی و چه کود خارجی) تا کشاورزهای ما بتوانند با دلگرمی فعالیت کنند. حالا بگذریم از وسایل کشاورزی، تراکتور و کمباین که در همین مدت ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار گذاشتیم برای تهیه این لوازم و موارد دیگر که تفسیر آن باید در فرصت دیگر انجام شود.

پس اولین اقدام ضروری دولت، مسأله تأمین کالاهای اساسی و دارو است؛ در زمینه دارو هم قدم های بسیار مؤثری برداشته شد.

قدم دوم دولت، مسأله تأمین انرژی برای زمستان امسال است. دولت در اولین محاسبه دید که مردم در زمستان امسال با مشکلات فراوانی مواجه هستند که در این زمینه وزارت نفت اقدامات فوری را آغاز کرده است.

وزیر نفت به بنده قول داد که با اقدامات انجام شده و در دست اقدام امسال مشکل چندانی برای مردم نخواهد بود که این خبر برای بنده بسیار خوشحال کننده بود. ما در زمینه یارانه علی رغم اینکه درآمدهای مربوط به یارانه کافی نیست و هر ماه ما دچار مشکل هستیم اما یارانه نقدی خانوارها را به هر صورت بوده پرداخت کردیم و ان شاء الله پرداخت خواهیم کرد. دولت در اقدامی فوری یک مصوبه بلند با ۳۵ بند به تصویب رساند و در دست اجراست و فکر می کنم قبل از آنکه به زمان ۱۰۰ روزه برسیم همه آنها عملیاتی و اجرایی خواهد شد که بیشتر آنها تسهیلات اداری است که داریم بوجود می آوریم. دولت اقتصاد کشور را در همان بررسی های اولیه با آمار و ارقام، رکود تورمی تشخیص داد که فکر نمی کنم جای تردید باشد؛ رشد منفی در سال گذشته با رقم باورناکردنی که امیدواریم رقم دقیق نهایی آن را بانک مرکزی اعلام کند و مشکلاتی که در رشد اقتصادی در ۶ ماه اول امسال بوده که آن همزمان اعلام خواهد شد و در کنار این رشد منفی، متأسفانه تورمی که سرسام آور سیر سعودی را پیموده است؛ شما در سال ۹۰ با تورمی حدود ۲۱ درصد مواجه بودید؛ در سال ۹۱،۳۰ درصد و ما در مرداد وقتی دولت را تحویل گرفتیم تورم سالانه ۳۹ درصد بوده است.

تمام تلاش دولت مهار رشد تورم و مهار رشد منفی است که برای این منظور دولت در سال جاری یعنی ۶ ماه امسال اهدافی را مد نظر قرار داده و اولین هدف این است که جلوی رشد تورم را بگیریم؛ دوم با کنترل نقدینگی و عوامل دیگر این رشد را در تورم کاهش دهیم.

امید ما این است که تا پایان سال شاهد کاهش تورم باشیم (از ۳۹ درصد تا رقمی که اقتصاددانان ما اختلاف نظر دارند) و این امید را داریم و این کار را خواهیم کرد.

دوم اینکه ما در شش ماهه اول رشد منفی را مهار کنیم؛ حالا تا پایان سال به کجا می رسیم ما در جلسات اقتصادی بحث های مفصلی کردیم و بسیار امیدوارم که این رشد منفی خیلی کمتر از چیزی باشد که در سال ۹۱ شاهد آن بودیم.

مسأله سوم اینکه دولت بتواند وظایف قطعی خود را در قبال ملت و مردم انجام دهد؛ برای سال آینده همه تلاش ما این است که اصلاحات لازم اقتصادی در بخش ارز، بانک، یارانه را انجام دهیم که هم اکنون در دولت ۴ کمیته برای اصلاح بحث یارانه تشکیل دادیم که شبانه روز دارند کار می کنند که ما لااقل در بودجه امسال بتوانیم اولین قدم را برداشته و در ۶ ماهه امسال قدم های اولیه را در این زمینه برداریم.

در زمینه یکسان سازی نرخ ارز اگر در مسأله هسته ای پیشرفت داشته باشیم و بتوانیم تحریم ها را کاهش دهیم قصد دولت در این است که تا پایان سال آینده در این راستا به توفیقاتی دست پیدا کنیم. شما می دانید که قیمت های مختلف ارز چه فساد بزرگی را بوجود می آورد و ما باید قیمت واحد ارز داشته باشیم؛ البته اولویت بالاتر این است که جلوی نوسانات شدید نرخ ارز را بگیریم.

