چگونه پاپوش‌های قدیمی، مورد علاقه دختران امروزی شد؟

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، در انتهای خیابان چهاردیواری در تهران، کارگاهی قرار دارد که در آن، دو دختر جوان کیف و کفش چرمی تولید می کنند. کیف و کفشی که می گویند ایده ی تولید آن را از ترکیب چاروق های زنجانی و کفش های مدرن امروزی گرفته اند.

کارگاهی که این دو خواهر آن را مدیریت می کنند و گرداگرد آن را با کیف های چرمی منقش به بته جقه پوشانده اند، محل کار زنانی است که ضمن دوختن کیف ها، طرح بته جقه روی آثار داغ می زنند.

پاپوشی که مهر اصالت گرفت
یکی از این دو خواهر در سال ۲۰۱۰ برای یک کفش چرمی و دیگری در سال ۲۰۱۲ برای یک کیف پول چرمی موفق به دریافت مهر اصالت یونسکو شدند و به این ترتیب، کیفیت کار خود ثابت کردند و آثار خود را به تولید انبوه رساندند.

برای دیدن نحوه ی کار آن ها و آثاری که تولید می کنند، به کارگاه شان رفتیم و با این دو خواهر، مینا و نیلوفر جوان، آشنا شدیم و سخنان آن ها را درباره ی ایده ی تولید آثار و همچنین شکایت شان از خصوصی سازی صنایع دستی شنیدیم.

ابتدا، مینا جوان با بیان این که کارگاهی که در آن کیف و کفش چرمی تولید می کنند، بخش امور بانوان شهرداری در اختیارشان قرار داده است، به خبرنگار ایسنا گفت: در ازای کارگاهی که در اختیار گرفتیم، کارمندانی به ما معرفی می شوند که بیشتر آن ها زنان سرپرست خانوار هستند و وظیفه ی کارآموزی شان برعهده ی ما است. آن ها پس از این که در کارشان مهارت لازم را پیدا کنند، در کارگاه ها مشغول به کار می شوند.

مینا جوان
او درباره ی بخش امور بانوان شهرداری، توضیح داد: این بخش در سطح شهر، کارگاه هایی دارد که آن ها را در اختیار بهره برداران قرار می دهد. این بهره برداران فقط در حوزه ی صنایع دستی مشغول به کار نیستند، چنانچه گاهی، افرادی که به خیاطی یا سبزی خردکنی نیز مشغول هستند، از کارگاه های شهرداری استفاده می کنند.

مینا جوان در ادامه اظهار کرد: پس از گرفتن مهر اصالت یونسکو، به ما وعده داده شد که به عضویت کانون نخبگان درمی آییم و از ما فرمی گرفتند که از طریق آن، اطلاعات تیراژ و قیمت محصولات تولیدی خود را اعلام کردیم تا ارزیابی شود و مورد حمایت یونسکو قرار بگیریم و آثار ما در سراسر دنیا پخش شود؛ ولی این وعده ها محقق نشدند و برای دریافت مهر اصالت یونسکو، فقط به ما یک کارت هدیه داده شد!

او در پاسخ به این پرسش که تهیه ی کیف و کفش چرمی را چگونه آموخته است؟ توضیح داد: خیاطی، مهارتی بود که آن را از مادرم یاد گرفتم؛ ولی تهیه ی کیف و کفش را به شکل تجربی آموختیم. وقتی تصمیم به تولید کیف و کفش چرم گرفتیم، به بازار چرم رفتیم و به این فکر می کردیم که چطور می توانیم از چرم، کیف و کفش تولید کنیم. از همان ابتدا، الگوهای متفاوتی در نظر داشتیم که این الگوها با مرور زمان تغییر کردند و به شکل امروزی درآمدند.

