کاش با الاغ رفته بودیم!

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، بالا رفتن از بیش از ۳۰۰ پله ی سنگی برای هر گردشگری سخت است، اما محلی ها چاره ای برای گردشگران اندیشیده اند؛ در ابتدای مسیر کوهستانی، چند الاغ و یکی دو اسب آماده اند تا با قیمت هفت هشت هزار تومان، به گردشگران خدمات بدهند تا نیمی از راه را سواره بروند. البته مسیر، سخت تر از این حرف ها است و بعد از طی مسیر مال رو همچنان باید بالا رفت، طی کردن این راه شبیه کوهنوردی نیمه سنگین برای آماتورها است.

هنوز نیمی از مسیر را هم نرفته ایم که صدای گردشگران را می شنویم؛ بعضی ها غر می زنند و به « حسن صباح» دشنام می دهند، بعضی هم با وجود خستگی زیاد، مبهوت قلعه اند، صداهایی هم از گوشه و کنار شنیده می شود: « کاش با الاغ رفته بودیم! » این ها را کسانی می گویند که حالا پشیمان اند چرا سواره، کوه را بالا نرفته اند.

از کجا شروع کنیم؟

برای رفتن به الموت باید از تهران به کرج و قزوین رفت. نرسیده به قزوین، مسیر فرعی الموت آغاز می شود؛ ۸۵ کیلومتر تا نزدیک ترین شهر، یعنی « معلم کلایه» فاصله است، اما همین مسیر به ظاهر کوتاه در جاده های پیچ در پیچ و صعب العبور کوهستانی بیشتر از دو ساعت برای گردشگرانِ ناآشنا به جاده، طول می کشد. به گفته ی یکی از اهالی معلم کلایه، محلی ها این راه را یک و نیم ساعته می روند؛ اما برای مسافران ممکن است حتی چهار ساعت هم طول بکشد.

عکس از رضوان اناری

ما که صبح زود از تهران حرکت کرده ایم، حدود ساعت هشت صبح به اولین قله ها می رسیم؛ اما مه غلیظ و سرمای هوا با توجه به گرمای زیاد هوا در تهران غافلگیرمان می کند. مه شکن را روشن می کنیم و با احتیاط پیچ ها را یکی بعد از دیگری بالا و پایین می رویم. یاد زمستان چند سال پیش می افتم که می خواستیم الموت را ببینیم؛ اما برف یک متری و مه شدید مانع شد و مجبور شدیم برگردیم؛ اما محلی ها از وضعیت موجود در زمستان ها هم راضی اند و می گویند، حالا نسبت به قبل خیلی بهتر شده و در زمستان هم راه باز است، قبلا زمستان ها مسیر با برف و یخ پوشانده و در نتیجه، عبور غیرممکن می شد.

در اولین جایی که بتوان توقف کرد، اتومبیل را نگه می داریم تا در مه غلیظ، هوایی تازه کنیم. همه جا خیس است و ذرات آب معلق در هوا به سر و صورت مان می خورد، سردتر از آن است که به نظر می رسید. زودتر راه را ادامه می دهیم تا از خطر رانندگی در جاده ی مه آلود عبور کنیم؛ اما مه تقریبا تا پایان مسیر ادامه دارد.

بعد از طی مسیری طولانی در جاده، سروکله ی اولین روستاهای کوهستانی پیدا می شود، روستاها با فاصله ی نزدیک به هم و گاهی فاصله های یکی دو کیلومتری بنا شده اند. فرم بیشتر روستاها هم با توجه به کوهستانی بودن اطراف، پلکانی است.

دریاچه را فراموش نکنید

در میانه ی راه الموت، یعنی ۱۰ کیلومتری معلم کلایه، یک مسیر فرعی ۹ کیلومتری به دریاچه « اوان» می رسد؛ دریاچه در این فصل از سال میزبان گردشگران زیادی است. شنا، قایق سواری و کمپ زدن از تفریحات گردشگران در این منطقه است.