در زمینه یارانه تلاش ما این است که در ۶ ماهه اول امسال و سال آینده بتوانیم هم نواقص را اصلاح کنیم و هم در سال آینده بتوانیم قدم دوم را در مسأله هدفمندی برداریم؛ البته در همه زمینه ها اساس هدف ما این است که در قدم اول اقتصاد را از رکود خارج کنیم و در قدم دوم به رونق و رشد اشتغال آفرین برسیم؛ امید ما این است که در شش ماهه امسال و سال آینده بتوانیم قدم های مهمی برای تحقق این دو هدف مهم برداریم؛ اما در عین حال در کنار اقدامات اصلاحی در بخش اقتصاد ما نیازمند به یک تعامل سازنده با جهان هستیم.

اولین قدم تعاملی این دولت تصحیح رابطه با همسایگان است که این جزو اولویت های ماست؛ ما حتی در بخش اقتصاد اگر بتوانیم با همسایگانمان رابطه بهتری داشته باشیم، اولین قدم ها برداشته خواهد شد. البته در سال های گذشته تعامل با جهان در بخش اقتصاد بیشتر به مفهوم تصحیح در واردات بوده است؛ این دولت هدفش در زمینه تعامل در بخش اقتصادی با جهان به مفهوم سرمایه گذاری و تصحیح در صادرات است که با این هدف تعامل خود را با جهان شروع کردیم و در همین ۴۵ روزه دولت قدم های بسیار مهمی برداشته است.

اولین قدم حضور ۵۵ کشور در سطوح مختلف در مراسم تحلیف بود (که زحمت آن بر دوش مجلس شورای اسلامی بود) که یک قدم مؤثری در ارتباط ایران با جهان، با دولت جدید محسوب می شد.

قدم دوم اقدامات، ملاقات ها و پیام هایی بوده که در این مدت داده شده است؛ در سفر مربوط به سازمان همکاری های شانگهای در بیشکک دو ملاقات مهم داشتم؛ ملاقات با رییس جمهور چین چه در بخش عمومی ملاقات و چه در بخش خصوصی و دو نفره که وزرای خارجه ما هم حضور داشتند بحث های مفصلی شد؛ ایران پیشنهادات مهمی در آن جلسه ارائه داد و طرف چینی چون آمادگی برای آن پیشنهادها نداشت ضمن استقبال از آنها گفت که به سرعت این پیشنهادات را مورد رسیدگی قرار می دهیم تا اجرایی و عملیاتی شود.

ما تلاش می کنیم بتوانیم آن پیشنهادات را با همکاری دولت چین عملیاتی کنیم، حتی اگر صد در صد طرح ایران با چین پیاده نشود و تنها ۳۰ درصد آن پیاده شود آثار بسیار خوبی در اقتصاد کشور خواهد گذاشت.

ملاقات مهم دیگر با رییس جمهور روسیه، آقای پوتین بود؛ البته خیلی مفصل تر از ملاقات با چین بود مخصوصاً در بخش خصوصی که بسیار مفصل بود؛ هم راجع به روابط دوجانبه و هم راجع به روابط منطقه. تصمیمات بسیار مهمی در پایان این جلسه اتخاذ شد که ما باید این تصمیمات را عملیاتی کنیم؛ آن تصمیمات در زمینه مسایل اقتصادی و سیاسی و منطقه ای تأثیرگذار خواهد بود.

البته در بیشکک ملاقات های دیگری هم صورت گرفت که لزومی نمی بینم در فرصت کوتاه امشب بخواهم آنها را توضیح دهم.

قدم دوم سیاست خارجی این دولت که مهم بود سفر به نیویورک بود، بنده در ابتدا تا همان روزهای آخر به دلایلی نسبت به انجام این سفر تردید داشتم، گرچه وزارت خارجه و مشاورین و دوستان و اعضای دولت مُسر بودند و در نهایت آنها بر بنده غالب شدند و در محاسبه نهایی وقتی دیدیم که برنامه چه خواهد شد و چگونه خواهد بود و برای کشور مفید است تصمیم نهایی را اتخاذ کردیم.

هدف ما در این سفر اولاً ارزیابی دقیق تر از شرایط جهان و منطقه از نگاه دیگران بود؛ چون در مجمع عمومی کشورهای مختلف در سطوح گوناگون حضور دارند و فضای جهانی را بهتر می توان دید و درک و لمس کرد.

بنده به طور خلاصه بگویم چهره ایران در نزد همه جهانیان بعد از انتخابات ۲۴ خرداد و حضور بسیار شکوهمند مردم در این انتخابات، و برگزاری بسیار خوب این انتخابات، در مجموع شرایط خاصی را در سطح جهان بوجود آورده و این حماسه سیاسی که مقام معظم رهبری بر آن تأکید داشتند در داخل مرزهای ما باقی نمانده و در سراسر جهان رسوخ و نفوذ کرده است.

