باورهای غلط درباره خطرات بیهوشی

به گزارش پارس به نقل از افکارنیوز، برخی از مردم از رفتن به اتاق عمل هراس دارند و از بیهوشی می ترسند، شاید این هراس، به دلیل تصورات و باورهای شایع درباره بیهوشی باشد.

یکی می گوید بیهوشی سبب از دست دادن حافظه می شود. دیگری می گوید بیهوشی باعث ریزش مو می شود. آن یکی می گوید بیهوشی به دندان ها آسیب می زند و باورهایی از این قبیل. اما آیا در دنیای امروز با دستاوردهای جدید پزشکی، باز هم باید از بیهوشی ترسید؟

دکتر داوود امی، متخصص بیهوشی و مراقبت های ویژه و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: اینکه داروهای بیهوشی مرگبار هستند را نمی توان به معنای عام آن پذیرفت چرا که اصل بر این است که دارو سبب زندگی و حیات شود نه مرگ. البته این مهم را هم نباید از یاد برد که احتمال اینکه هر دارویی برای مصرف کننده حساسیت شدید دارویی به همراه داشته باشد، وجود دارد.

او افزود: داروهای بیهوشی بیمار را از حالت هوشیاری طبیعی خارج کرده و به حالت شبه کما فرومی برد تا بیمار برای انجام عمل جراحی آماده شود؛ به همین دلیل کار متخصص بیهوشی کار بسیار خطیری است چرا که کوچک ترین غفلت ممکن است خطرات و ضایعات جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد و این هنر متخصص بیهوشی است که بتواند به خوبی از بیمار مراقبت کند.

دکتر امی گفت: متخصص بیهوشی، تنفس طبیعی یا ضربان قلب طبیعی را به ناچار از مریض می گیرد و در ازای آن شرایطی را برای جراح فراهم می کند که جراح بدون اشکال عمل جراحی را انجام دهد. از طرف دیگر، متخصص بیهوشی پس از عمل، تنفسی را که گرفته باید باز گرداند، ضربان قلب را باید به ریتم نرمال آن تبدیل کند، هوشیاری را باید به سطح طبیعی اش برگرداند و حالتی از بی دردی را برای بیمار پس از عمل به وجود آورد که درد پس از عمل را احساس نکند و اینها همه ظرافت، دقت و تخصص می خواهد. به همین دلایل، داروهای بیهوشی را فقط باید متخصصان بیهوشی تجویز کنند چرا که فقط این گروه هستند که به درستی می دانند چرا، کجا و چگونه بیمار باید از این داروها استفاده کند و عوارض داروها را می شناسند.

او بیهوشی را به طور عمده به ۲ دسته بیهوشی های عمومی و بیهوشی های منطقه ای تقسیم کرد و گفت: بیهوشی عمومی همان است که همیشه در ذهن مردم وجود دارد؛ یعنی بیمار به طور کامل از دنیای واقعی خارج شده و نفس و ضربان قلبش در اختیار متخصص بیهوشی قرار می گیرد و بی دردی برای بیمار ایجاد می شود. اما در بیهوشی های منطقه ای، بیمار هوشیار است، صحبت می کند، ضربان قلب و تنفسش با خودش است. به سخن دیگر متخصص بیهوشی موهبت های حیاتی را از بیمار نمی گیرد بلکه فقط با داروهای خاص بیمار را در منطقه ای که نیاز است بی حس می کند.

معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پزشکی کشور افزود: هر دو نوع بیهوشی، نیاز به تخصص و مهارت دارد و کوچک ترین غفلت از سوی پزشک، متوجه بیمار خواهد شد، اما درهرحال، ماموریت بیهوشی عمومی از نظر سطح مراقبت مهم تر است زیرا پزشک هوشیاری بیمار را از او می گیرد و سپس باید به او بازگرداند.

دکتر امی درباره آمادگی های قبل و بعد از بیهوشی هم گفت: بیهوشی، طیف وسیعی از آمادگی های قبل و بعد از عمل را از ساده تا پیچیده شامل می شود. این آمادگی ها با توجه به نوع عمل و سن بیمار متفاوت است. به طور قطع، یک عمل ساده با کمترین میزان خطر، به مراقبت های بیهوشی ساده تری نیاز دارد اما انجام بیهوشی برای بیماری با سن بالا که به عنوان مثال، دارای بیماری فشارخون، دیابت و بیماری قلبی باشد با خطر بسیار زیاد همراه است و این مهم نیاز به مراقبت های ویژه و دقت دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، باورهای رایج در بین مردم درباره بیهوشی را غلط ارزیابی کرد و گفت: به طور عام نمی توان گفت داروهای بیهوشی باعث از دست دادن حافظه، ریزش مو، مشکلات برای جنین، مشکلات ژنتیک و سایر باورها در بین مردم می شود. البته یکسری مطالعات درباره اثرات داروهای بیهوشی روی زنان باردار در حال انجام است که هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است، اما اینکه چرا این باورها در بین مردم شایع شده به دلیل آن است که در قدیم از داروهای بیهوشی با ضریب خطر بالا استفاده می شد که ضایعاتی را به دنبال داشت اما با پیشرفت علم پزشکی و دستاوردهای چشمگیر در این عرصه، آن داروها در حال حاضر از رده خارج شده اند، به طوری که ما در حال حاضر با داروهای نسل چهارم بیهوشی کار می کنیم که فوق العاده ایمن و مطمئن هستند.

دکتر امی خاطرنشان کرد: با اینکه داروهای بیهوشی نسل جدید، ایمن هستند، نباید فراموش کرد که کوچک ترین غفلت توسط متخصص بیهوشی در به کارگیری آن می تواند مرگ بیمار را به همراه داشته باشد و به همین دلیل است که در سیستم تربیت متخصص در این رشته سختگیرانه عمل می شود.

این متخصص بیهوشی افزود: شاید به همین دلیل است که از ۲۰۰ هزار مورد بیهوشی در دنیا، فقط یک مورد منجر به مرگ می شود. دکتر امی اظهار امیدواری کرد: با توجه به تکنولوژی های مدرن این رشته در دنیا، امیدواریم امکان استفاده از تجهیزات و امکانات پیشرفته پایش و داروهای خیلی خوب را در ایران داشته باشیم چرا که با برخورداری از این امکانات، سطح مراقبت ها از بیماران نیز افزایش می یابد.