مه غلیظ، دریاچه را هم فراگرفته و با این که دریاچه ی اوان، خیلی کوچک است نمی توان آن طرف دریاچه را دید؛ اما در همین شرایط و بدی هوا هم خیلی ها قایق سواری و حتی شنا می کنند. البته شلوغی بیش از حد و بی نظمی در فضای اطراف دریاچه کمی توی ذوق می زند؛ ولی به هر حال، دیدن فضای سحرانگیز دریاچه برای گردشگران خالی از لطف نیست.

معلم کلایه، شهری با ظاهر روستا

معلم کلایه، مرکز روستاهای اطراف الموت است. این منطقه گرچه از نظر تقسیمات کشوری « شهر» محسوب می شود؛ اما در ظاهر بیشتر شبیه یک روستا است. بیشتر ساکنان معلم کلایه در خانه های خود کشاورزی می کنند و گوسفند و مرغ و خروس نگه می دارند که فضای جالبی به معلم کلایه داده است.

با گشت و گذار در کوچه های روستا می توان خانه های خشت وگلی قدیمی را دید هرچند بیشتر این خانه ها خالی از سکنه اند و به خرابه تبدیل شده اند؛ اما معدودی از خانه های قدیمی هنوز سکنه دارند.

عکس از رضوان اناری

اقامت در معلم کلایه علاوه بر طبیعت زیبا و کوچه باغ هایش این مزیت را دارد که در ۹ کیلومتری الموت و ۱۹ کیلومتری دریاچه ی اوان و بین دو منطقه است و رفت وآمد را آسان می کند. برخی محلی ها در خانه های خود سوییت های کوچکی ساخته اند که به گردشگران اجاره می دهند و با چهل پنجاه هزار تومان می شود هر کدام را برای یک شب اجاره کرد.

در خود روستای « گازرخان» هم که نزدیک ترین نقطه به الموت است، سوییت و اتاق اجاره یی پیدا می شود؛ اما معلم کلایه بسیار خلوت تر است، در نتیجه سکوت و بکر بودن معلم کلایه به یکی دیگر از مزیت های آن برای گردشگران تبدیل می شود.

دژ نزدیک است

برای رسیدن به دژ تاریخی الموت باید ۱۰ کیلومتر از معلم کلایه پیش تر رفت، یک دو راهی مسیر گرمارود را از الموت جدا می کند. جاده ی فرعی الموت به خاطر وجود مسافران شلوغ است، در بخش هایی از جاده هم دو اتومبیل به سختی می توانند از کنار هم عبور کنند. پیچ های تند هم مزید بر علت شده است؛ اما زیبایی مسیر، باعث می شود خطرات جاده فراموش شود.

کمی از مسیر، جنگلی و بقیه کوهستانی است، زمین های اطراف هم کشاورزی و در برخی موارد درخت کاری شده است. سیب و گلابی محصولات اصلی منطقه است. در ادامه ی مسیر هم زنبورداری رواج دارد و زنبورداران محصولات شان را برای فروش به مسافران عرضه کرده اند.

خطر ریزش باران

اما بدون شک، شگفت انگیزترین بخش سفر به الموت، بازدید از دژ تاریخی الموت است، دژی که حسن صباح برای ترویج مذهب اسماعیلیه بنا کرد.

از روستای گازرخان، ترافیک مربوط به الموت آغاز می شود. خیلی ها هم در همین روستا چادر زده و اقامت کرده اند. البته به علت سرد بودن هوا در همه ی فصول سال و احتمال بارش شدید، چادر زدن چندان مناسب نیست. با این حال، خیلی ها با توجه به این که تابستان است چادر زده اند؛ اما نمی دانند قرار است تمام امشب باران ببارد و چادر زدن ریسک بالایی دارد.

عکس از رضوان اناری

ساعت بازدید از الموت تا ۸ شب است و بازدید الموت تا آن ساعت شب با بلیت های ۱۵۰۰ تومانی امکان پذیر است؛ اما بعد از آن، ورود برای همه آزاد می شود. البته بعد از ۸ شب و تاریکی هوا، بالا رفتن از کوه تقریبا غیرممکن است و گردشگران بساط چای و شام را در کنار رودخانه ی پای کوه پهن می کنند.