هیچ مقام خارجی نبود که با بنده ملاقات کند و از عظمت این انتخابات صحبت نکند؛ مخصوصاً آقای دبیرکل که می گفت چهره امروز ایران با چهره دیروز زمین تا آسمان فرق کرده؛ جایگاه، عظمت و اقتدار ایران فرق کرده است و البته اینها مربوط به حضور و رای مردم است.

در اولین قدم اروپایی ها تحریمی را که اعلام کرده بودند (بعضی ها می گویند تحریم کاری شد) اولین قدم در این سفر صورت گرفت؛ بنده با همه مقامات بلند پایه اروپایی که در سازمان ملل حضور پیدا کرده بودند، ملاقات کردم.

در ملاقات با رییس جمهور فرانسه آقای اولاند هم بحث های دو جانبه، منطقه ای، هسته ای صورت گرفت؛ به هر حال یک روزی گزارش کامل این ملاقات ها منتشر خواهد شد؛ ملت ایران و شما نمایندگان مردم باید بدانید همه جا این خادم مردم از حقوق، عزت و عظمت ملت و از حقوق و مطالبات مردم در حد توانش دفاع کردم. (احسنت حضار)

در زمینه سوریه با اینکه در آغاز جلسه با فرانسه اختلاف نظر داشتیم، در آخر جلسه به آقای اولاند گفتم ما معتقدیم سوریه نباید تجزیه شود و باید تمامیت ارضی سوریه حفظ شود و ایشان گفتند ما هم قبول داریم؛ گفتم ما معتقد هستیم تروریست ها در سوریه باید بیرون رانده شوند؛ گفت ما هم قبول داریم. گفتم ما معتقدیم که راه حل در سوریه جنگ نیست و سوریه راه حل نظامی ندارد بلکه راه حل سیاسی است؛ گفت ما این را هم قبول داریم؛ گفتم در سوریه باید مذاکرات بین معارضین سوریه و دولت سوریه آغاز و شروع شود و ما معتقدیم در نهایت رأی مردم سوریه هر چه گفتند و هر راهی را که انتخاب کردند باید حاکم شود، ایشان گفتند تمام این مواردی که شما گفتید ما قبول داریم. گفتم اگر شما قبول دارید پس با یکدیگر همکاری کنیم. (صلوات حضار)

در ملاقات با نخست وزیر ایتالیا، اسپانیا، در بعضی از موارد چیزی را که بنده می خواستم بگویم آنها می گفتند؛ بنده یکی از هدف هایم در ملاقات ها این بود که به غربی ها بگویم تحریمی را که شما اعمال کردید بحث غیرقانونی، ناکارآمدی و غیرمتمدنانه بودن نیست بلکه این کار شما غیرانسانی بوده است و بنده با صراحت با آنها صحبت کردم و گفتم شما می دانید اثر تحریم چه بوده؟ دارو زودتر به بیماری که در بیمارستان بوده، نرسیده است؛ اثر تحریم شما این بوده که مردم زندگی روزمره شان با مشکل مواجه شده است.

نخست وزیر اسپانیا مفصل تر از این صحبت کرد و گفت که این تحریم درست و صحیح نبوده و ما برای آن باید فکری کنیم؛ نخست وزیر ایتالیا با یک بیان دیگر می گفت ما باید از تحریم عبور کنیم.

همه آنها، رییس جمهور اتریش، وزیر خارجه آلمان و همه این مقاماتی که با آنها ملاقات داشتیم به بیان های مختلف آنها تبیین می کردند که تحریم ناکارآمد بوده و بعضی دیگر آن را ناصحیح و غیر انسانی می دانستند. ما به چه موفقیتی می خواستیم برسیم؟

دستاورد این سفر این بود که مظلومیت ملت ایران و عدم حقانیت کار غرب را با سران غرب، در یک جلسه رو در رو و با صراحت بیان کنیم و بنده این کار را از طرف شما و از طرف ملت ایران بیان کردم. (احسنت حضار)

با آقای دبیر کل سازمان ملل هم راجع به تحریم و مسأله هسته ای بحث های مفصلی داشتیم؛ تقریباً در این مذاکرات هم قبول داشت که راه جدیدی باید انتخاب شود و هم از انتخابات ایران و حضور مردم تجلیل کرد.

بنده در این سه روز و نیم کاری در این کشور، ۱۸ ملاقات داشتم؛ تعداد زیادی ملاقات از سوی سران آفریقایی و آسیایی و برخی از وزرای امور خارجه که آماده بودند بود اما وقتی نبود که بنده با آنها دیدار و ملاقات کنم.

