وزن‌کشی لاریجانی و حداد در زمین روحانی!

به گزارش پارس به نقل از  ایسنا، آریا با این مقدمه ادامه داد: حالا که چند روز از جلسه رای اعتماد به وزرا گذشته به خوبی می توان با رصد آنچه در جلسه پنجشنبه مجلس رخ داد و با تحلیل نتایج آماری شمارش آرای وزرا و مضاف بر آن اظهارات مطرح شده در چند روز اخیر به نتایج مهمی رسید؛ نتایجی که هم می تواند تصویر روشن تری از آنچه رخ داده را در اختیار ما قرار دهد و هم می تواند تغییرات فضای سیاسی مجلس را که از این پس به وجود خواهد آمد نمایان کند.

نمودار فراوانی طرفداران لاریجانی و حداد در مجلس

مجلس نهم؛ از فراکسیون حداد تا فراکسیون لاریجانی

وقتی مجلس نهم تشکیل شد معادلات درونی اصولگرایان موجب شد تا برای اولین بار فراکسیون اصولگرایان با مشکل مواجه شود. حالا آنها دو طیف شده بودند؛ یک طیف به حمایت از غلامعلی حدادعادل برای ریاست مجلس اصرار داشت و یک طیف به ریاست علی لاریجانی فکر می کرد. چنین شد که اصولگرایان مجلس به جای تکرار رویه پیشین یک فراکسیون واحد تشکیل ندادند و زمینه ایجاد فراکسیون رهروان ولایت پدید آمد؛ فراکسیونی که اکثریت نمایندگان مجلس در آن حضور داشتند. علی لاریجانی نامزد مورد حمایت این فراکسیون رئیس مجلس شد و کاظم جلالی به ریاست فراکسیون رهروان ولایت منصوب شد.

وقتی حدادعادل رییس مجلس نهم نشد حامیان او که متشکل از جمعیت ایثارگران، جمعیت رهپویان و البته اعضای جبهه پایداری بودند با ایجاد فراکسیون اصولگرایان با تعداد حدود ۱۰۰ نماینده به ائتلاف سیاسی خود ادامه دادند. به بیان دیگر از نتیجه آرای هیات رییسه مجلس می توان این گونه تفسیر کرد که حامیان علی لاریجانی در مجلس که البته فقط شامل اصولگرایان نمی شوند تعدادشان به ۱۷۳ رسید و حامیان حدادعادل که متشکل از رهپویان و جمعیت ایثارگران و پایداری ها است قریب ۱۰۰ نماینده مجلس هستند.

این ترکیب پس از انتخابات هیات رییسه البته فرجه ای برای بروز سیاسی نیافت چرا که به فاصله اندکی فعالیت های سیاسی برای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم آغاز شد و همه کنش ها و واکنش های سیاسی پارلمان معطوف به این رویداد شد. هیچ یک از دو فراکسیون حتی در درون خود هم با همصدایی مواجه نشدند که به تقابل فراکسیونی بپردازند.

بروز سیاسی دو فراکسیون اصلی مجلس

انتخابات ۲۴ خرداد که پایان یافت گویا هر دو فراکسیون با فارغ شدن از بار سیاسی انتخابات ریاست جمهوری زمانی برای سیاست ورزی متقابلانه یافتند. طیفی که به علی لاریجانی نزدیک بود به دلیل گرایش های معتدل تر خود را به کابینه نزدیک تر دید و بنای حمایت از کابینه را گذاشت. به جهت تعداد بالای نمایندگان این فراکسیون طبعا از زمان معرفی کابینه، می شد به این تحلیل رسید که رفتار سیاسی فراکسیون رهروان مساله ای تعیین کننده در ماجرای رای اعتماد به وزرای پیشنهادی خواهد بود.

از همان ابتدا اما به خوبی می شد دریافت فراکسیونی که حدادعادل ریاست آن را بر عهده داشت چه رویکردی نسبت به کابینه اتخاذ می کند. حدادعادل چند روز قبل از رای اعتماد چنین گفته بود: « مصلحت نمی دانم درباره اشخاص اظهارنظر کنم اما به طور کلی سعی می کنیم کابینه معتدل روحانی، معتدل تر شود. » این سخنان از همان ابتدا نشان می داد که فراکسیون حدادعادل به رهبری وی تلاش برای رای نیاوردن چند وزیر کابینه را آغاز کرده است.