قلعه، بالای یک صخره ی سنگی است؛ اما برای گردشگران پله هایی سنگی تعبیه شده است تا مسیر راحت تر شود. از پایین کوه تعجب مسافران شروع می شود، در هر چند قدم یک بار می توان صدای مردم را که با لحنی متعجب همراه است، شنید: « حسن صباح» چطور قلعه را آن بالا ساخته؟ چطور به بالای قلعه می رسیده؟ زمستان ها که همه جا برف بوده چه کار می کرده؟ چطور به اینجا می رسیده؟ و سوالاتی دیگر.

البته همه ی گردشگران نگاه مثبتی ندارند، خیلی ها هم وقتی به میانه های راه می رسند، خسته می شوند و غر زدن را شروع می کنند و همان طور که پله ها را بالا می روند، به حسن صباح که دژ را ساخته بدوبی راه می گویند! البته بیشتر این افراد وقتی به بالای دژ می رسند و کمی استراحت می کنند، نظرشان عوض می شود.

الموت هم دروازه قرآن دارد

بعد از یک پیچ که به پاگرد و استراحتگاه گردشگران تبدیل شده و چند پله ی دیگر، اولین ورودی قلعه نمایان می شود. همه با عبور از در چوبی به قلعه وارد می شوند. روی در ورودی قلعه، کلماتی نوشته شده و یکی از گردشگران از آن به عنوان دروازه قرآن یاد می کند.

در این جا پله ی اصلی قلعه و پله ی گردشگران، دو راه متفاوت را ساخته اند؛ اما در نهایت، به یک نقطه ختم می شوند.

تعداد زیادی از بازدیدکنندگان همان ابتدای در ورودی، روی زمین یا سکوهایی که تعبیه شده اند، می نشینند تا استراحت کنند. تابلویی هم به معرفی حسن صباح پرداخته و از او به عنوان « خداوندگار الموت» نام برده است. البته توضیح نمی دهد که دژ در زمان هلاکوخان تسخیر و به آتش کشیده می شود، پس از آن هم مقبره ی حسن صباح که در همان نزدیکی بوده است، نابود می شود.

عکس از رضوان اناری

حالا بعد از استراحتی کوتاه، بیشتر گردشگرانی که نای راه رفتن نداشتند، سر حال آمده اند و دوربین های عکاسی شان را بیرون آورده اند تا از هم عکس یادگاری بگیرند. با توجه به ارتفاع زیاد و نمای زیبای بالای قلعه، بازار گرفتن عکس یادگاری داغ است و در برخی جاها که به اصطلاح نمای بهتری دارد خانواده ها به نوبت عکس می گیرند.

سرتاسر قلعه با سقف های برزنتی پوشانده شده و در برخی قسمت ها هم توضیحاتی داده شده است؛ اما ورود به قسمت های داخلی قلعه برای گردشگران ممنوع است. گردشگران از راهروهایی که اجازه دارند، عبور می کنند و از پشت فنس های حفاظتی به داخل قلعه نگاه می کنند.

گردشگرانی که وقت زیادی را صرف بالا آمدن از کوه کرده اند، در جاهای مختلف قلعه می نشینند و مدتی استراحت می کنند و از هوای خوب و منظره های جالب لذت می برند تا انرژی کافی برای برگشت داشته باشند؛ اما خیلی از آن ها انتقاداتی هم به مدیریت این قلعه تاریخی دارند، مانند این که چرا تله کابین یا سورتمه برای بالا بردن گردشگران وجود ندارد؟ چرا از این فضای زیبا و تاریخی برای جذب بیشتر گردشگر استفاده نمی شود؟ چرا به جای برزنت های زمخت، از شیشه های پلاستیکی مات برای حفاظت از بنای الموت استفاده نشده است؟ چرا ترافیک ورودی قلعه سامان دهی نمی شود؟ و خیلی چراهای دیگر که مسوولان میراث فرهنگی و گردشگری باید به آن ها پاسخ دهند.