غیر از بخش سیاسی ما نیاز داشتیم در زمینه دیپلماسی عمومی و مسأله افکار عمومی کار کنیم. بنده خدمت نمایندگان عزیز عرض می کنم، ما در دنیای غرب و بویژه آمریکا خیلی کم کاری داریم؛ اینجور نیست که گوش جهان و گوش مردم جهان آماده شنیدن پیام به حق مردم ایران و انقلاب اسلامی نباشد؛ دو نفر از نمایندگان عزیز در این سفر و جلسات حضور داشتند و دیدند که آنها واقعاً آماده اند برای اینکه بشنوند و گوش کنند و ما باید فرصت های لازم را بوجود آوریم.

در جلسه ای که با رهبران اسلامی در آمریکا داشتیم دو تن از اعضای کنگره هم که مسلمان بودند حضور داشتند، آنها از این انتخابات تجلیل زیادی کردند و گفتند که اصلاً فضا عوض شده و ما دستمان باز شد [و گفتند که ما در این فضا به فکر این هستیم که یک گروه طرفدار ایران در کنگره درست کنیم. ]

این درست است که صهیونیست ها بسیار فعال هستند و عده ای در آمریکا و حتی منطقه با کاهش تنش مخالفند. اسراییل هم که معلوم است که با کاهش تنش مخالف است اما ما به هر حال در تمام فضاها روشن کردیم که جمهوری اسلامی ایران جز احقاق حقوق خود به دنبال چیز دیگری نیست.

جمهوری اسلامی ایران به دنبال جنگ، تنش و تجاوز نیست (سیاست را سیاستمداران اتخاذ می کنند اما تصمیم سازی برای سیاست را صاحبنظران و نخبگان آماده می کنند. ) گروه های صاحبنظر و موسسات مختلفی در آمریکا وجود دارد که ما ارتباط را با آنها قطع کردیم. ما فرهیختگان، صاحبنظران و اساتید فراوانی در ایران داریم که عاشق انقلاب و ایران هستند و حتی در آمریکا هستند. ما این فضا را به بهانه های واهی یا احتیاط های نابجا، یا سخت گیری های غیرضرور رها کردیم و برای اسراییل باز گذاشتیم و آنها در دنیا حرف می زنند.

من نمی خواهم بگویم در آمریکا کار کردم و با یک جلسه و دو جلسه حل می شود؛ اما این کار باید شروع و آغاز شود و ما در حد آن جلسات، آثارش را شاهد بودیم.

شما دیدید در نظرسنجی که سی. ان. ان کرد، ۷۵ درصد مردم آمریکا گفتند که ما باید با مردم ایران مذاکره کنیم؛ این در آمریکا خیلی مهم است؛ این یعنی علیه جنگ طلب ها و افراطی ها؛ بله آقای اوباما یا مقامات دیگر بخاطر فشارهای صهیونیست هایی که وجود دارند حرف هایی می زنند.

در بخش های مختلف با مسئولین رسانه ها جلسه داشتیم؛ در یک جلسه ای که شورای روابط خارجی و جامعه آسیایی در حدود ۳۰۰ نفر از اساتید و فرهیختگان را دعوت کرده بودند ۴۰ سوال در جلسه مطرح شد و من سوالات را پاسخ دادم؛ به هرحال دوستانی که در جلسه حاضر بودند، بهتر می توانند قضاوت کنند؛هم رییس شورای روابط و هم رییس جامعه آسیایی می گفت ما تا حالا همچنین جلسه ای با این شفافیت و منطق و استدلال نداشتیم.

یکی از هدف های ما این بود که مقداری از تبلیغات اسراییلی ها را خنثی کنیم و یک مقدار کار را برای رییس این رژیمی که الان به آمریکا رفته سخت کنیم و من معتقدم که این کار انجام گرفته است؛ از خود رسانه ها، صحبت ها، رفتارها و لحن اسرائیلی ها روشن می شود که این اقدامات تا چه حد مؤثر بوده است.

در مصاحبه های عمومی هم معلوم است که میدان های مینی که بی جهت بین ایران و غرب درست شده بود که خیلی دلایلش را نمی فهمم.

در آنجا به صراحت گفتیم که ما محقق تاریخ نیستیم و نمی دانیم که چقدر آدم کشته شده و ربطی هم به ما ندارد، اما جنایت نازی ها را محکوم می کنیم؛ فرقی نمی کند نازی ها جنایت کردند به مسیحی ها، یهودی ها، مسلمان ها به همه؛ یعنی ایران باید در کنار نازی ها قرار بگیرد؟ این میدان مین را ما یکی یکی خنثی کردیم؛ میدان مین از بین رفت به گونه ای که در مصاحبه های آخر کسی دیگر از ما در این باره نمی پرسید و اینکه همه اصرار داشتند بپرسند در مصاحبه آخر حتی یک نفر از خبرنگاران هم در این مورد سوال نمی کند

تلاش بر این بود که فضا آماده تر شود؛ هدف چه بود؟ هدف منافع مردم و انقلاب بود و دولت هدف دیگری ندارد. این دولت دنبال این است که مشکلات و معیشت مردم حل شود؛ عزت این ملت در دنیا نمایان تر شود و فضا برای حضور و نفوذ کلام ما در دنیا بیشتر شود؛ البته در این سفر فرصت بود که من سه بار در مجمع عمومی سخنرانی کنم؛ یک بار به خاطر خلع سلاح یک بار دیگر جنبش عدم تعهد، و سخنرانی های متعدد و مصاحبه های مختلف فرصت استثنایی امسال بود.