همزمان با سخنان حداد عادل اعلام شد که شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان مجلس تشکیل جلسه داده و در این جلسه کمیته ای ۶ نفره به سرپرستی علیرضا زاکانی مامور شدند تا هماهنگی های لازم در خصوص نطق اعضای فراکسیون را در موافقت یا مخالفت با وزرای پیشنهادی دولت در جریان بررسی صلاحیت و رای به اعتماد آنها انجام دهند.

این مساله از نقش مهم علیرضا زاکانی دبیر کل جمعیت رهپویان برای اجرای تصمیمات فراکسیون حامی حدادعادل حکایت داشت.

۴ روز جنجالی مجلس

اگر بنا بر بررسی رفتار سیاسی چهره ها و طیف های سیاسی مجلس باشد، رفتار سیاسی فراکسیون اصولگرایان به ریاست حدادعادل بسیار مهم خواهد بود؛ فراکسیونی که از اعضای شاخص آن می توان به علیرضا زاکانی، احمد توکلی، غلامعلی حداد عادل، حمید رسایی و مهدی کوچک زاده اشاره کرد.

در میان این افراد، علیرضا زاکانی در جلسات ۴ روزه مجلس یکی از فعال ترین چهره ها بود. او چند بار به عنوان مخالف وزرای پیشنهادی در صحن علنی مجلس سخنرانی کرد. زاکانی مهم ترین نطقش را در انتقاد و مخالفت با اولین وزیر پیشنهادی کابینه حسن روحانی بیان کرد. وی در نطقی با انتقاد شدید از عملکرد محمدعلی نجفی خواستار رای عدم اعتماد نمایندگان به این گزینه پیشنهادی کابینه یازدهم شد. زاکانی در حالی که محمدعلی نجفی را در مقابل می دید، خطاب به نمایندگان گفت: « برخی از دوستان آقای نجفی در دوره ای به وی گفتند که چرا در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا نمی شوید که وی پاسخ داد کسی باید در انتخابات کاندیدا شود که به حکومت اسلامی اعتقاد دارد. » او حتی گفت که « شخصیت سیاسی نجفی یک شخصیت معتدل برای اداره آموزش و پرورش کشور نیست. »

زاکانی به یک مساله دیگر هم اشاره کرد. او گفت: « من در شورای عالی هلال احمر بودم. زمانی که گروه ها برای سرکشی به منازل آسیب دیدگان فتنه می رفتند، خانواده ها می گفتند قبل از شما آقای نجفی با خانم الف آمده و گفته اند که ما نماینده موسوی و کروبی هستیم. چرا شما مدعی شهدایی که داده اید نمی شوید؟ آیا این خاموش کردن فتنه بود؟ »

اما زاکانی یک نطق مهم دیگر هم در مجلس داشت. او که به عنوان یکی از مخالفان زنگنه در صحن علنی مجلس سخنرانی کرد، چند سند و مدرک هم همراه سخنرانی هایش ارائه کرد.

او گفت: « قراردادهایی که در اکثر آنها حضور نادرست و مفسده انگیز سه نفر با هویت مشخص و معلوم آشکار است، قراردادهایی همچون استات اویل، توتال و کرسنت که پیرامون آنها ده ها هزار صفحه اسناد موجود است، اسنادی که سال ها مورد دقت قرار گرفته اند ولی با وجود دست های پیدا و پنهان تا کنون نتیجه عملی در داخل کشور نداشته است؛ در حالی که متهمان آن در نروژ و آمریکا محکوم شده و با جرایم سنگین و با بی آبرو شدن حتی خودکشی نیز نموده اند. قرارداد کرسنت و صادرات ۲۵ سال گاز به شارجه، یکی از چندین پرونده مفسده آمیز دوره مدیریت آقای زنگنه است که مکتوبات قبلی ایشان و همچنین در جلسات اخیر با نمایندگان به برخی مفاسد موجود آن اذعان داشتند که شرح هرکدام مثنوی هفتاد من کاغذ است. »

