براى چه حجّ خانه حق را حج نامیده‌اند؟

به گزارش پارس به نقل از فارس، از ابتدای پیدایش موسم حج تا کنون همواره زیارت خانه خدا را حج نامیده اند و زائری را که مشرف به خانه خدا می شود پس از بازگشت حاجی نامیده می شود.

حج بر وزن فعل در لغت به معنی قصد است اما هر قصدی را حج نمی نامند بلکه به قصدی حج گفته می شود که تکرار پذیر باشد درواقع حج در لغت به معنی قصد مکرر است اما معنی اصطلاحی حج در شرع مقدس اسلام چیز دیگری است. بر طبق احادیث و روایات اسلامی، اولین کسی که خانه کعبه را بنا نهاد و در آن نماز گزارد و طواف کرد، حضرت آدم (ع) بود.

حج نیز مانند هر عبادتی آداب مخصوص به خود را دارد از جمله: احرام بستن، طواف خانه خدا، وقوف در مشعر الحرام، وقوف در عرفات، رفتن به منی و رمی جمره، قربانی کردن، سعی بین صفا و مروه، نماز طواف.

چرا حج خانه خدا را حج نامیده اند؟

در کتاب بحار جلد ۹۶ صفحه ۲ آمده است: به حضرت باقر (ع) عرضه مى دارند: « لِمَ سُمِّیَ الحَجُّ حَجّاً؟ قال: حج فلان; أی أفلح فلان. »

« براى چه حجّ خانه حق را حج نامیده اند؟ امام باقر (ع) فرمود: فلانى موفق به انجام حج شد، معنا و مفهومش این است که به فلاح و رستگارى دست یافت. »

بر این اساس، حج خانه حق، چنانچه از جانب زائر، همراه با رعایت مسائل فقهى و خلوص نیت انجام شود سه بهره دنیوى (طول عمر با غنا، ثروت حلال، و داشتن شخصیت و عزت و احترام) و چهار منفعت اُخروى که شامل حیات بى مرگ، ثروت و غناى بى فقر، عزّت بى ذلّت، و دانش و بینش بى جهل است را نصیب حاجى مى کند که حضرت باقر (ع) از مجموع این واقعیات به عنوان « فلاح» یاد فرموده است. (مفردات راغب صفحه ۳۸۵)

ثواب سفر معنوی و روحانی حج

در ثواب این سفر معنوی و روحانی همین بس که در کتاب بحر جلد ۹۶ صفحه ۴ آمده است، پیامبر عظیم الشأن اسلام به مردى که قصد زیارت خانه خدا را داشت فرمود: « اى زائر خانه حق، نزد من آمدى تا از حج و عمره ات و ثوابى که در این دو عمل است از من بپرسى؟ توجه داشته باش هنگامى که در راه حج قرار گرفتى و بر مرکب خود سوار شدى و آن مرکب به راه افتاد، قدمى حرکت نمى کند مگر این که خداوند براى تو حسنه اى ثبت مى کند و سیّئه اى از پرونده ات محو مى نماید.

و چون احرام بستى و تلبیه گفتى، خداوند مهربان به هر تلبیه اى ده حسنه برایت ثبت مى کند، و ده گناه از تو پاک مى نماید.

و چون هفت مرتبه به طواف برخاستى، بخاطر آن نزد خداوند پیمان و یادى برایت مى ماند، که بعد از آن، حضرت حق از عذاب تو حیا مى کند.

و آنگاه که نزد مقام ابراهیم دو رکعت نماز بجاى آوردى، ثواب دو رکعت نماز قبول شده برایت ثبت مى گردد.

به هنگامیکه هفت مرتبه سعى صفا و مروه نمودى ثواب تو نزد حق همانند کسى است که از شهر خود با پاى پیاده به حج آمده و مانند اجر کسى است که هفتاد برده مؤمن در راه خداوند آزاد کرده است.

چون تا غروب آفتاب به عرفات وقوف کردى مورد آمرزش حق قرار مى گیرى گرچه گناهانت به اندازه ریگ هاى متراکم باشد.

و چون رمى جمره نمودى به هر ریگى که مى زنى ده حسنه برایت نوشته مى شود و به اندازه آینده عمرت این ده حسنه بطور مرتب برایت ثبت مى گردد.

و هنگامى که به ذبح گوسفند یا نحر شتر اقدام نمودى به هر قطره خونى که از آن مى ریزد، تا پایان عمر پیوسته براى تو ده حسنه نوشته مى شود.

و چون هفت بار بعنوان طواف زیارت به دور خانه حق بگردى و نزد مقام دو رکعت نماز بجاى آورى فرشته اى کریم بر دو شانه ات مى زند سپس مى گوید: آنچه بر تو گذشت آمرزیده شد، هم اکنون تا صد و بیست روز عمل را از سر بگیر که گناهى بر تو نیست! »

خلوص نیت رکن واجب حج

حج فریضه اى از فرائض حق است و بر حاجى واجب شرعى است که تمام مناسک حج را با نیت خالص بجاى آورد و از جلب توجه مردم نسبت به اعمالش بپرهیزد چراکه ریاى در حج مبطل حج است.

امام صادق (ع) فرمود: « حج دو نوع است: حج براى خدا، و حج براى مردم. آن کس که حج را با نیت خالص و براى خدا بجاى آورده ثوابش در پیشگاه حق بهشت است و هر کس حج را براى جلب توجه مردم بجاى آورده ثواب و اجرش در قیامت به عهده همان مردم است. »