آقای دبیر کل به بنده گفت تمام مصاحبه شما را با سی. ان. ان گوش کردم؛ این مصاحبه در جامعه آمریکایی و در میان جامعه غرب بسیار تأثیر مثبت داشت. خود ایشان به بنده گفتند از اول تا آخر مصاحبه را گوش کردم. (احسنت و صلوات حضار)

در مراسم حضور در جمع ایرانیان مقیم آمریکا واقعاً آنچنان شور و شعفی بود؛ چقدر خوبند این مردم و چقدر عاشق ایرانند. هشتصد نفر در سالن جا داشتیم که سفیر می گفت هشتصد نفر دیگر از سراسر آمریکا آمده بودند و با اینکه به همه آنها گفته بود که ما جا نداریم باز هم ۴۰۰ الی ۵۰۰ نفر دیگر آمده بودند یعنی سالن حدود ۱۳۰۰ نفر متراکم جا شده بودند.

اینکه با ورود من آن همه احساسات مردم نشان دهند، این احساسات برای ملت ایران بود؛ بنده کسی که نیستم؛ وقتی به عنوان منتخب ملت ایران بودم این جایگاه را پیدا می کنم. صدا و سیما نمی دانم آن مراسم را پوشش داده یا نداده من خبر ندارم. آن مراسم اگر پخش شود شما می بینید که ایرانی ها چه شوری از خود نشان می دهند.

من این را می خواهم بگویم یکی از سرمایه های ایران، ایرانیان مقیم خارج از کشور است؛ دولت و مجلس تسهیل کنند ایرانیان راحت بیایند و برگردند؛ بی خود وسواس سر چیزهای جزئی به خرج ندهید؛ اگر آدمی شاکی خصوصی ندارد و جنایتی نکرده می شود به ایران بیاید و برگردد؛ بچه هایشان و نسل بعدیشان بیایند ایران را ببینند و تحت تأثیر این جامعه قرار بگیرند و من در آن سخنرانی گفتم شما ایرانی ها هم صدا و سیمای ما هستید؛ بیایید ندای مردم ایران را به گوش مردم آمریکا و جهانیان برسانید.

بنابراین ما باید از این فرصت بسیار ارزشمند استفاده کنیم؛ حضور ایرانی های سراسر جهان یک فرصت است برای ما؛ متاسفانه بعضی ها یک جور دیگر می فهمند و تعبیر می کنند که واقعیت این نیست. اینها عاشق و علاقمند به ایران هستند، حالا سلیقه های مختلف وجود دارد و اینطور نیست که همه یک جور بیندیشند و ببینند؛ کشور ما هم یکجور نیست، افکار مختلف و اندیشه های مختلف وجود دارد؛ باید به همدیگر احترام کنیم؛ باید ادب و احترام و قواعد سیاسی اصل باشد؛ اما بگذاریم هر کس نظرش را بگوید ما که نمی گوییم نظرش نظر واحدی است؛ اصول و اهداف ما یکی است؛ سیاست های کلی ما که مصوب مقام معظم رهبری مورد احترام همه ماست؛ استراتژی ها و تاکتیک ها مختلف است. مجلس و دولت یک سیاست دارند؛ هر کدام در چارچوب قانون اساسی می توانند فعالیت خودشان را انجام دهند.

نسبت به مساله آمریکا آنچه از نظر من مهم است به عنوان رییس جمهور کشور؛ ما اهداف و مواضعی داریم که مواضع انقلابی و اهداف ملی مان است که نباید بگذاریم خدشه دار شود، آنها سرجایش محفوظ است. ما مشکلاتی با آمریکا داریم، این مشکلات زیاد است، حالا بگذریم، آنها کارهای عجیب و غریبی در منطقه کردند، ما مواضعمان و محکوم بودن کارهایشان را اعلام کردیم؛ هیچ کس ابداً در این کشور نمی خواهد بگوید که ما از مواضعمان برگشتیم؛ آن راهی را که امام برای ما در انقلاب ترسیم کردند و مقام معظم رهبری ادامه می دهند، ما همان مسیر را ادامه می دهیم. (احسنت و صلوات حضار)

اما در مسأله هسته ای یا خون مسلمان ها که از نظر من بسیار مهم است ما اگر بتوانیم با حرف زدن و مذاکره کردن خون مسلمان ها را حفظ کنیم و جلوی آن را بگیریم و نگذاریم جنگ جدیدی شود، این وظیفه ماست؛ ما که نباید بخاطر حرفی بترسیم یا بهراسیم، ما باید به وظیفه مان عمل کنیم.