او در ادامه نطقش گفت: « آیا مستحضرید به گواه اسناد دریافت شده از دستگاه قضایی نروژ و یکی از مراکز بین المللی مبارزه با فساد در انگلستان، دلال اول قرارداد آقای عباس یزدان پناه یزدی پیش از امضا و انعقاد آن، مذاکرات متعددی را بین یکی از مدیران ارشد و نزدیک آقای زنگنه یعنی آقای « م. ه» معروف به جونیور و مدیرعامل کرسنت آقای حمید جعفر، هدایت نموده است و حتی برای ثبت شرکتی در برمودا برای گریز از مقررات ضد فساد اروپا مشاور حقوقی گرفته اند تا تجربه تلخ و آبروریزی بین المللی فساد معاملاتی شرکت نروژی استات اویل در ایران تکرار نشود؟ آیا می دانید به اذعان آقای زنگنه فضای این گونه قراردادها آلوده است و از قضا در جریان الحاقیه ششم قرارداد کرسنت، دلال معروف دیگری به نام آقای ترقی جاه وارد گود شده و به عنوان پیش دریافت برابر اقرار خودشان و اسناد بانکی یک پورسانت ۲۵ ساله و بیش از ۷ میلیون درهم از طرف شارجه ای گرفته و به بسیاری از افراد ذی نفوذ داخلی با هویت معلوم مبالغی داده و برابر قرار اولیه که به امضای ایشان و مدیرعامل کرسنت رسیده و در لاهه صحت این توافق تایید شده، موفق شده است با اعمال نفوذ، قراردادی را که در سال ۸۴ در شرایط فسخ قرار گرفت را زنده کند؟ »

احمد توکلی از موافقت تا مخالفت

همگان نطق های احمد توکلی را در انتقاد از دولت محمود احمدی نژاد به خوبی به یاد دارند. او هم در نطق های با موضوع مبارزه با فساد و هم در مقوله اقتصاد برای خود صاحب برند در مجلس است. احمد توکلی فردی کاملا قابل مشاهده در بررسی رای اعتماد و حتی استیضاح دولت نهم و دهم بوده است. او اما در دولت یازدهم رویه ای دیگر برای خود برگزید.

نکته مهم در مورد او این است که وی در رخدادی قابل تحلیل در جمع نمایندگانی قرار گرفت که در موافقت با کابینه حسن روحانی در مجلس سخنرانی کردند. احمد توکلی را البته در ادامه جلسات مجلس هم می شد مشاهد کرد. او صرفا یک نماینده ساکت و خنثی نبود. توکلی در این فاز تلاش داشت تا در تذکراتی وارد مباحث مربوط به کابینه شود. روز آخر بررسی وزرای پیشنهادی که فرا رسید اما احمد توکلی این بار در قامتی متفاوت ظاهر شد. او حالا یک نماینده مخالف بود و در رویه ای جدید به انتقاد از یک وزیر پیشنهادی کابینه می پرداخت.

توکلی وقتی در صحن علنی مجلس در مخالفت با زنگنه سخن می گفت چنین اظهار کرد: « من تا پریشب به رغم مخالفتم با صدارت آقای زنگنه در دولت های گذشته، با رای اعتماد به ایشان موافق بودم و علت این موافقتم نیز سه چهار نکته بود. اول وضعیت عرصه نفت و گاز که الان با دشورای های سنگینی روبه روست. دیگر اینکه در وزارت نفت به خاطر اینکه چند دوره صدارت غیرنفتی ها اتفاق افتاد یک نوع دلخوری و به نوعی سرافکندگی به طور کلی وجود دارد و وقتی آقای زنگنه خواست وزیر بشود نشاطی در کارکنان نفت ایجاد شد که ممکن بود کارآیی را بالا ببرد. حتی گروه های وطن دوست استقلال طلب نفتی جنوب هم اکثرشان از ایشان حمایت کردند و بالاخره اینکه از روزی که آقای زنگنه رای اعتماد می گرفت - که ان شاءالله رای نمی گیرد - از همان روز وزیر بود و برای شناخت وزارتخانه و انتصاب ها نمی خواست وقت بگذارد. و آخر اینکه نفت متاسفانه همچنان منبع اصلی درآمد دولت است. آقای زنگنه ۱۸ مرداد آمد دفترم و من به او گفتم شما فاسد نیستید ولی اهتمامی برای مبارزه با فساد ندارید. همتت را بیشتر کن و معلوم شد نظرم روی ایشان مثبت است و ایشان هم استقبال کرد. بعد از آن جلسات کمیسیون تلفیق به خواهش من تشکیل شد و رای این کمیسیون تعدیل شد. قرار شد کمیته ۵ نفره ای مسائل را بررسی کند. این جلسه صبح سه شنبه تشکیل شد و ۵ نفر نماینده در آن حضور داشتند و آقای زنگنه و یکی از بستگانش که با من هم دوستی دارد نیز در این جلسه حضور داشت. »