در ادامه، نیلوفر جوان با بیان این که پیش از تولید کیف و کفش چرمی، او و خواهرش به فعالیت های هنری مشغول بودند، گفت: پیش از این که به تولید کیف و کفش مشغول شویم، لوازم صنایع دستی را تولید می کردیم؛ من در کار فرش بافت و سفال سازی بودم و خواهرم به نقاشی کشیدن مشغول بود. از میان همه ی آن ها، تولید کیف و کفش چرمی به نتیجه رسید. اکنون محصولات چرمی که در کارگاه تولید می کنیم، در ایران پخش می شود و تا حدودی شناخته شده و برای مان منبع درآمد است.

نیلوفر جوان
در ادامه، مینا جوان درباره ی محل توزیع اجناس شان، توضیح داد: محصولات ما در برخی فروشگاه های صنایع دستی در تهران و در شهر کتاب ها توزیع می شود. شهر کتاب هایی که در سطح شهر پراکنده اند، اجناس خارجی نمی فروشند، به توزیع اقلام ایرانی می پردازند و و از این طریق، از تولیدکنندگان ایرانی حمایت می کنند و این موضوع به نفع تولیدکنندگان داخلی است.

او درباره ی حمایت های انجام شده از سوی سازمان میراث فرهنگی، اظهار کرد: فعالیت های خود را در سال ۸۲ آغاز کردیم، آن زمان صنایع دستی از سوی این سازمان حمایت می شد؛ ولی در صورت خصوصی سازی صنایع دستی، مشکلات بسیاری برای هنرمندان ایجاد می شود.

جوان با تأکید بر این که با خصوصی سازی صنایع دستی مخالف است، ادامه داد: اگر خصوصی سازی انجام شود، کسانی که مثل ما شروع به تولید آثار صنایع دستی کرده اند، نمی توانند پیشرفت کنند، چراکه نمایشگاه ها و گرفتن پروانه ی تولید پولی می شود و خیلی از حمایت های میراث فرهنگی از هنرمندان سلب می شود، در نتیجه، هنرمندان امکان رشد پیدا نمی کنند.

کارگاه سراجی
او درباره ی حمایت هایی که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از آن ها کرده است، توضیح داد: مالیاتی پرداخت نمی کنیم، در هزینه ی برق، آب و گاز نیز تخفیف می گیریم. افرادی که در این حوزه مشغول هستند، با حق بیمه ای اندک، بیمه می شوند و برای کارفرما نیز این امکان فراهم می شود که پنج نفر از کارکنانش را با تخفیف، بیمه کند. ضمن این که افرادی که از ابزارآلات صنعتی استفاده می کنند، برای تهیه ی ابزارآلات مورد نیازشان تخفیف می گیرند.

وی افزود: این حمایت ها بود که موجب شد ما جرأت داشیم در سن کم شروع به تولید کنیم.

نیلوفر جوان با اشاره به این که حمایت از صنایع دستی برای کشور مفید است، اظهار کرد: تقویت تولیدات داخلی باعث می شود از واردات برخی کالاها جلوگیری شود. ضمن این که کمک به پاگرفتن صنایع دستی در حفظ فرهنگ یک کشور موثر است. اگر حمایت ها برداشته شود، بیشتر تولیدکنندگان صنایع دستی نمی توانند به فعالیت خود ادامه دهند، ضمن این که صنایع دستی یک سرمایه ی ملی است و به خاطر تحریم هایی که علیه کشور اعمال می شود، باید به تولیدات داخلی توجه کنیم.

در ادامه، مینا جوان با بیان این که امکان شرکت در نمایشگاه های خارجی برای آن ها وجود ندارد، توضیح داد: در هشت سال گذشته، هر وقت که صحبت شرکت در نمایشگاه های خارجی پیش آمده، بحث کمبود بودجه مطرح شده است. از طریق افرادی که پیش از ما وارد این حوزه شده اند، اطلاع داریم که بودجه ی مناسبی برای آن ها با هدف شرکت در نمایشگاه های خارجی مانند نمایشگاه های ایتالیا و فرانسه در نظر گرفته شده بود که بازدهی مناسبی برای آن ها داشت.