مواضع ما استوار است و سر مواضعمان ایستاده ایم؛ ما باید اهدافمان را دنبال کنیم؛ در مذاکره آمریکا با ایران و مذاکرات اروپایی ها با ایران راجع به سوریه من یک مقایسه ای که انجام می دهم در مذاکرات نه تبلیغات، مواضع آمریکایی ها انعطاف بیشتری دارد تا مواضع اروپایی ها. حتی از مواضع برخی از کشورهای منطقه. ما نمی خواهیم بگوییم که موضع آمریکا درست است؛ موضع آمریکا اشکال دارد من دارم مقایسه می کنم.

ما راجع به افغانستان سال ها حرف زدیم ده ها مذاکره هدایتش به عنوان رییس شورای امنیت ملی آن زمان با بنده بوده است.

ما که از مذاکره با کسی هراس نداریم. بعد از انتخابات چند روز بعد از مراسم تحلیف، آقای اوباما رییس جمهور آمریکا نامه ای به من نوشت، در آن نامه تبریک و تجلیل از انتخابات بود و بعد مسائلی در آن نامه مطرح شده بود چون علی الظاهر قرار نبود علنی شود، ما هم اعلام نکردیم. من یکی دو روز بعد نامه را پاسخ دادم و نامه را برای ایشان فرستادم و همه مواردی را که در آن نامه آمده بود، پاسخ دادم. این اولین قدم از طرف آمریکایی ها بود و آنها نامه را نوشتند و تبریک گفتند، ما هم جواب دادیم. اروپایی ها هم همه تبریک و مطالبی گفتند، حالا من نمی خواهم این نامه ها را با هم مقایسه کنم.

قدم دوم وقتی من عازم نیویورک بودم دوشنبه صبح از [تهران] حرکت کردم تا آنجا [نیویورک] رسیدیم. شب بود و غروب به آنجا رسیدیم. اینها [آمریکا] از روز جمعه صبح اولین پیام را از طرق سیاسی برای ما فرستادند که آقای اوباما می خواهد با فلانی ملاقات کند. به من روز جمعه اطلاع دادند که یک چنین درخواستی از طرف آمریکایی ها است. من گفتم حالا بگذارید من آمدم آنجا بحث می کنیم، موضوع و خصوصیات آن چیست؟ البته در این وسط دو طرف با هم در باره مکان و محل ملاقات و نحوه خبری شدن و چیزهای مختلف در مورد تشریفات و برخی در مورد محتوایی آن گفتگو و مذاکره می کردند.

از روز جمعه تا روز دوشنبه آنها حدود ۵ بار تماس گرفتند و این درخواست را تکرار کردند و از ما جواب می خواستند. من وقتی وارد نیویورک و وارد هتل شدم شاید ۵ دقیقه نگذشته بود که از کاخ سفید به افرادی که از وزارت خارجه آ نجا فعال بودند، زنگ زدند و گفتند ایشان که حالا رسیدند به ما جواب بدهید. ما بحث را با حضور وزیر امور خارجه و تیمی که همراه من بود بررسی کردیم که چکار کنیم. در مجموع ما چارجوبی را مشخص کردیم که مذاکرات چه باشد و از کجا شروع شود و به کجا منتهی شود؟ مهمتر از مذاکرات وقتی که بیرون می آییم مصاحبه ما چه باشد؟ او و یا من چه بگویم؟ این بحث ها چون حساس بود ما همه را روی کاغذ مکتوب کردیم و گفتم اینها را منتقل کنید و حتی تا نیمه شب این بحثها ادامه داشت در نهایت امر، من تصمیم گرفتم که این ملاقات انجام نشود با اینکه جز یک مطلب، بقیه مطالبی که مورد نظر ما بود آنها پذیرفته بودند و آن یک مطلب هم البته دوستان ما می گفتند قابل حل و فصل است و من حیث المجموع من رد کردم تقریبا آخر شب، شب سه شنبه. چون این ملاقات بنا بود صبح سه شنبه انجام شود. بعد ما هم تا سازمان ملل وارد می شدیم همه خبرنگاران از همه طرف داد می زدند که ملاقات انجام می شود یا خیر؟ خلاصه سوال شان این بود. یعنی این صدایDo you meet obama? اوباما همه فضای سازمان ملل را گرفته بود و همه حرف این بود که آیا رییس جمهور ایران با رییس جمهور آمریکا ملاقات می کند؟ بعد دو طرف بحث کردند که اگر ملاقات نمی شود و امکان پذیر نیست اینها همدیگر را یک جایی ببینند که در سازمان ملل ایشان و ایشان (رییس جمهور ایران و رییس جمهور آمریکا) هست مثلا در حد سلام علیکی و دست دادنی. من خیلی تو این کار خاصیتی نمی دیدم نه اینکه من، هم در مذاکره هم در اینکه به هم برسیم دست بدهیم، منتهی باید فوایدش برای ما مشخص شود، که چکار می خواهیم بکنیم؟ این هم عملا روز سه شنبه تمام شد و این کار هم صورت نگرفت چون من ملاقات های متعددی داشتم و همین طور آقای اوباما ملاقات های متعددی داشت همه تلاش این بود که طوری ما دو نفر از این ملاقات خارج بشویم یک جوری او بیاید بیرون که ما به هم برسیم حالا دیگه نشد.