توکلی در توضیح اتفاقات رخ داده در جلسه زنگنه با کمیته ۵ نفره نمایندگان خاطرنشان کرد: « در این جلسه، ضمن بررسی مسائل، آقای امیرآبادی که عضو کمیته بود مسئله ای را مطرح کرد که نمی خواهم واردش بشوم چرا که مهم نحوه برخورد آقای زنگنه با این مساله است. آقای زنگنه" قسم جلاله" خورد که" والله این مطلب درست نیست" و من از فلان موقع این کار را نکردم. آقای امیرآبادی در واکنش به این سخن زنگنه گفت که" سند دارم" ولی من از آقای امیرآبادی خواهش کردم که وقتی مسلمانی قسم جلاله می خورد تمام کن و ایشان (امیرآبادی) هم گفت: باشد. فردای آن روز من بازهم تلاش کردم برخی موانع از جلوی آقای زنگنه دور شود. جلسه ای با نماینده دیگر هم که اطلاعات تعیین کننده ای درباره زنگنه داشت برگزار کردم اما این مسائل ادامه داشت تا اینکه غروب سه شنبه سندی به دست ما رسید که نشان می داد قسم آقای زنگنه کاملا غلط است. من خیلی منقلب شدم. برای اینکه اشتباه کردن و مبانی مختلف داشتن قابل پذیرش است اما وقتی وقایع برعکس جلوه داده شود مساله فرق می کند. اگر بنا باشد پرده پوشی در کار باشد دیگر هیچ ضعفی را نمی شود جبران کرد. در همه نظامات مردم سالار به خصوص در اسلام" صدق" خیلی مساله مهمی است. از پیامبر اسلام سوال کردند مومن می تواند زنا کند، پیامبر فرمودند بله ممکن است اشتباه کند و بعدش توبه کند. پرسیدند می تواند دزدی کند، فرمودند بله ممکن است اشتباه کرده و دزدی کند اما بعدش توبه کند. این بار پرسیدند آیا مومن می تواند خلاف بگوید؟ پیامر فرمود نه. مومن دروغ نمی گوید. »

و نهایتا احمد توکلی از نمایندگان خواست که به زنگنه رای اعتماد ندهند.

حدادعادل؛ سکوت پرمعنا

او در موافقت و مخالفت با هیچ کدام از وزرا سخنی نگفت. اگر چه او چند روز قبل از جلسات رای اعتماد گفته بود که « باید برای معتدل تر شدن کابینه روحانی تلاش کنیم. »

او البته در تمام جلسات بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی حضور داشت. حتی گاهی تصویر او را در کنار وزرایی از کابینه هم که به نظر می رسید با او زاویه سیاسی داشته باشند، می شد دید اما یک خبر مهم این است که فراکسیون اصولگرایان در نامه ای به نمایندگان نسبت به ۶ وزیر کابینه ابراز تردید کرده بود.

علیرضا محجوب با در اختیار قرار دادن این خبر به آریا گفت: « این فراکسیون نام شش وزیر پیشنهادی را در یک اطلاعیه آورده بود و خواهان رای عدم اعتماد به این وزرا شده بود. حتی در این اطلاعیه قیده شده بود ما درباره وزرای دیگر به نظری نرسیده ایم اما این شش نفر را رد کنید. این کار بی سابقه ای بود که در مجلس انجام شد. »

سه وزیری که رای اعتماد اخذ نکردند و حتی سه وزیر دیگری که آرای کمی به دست آوردند جزو این لیست شش نفره بودند.