او درباره ی شکل گیری ایده ی تولید کفش های سنتی، بیان کرد: دوره ای به تحقیق درباره ی پاپوش های سنتی پرداختیم و متوجه شدیم که قدیمی ترین پاپوشی که در کشور وجود دارد، پاپوش « مرد نمکی» است که در زنجان نگهداری می شود. ایده ی اولیه ی طراحی این کفش ها، از آن پاپوش گرفته شد. بعدها با ترکیب شکل چموش های ماسوله، چاروق های زنجان و طرح کفش های مدرن، با برطرف کردن بخشی از نقص ها که باعث می شد پا راحت نباشد، کفش های خود را طراحی کردیم.

این هنرمند ادامه داد: تلاش کردیم شمایل کفش های ما، طبق کفش های تولیدشده ی سنتی باشد، نقص های آن را برطرف و آن را شبیه به کفش های امروزی طراحی کنیم.

مینا جوان درباره ی امکان کپی برداری از آثارشان، توضیح داد: در ابتدای کار، کارگاه نداشتیم و طرح های مان را به کارگاه هایی می دادیم تا تولید کنند، وقتی کارگاه گرفتیم، متوجه شدیم کسانی که از آن ها کمک می گرفتیم، کارهای مان را کپی کرد ه اند؛ ولی چون تیراژ کار ما بالا و قیمت محصولات ما پایین است، از نظر مبلغی، کسی نمی تواند با ما رقابت کند.

نیلوفر جوان در این باره اضافه کرد: وقتی اشخاصی اقدام به کپی برداری اثری می کنند، قادر نیستند کار را با کیفیت کپی کنند. بنابراین محصول تولیدشده به شکل کاریکاتور کار اصلی درمی آید. در نتیجه، کار ما در مقایسه با کار کپی شده بیشتر به چشم می آید.

در ادامه، مینا جوان درباره ی نحوه ی قیمت گذاری اجناس شان، توضیح داد: قیمت گذاری اجناس براساس تیراژ خریدار است، ولی در کل، بعد از تولید یک اثر، به قیمت تمام شده، ۲۰ درصد اضافه می شود. توزیع کنندگان نیز هنگام فروش، مبلغی را به قیمت اجناس اضافه می کنند که گاهی این مبلغ زیاد است. در موردی متوجه شدیم که محصولی که ۴۰هزار تومان فاکتور کرده بودیم، ۱۰۰هزار تومان فروخته شده است.

نیلوفر جوان نیز با بیان این که نوسانات ارز برای کار آن ها مشکل ایجاد کرده است، گفت: هر بار که به بازار می رویم، با قیمت جدیدی روبه رو می شویم؛ قبل از عید که کارهای خود را می فروختیم، با همان قیمت، فقط توانستیم چرم سری بعدی کارهای خود را بخریم.

او درباره ی قیمت چرم نیز اظهار کرد: قیمت چرم از سال گذشته تا کنون تغییر کرده، سال قبل چرم پایی ۲۵۰۰ تومان بود، ولی امسال این قیمت به ۷۵۰۰ تومان رسیده، ضمن این که کیفیت آن نیز پایین آمده است. با این همه، تلاش می کنیم نوسانات قیمت، در قیمت محصول نهایی تأثیر نگذارد. با این کار، گرچه از سود خود کاستیم، ولی تلاش کردیم رضایت مشتریان را کسب کنیم.

مینا جوان درباره ی صادرات محصولات شان، گفت: با شرکتی قرارداد داشتیم که صنایع دستی را از ما می خرید و به کانادا، انگلیس و آمریکا صادر می کرد؛ ولی به علت نوسانات ارز، از ما خواسته شد که قراردادمان به ریال تنظیم شود، ما هم که مواد اولیه را با قیمت دلار می خریدیم، بستن قرارداد به ریال برای مان مقرون به صرفه نبود. بنابراین ادامه ی همکاری ممکن نشد و اکنون تنها مبادله ی خارجی ای که داریم، با نمایشگاهی در دبی است.