از غروب سه شنبه یک هجمه تبلیغاتی شدیدی در آمریکا علیه اوباما شروع شد و آن بحث این بود که آمریکا در این سفر تحقیر شده بود و من چند شبکه را آخر شب خودم گوش کردم، دیدم بحث ها چه است. مثلا تیترها این بود که روحانی دست رد به سینه اوباما زد. ایران، آمریکا را تحقیر کرد، اوباما تحقیر شد، کاخ سفید تحقیر شد. من از این تبلیغات خوشحال نبودم، نه اینکه آمریکا تحقیر شد یا نشد چون بحث این است که ما یک هدف مهمی پیش رو داریم، ما باید مسئله هسته ای را عزت مندانه حل و فصل کنیم. در ۱+۵ همه شما می دانید کسی که بیش از همه تاثیر دارد آمریکایی ها هستند. ما قرار بود در این سفر وزرای خارجه همدیگر را ببینند که البته این کار انجام شد و ما قرار بود در این سفر بتوانیم برنامه ریزی کنیم. برای اولین ملاقات کاری بین دو طرف که البته انجام شد. برای ما هدف مهم است نه تنها در سیاست خارجی، در همه امور مهم ما باید اهم و مهم کنیم و بسیاری از موارد مهم را فدای اهم کنیم. این دستور عقل است و این دستور شرع است. من نمی خواستم این کار بشود و لذا صبح فردا وقتی مسئولین رسانه ها با من ملاقات داشتند یک نفر از مسئولین رسانه ها به من گفت: فلانی تو چرا آمریکا را در این سفر تحقیر کردی؟ من آنجا پاسخ دادم با اینکه off the record بود، گفتم: من قصد تحقیر نداشتم، من علی الاصول مشکلی ندارم که با آمریکایی ها مذاکره کنم یا حرف بزنم، منتها زمان کم بود ما باید خیلی چیزها را هماهنگ می کردیم و وقتی من این پاسخ را دادم، گفتم این قسمت را شما می توانید پخش کنید که خیلی برایشان مهم بود و گفتند ما می توانیم؟ که همان لحظه عده ای رفتند و شروع کردند به پخش کردن که ایران گفته که این تعبیر درست نیست، ما قصد تحقیر نداریم.

ببینید، سروران عزیز! ما در مسئله مهمی که در سیاست خارجی پیش رو داریم از دو حال خارج نیست، یا موفق می شویم یا شکست می خوریم. به نظر بنده با همه علائم و قرائن انشاءالله به حول قوه الهی ما پیروز می شویم. اگر پیروز می شویم، باید راه را برای این پیروزی تسهیل کنیم و راه را آماده کنیم موانع را برداریم. اگر خدای ناکرده شکست بخوریم که این احتمال به نظر بنده بسیار ضعیف است، ما می توانیم حجت کافی برای دنیا و مردم خودمان داشته باشیم. ما با کسی لجبازی نکردیم ما در مسیر راه مذاکره کسی را تحقیر نکردیم، ما به کسی فحش ندادیم، ما اهانت نکردیم، ما با منطق حرکت کردیم، با منطق رفتار کردیم از من پرسیدند آقا شما به غرب و آمریکا خوش بین هستی؟ من به عنایت حق خوش بینم، من به حمایت مردم خوش بینم، من به تدبیر رهبری خوش بینم، اما غرب! من خوش بینم یا بدبین؟ ما داریم با طرف مان وارد یک مذاکره مهم می شویم، ما می خواهیم احقاق حقوق بیشتر از ملت ایران بکنیم، ما می خواهیم معضلات را برداریم، ما می خواهیم تحریم ناحق و ظالمانه و غیرانسانی را برداریم، آن هدف برای ما مهم است.