پایداری ها؛ تلاش برای بقا

پایداری ها که البته دلایل مهم دیگری هم برای مخالفات با کابینه داشتند همسو با دیگر طیف های فراکسیون اصولگرایان نقش مهمی در مخالفت با کابینه ایفا کردند. نطق های تند حمید رسایی و مهدی کوچک زاده کاملا نشان از خط سیاسی پایداری ها داشت. آنها حتی نسبت به وزرای اصولگرای کابینه روحانی هم انتقادات تندی را مطرح کردند.

فراکسیون رهروان؛ حمایت از کابینه

در مقابل مخالفت حامیان حداد عادل، فراکسیون رهروان ولایت تمام تلاشش را برای رای آوردن کابینه انجام داد. کاظم جلالی، سبحانی نیا و جهانگیرزاده نطق های مهمی را در دفاع از کابینه در صحن علنی مجلس بیان کردند.

آمار رای مجلس به ۶ وزیر پیشنهادی روحانی

بررسی آماری آرای وزرا

بررسی آماری آرای وزرای حسن روحانی نشان می دهد آنچه علیرضا محجوب گفته یعنی" دستور تشکیلاتی فراکسیون اصولگرایان برای رای ندادن به ۶ وزیر پیشنهادی روحانی" درست بوده است. بیژن زنگنه، علی ربیعی، عباس آخوندی، سلطانی فر، محمدعلی نجفی و میلی منفرد ۶ نفری بودند که توسط فراکسیون اصولگرایان با مخالفت مواجه شدند. این فراکسیون البته وزن سیاسی بالایی برای انداختن این وزرا نداشت. اتفاقی که افتاد این بود که ۳ وزیر کابینه رای اعتماد نگرفتند. یعنی اینکه اعضایی از فراکسیون رهروان هم به این سه نفر رای ندادند اما چرا این اتفاق رخ داد؟ بررسی ها نشان می دهد که سلطانی فر بر اساس یک سری معادلات درون ورزشی ها تعدادی از آرا را از دست داده است. فعالیت چند چهره مطرح ورزشی علیه او و مخالفت یک نماینده شاخص اصلاح طلب با او موجب شد که سلطانی فر وزیر نشود. محمدعلی نجفی هم فقط یک رای برای وزیر شدن کم آورد اما میلی منفرد فردی بود که از همان ابتدا هم با مخالفت های گسترده ای مواجه شد.

آغاز مجدد رقابت سیاسی حدادعادل و علی لاریجانی؟

حالا با این تفاسیر می توان به این تحلیل رسید که رقابت سیاسی میان دو شخصیت سیاسی مجلس یعنی غلامعلی حدادعادل و علی لاریجانی شروعی مجدد یافته است. رقابتی که می تواند چند نتیجه به دنبال داشته باشد.

۱- حدادعادل و فراکسیون تحت نظر او به منتقد وضع موجود و مخالف دولت تبدیل شده که نمود آن را می توان از این پس در جلسات و تصمیمات مجلس مشاهده کرد.

۲- علی لاریجانی و فراکسیون رهروان ولایت که طیف معتدل مجلس را تشکیل می دهند بیش از همیشه به روحانی و دولت یازدهم نزدیک می شوند و البته تصویری نمایان از اصولگرایان معتدل خواهند شد.

۳- علی لاریجانی و حدادعادل ممکن است در نخستین مواجهه در خردادماه سال آینده در انتخابات هیات رییسه مجلس با یکدیگر روبه رو شوند.

۴- رقابت ها برای انتخابات مجلس دهم از ماه های ابتدایی سال آینده آغاز خواهد شد. می توان از هم اکنون متصور بود این دو فراکسیون به رقابت با یکدیگر خواهند پرداخت. این مساله با بازگشت سیاسی اصلاح طلبان به عرصه سیاست رسمی، مهم و تعیین کننده است.