روز پایانی که می خواستم از نیویورک برگردم که در واقع آنجا جمعه ظهر بود این دو طرف با هم مرتب مذاکره می کردند که حالا چی شد؟ خوب شد؟ بد شد؟ حالا چی کار کنیم؟ من نماز ظهر و عصر را که خواندم، گفتند بحث این شده که حالا که نیم ساعتی فرصت دارید، از کاخ سفید به شما زنگی بزنند و به شما بگویند سفر شما به خیر. شما این را جواب بدهید و من گفتم این چیست؟ همه دوستان بر این مساله اصرار کردند اتفاق نظر داشتند که اگر شما می گویید آن تحقیر نباید بشود فضای آمریکا باید تعدیل شود، دشمنان نتوانند سوء استفاده کنند، حتی گفتند آقای نتانیاهو دارد به آمریکا می رسد و فردا می آید و بهانه می شود و اصرار کردیم و گفتیم وقت ما که تمام شده و باید حرکت کنیم، در همین حین موبایل سفیر ما زنگ خورد و کاخ سفید پشت خط بود. ما در این مکالمه تلفنی کوتاه که من فکر می کنم یک ربع یا ۲۰ دقیقه شاید طول کشید. اساس بحث ما در این مکالمه تلفنی بحث هسته ای بود. من به ایشان گفتم که همه اختیار در مذاکره هسته ای را به وزیر امور خارجه دادیم و شما همه اختیار را به وزیر خارجه تان بدهید و بگویید که این کار باید در یک زمان کوتاه تمام شود. ایشان گفت: همین طور هست و من به وزیر خارجه دستور دادم که با خلاقیت در این کار حرکت کند، کار جلو برود و ما هم آن را قبول داریم که باید در یک زمان کوتاهی حل و فصل شود. بعد من گفتم ما در مسئله هسته ای به دلیل (نه به خاطر حرف این و آن) به خاطر اینکه ما دنبال سلاح نبودیم و نیستیم، اصلا به دلایل موازین اخلاقی و شرعی مان، ایشان هم گفت: بله، فتوای رهبر معظم انقلاب هم همین بوده است. به هر حال گفت: supreme leader شما هم همین فتوا را داده و از همین کلمه فتوا هم استفاده کرد. شما هم در سخنرانی ها محکم گفتید که دنبال هسته ای نیستید و حالا یک عده ای شک و شبهه دارند این را باید یک جوری رفع کنیم. گفتم ما که مشکلی برای مذاکره نداریم، منتهی این مذاکره باید در یک زمان کوتاهی انجام گیرد که سریع تر انجام شود. بعد ایشان گفت که ما مسائل فراوانی در منطقه و جهان داریم که امنیت ملی ایران و آمریکا می تواند مد نظر باشد، منافع مشترک دو کشور و ما آن مسائل را دنبال کنیم. من گفتم اصل اینکه ما مسائل فراوانی داریم بله، مسائل فراوانی داریم، اما اول باید هسته ای حل و فصل شود و بعد ممکن است خیلی مسائلی باشد که ما باید با هم حرف بزنیم و گفتگو کنیم. گفت من با شما در این نظر مشترک هستم و این درست است ما باید اول هسته ای را حل و فصل کنیم. بعد گفتم بین ما خیلی مسائل عجیب و غریبی در این ۳۵ سال گذشته است روزهای سیاه و تاریک و این چیزی نیست که در زمان کوتاه بتوان حل کرد و گفت بله، گفته ام که این یک شبه حل نمی شود اما الان زمانی است که می توانیم این اراده را داشته باشیم و حرکت کنیم و برویم مسائل را حل و فصل کنیم.

در مجموع من فکر می کنم این مکالمه تلفنی یک مقدار شرایط را تسهیل کرد. ما فکر می کنیم با یک مکالمه تلفنی طرف باید بیاید اشهد ان لا اله الاالله هم بگوید، (خنده حضار) حالا به هر حال بحث این است که یک مقدار فضا تلطیف شود و راه باز شود ما بتوانیم در مذاکره پیشرفت بیشتری داشته باشیم و بتوانیم به مقصد برسیم.

خلاصه کنیم. خیلی طولانی شد، عذر می خواهم از تصدیع شما مهمانان عزیز، البته خیلی مباحث بین مجلس و دولت است برخی را آقای دکتر لاریجانی مطرح کردند و برخی در آینده می تواند مطرح شود. انشاءالله امیدوارم همه ما در این راه ثابت قدم حرکت کنیم و دست به دست هم بدهیم و این کار، کار دولت نیست، کار نظام است و کار هر دوی ماست. با کمال عذرخواهی. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.