سرنوشت هدایای ریاست‌جمهوری در این۳۰سال

به گزارش پارس به نقل از فارس، هدیه دادن و هدیه گرفتن رسمی دیرینه در میان انسان ها برای نشان دادن عشق و محبت و یا وفاداری بر یک اصل دوستی است.

حال می خواهد این رسم بین دو دوست ادا شود یا بین دو سیاستمدار ارشد از دو کشور و از دو قاره گوناگون. از همین روست که هدیه گرفتن و هدیه دادن رسمی شناخته شده در دیدارهای دو جانبه بین کشورهای دوست محسوب می شود و سران غالباً در پایان دیدارهای دوستانه هدیه ای را به رسم بنا گذاشتن نهال دوستی مبادله می کنند.

سفرهای رؤسای جمهور اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و همانگونه میهمانان رسمی در جمهوری اسلامی ایران هدیه ای را متناسب با تاریخ و تمدن ایران دریافت می کنند، سران نظام اسلامی نیز در کشورهای میزبان با هدایایی خاص بدرقه می شوند. این هدایا که بخشی مهم از میراث معنوی و سیاسی کشور محسوب می شود، می تواند علاوه بر جنبه مادی خود از ارزش معنوی بالایی نیز برخوردار باشد.

*مقصد اول هدایا، آستان مقدس رضوی

به غیر از ابوالحسن بنی صدر رئیس جمهور مخلوع و محمدعلی رجایی بقیه رؤسای جمهوری ایران غالباً سفرهای مختلفی را به منظور دیدارهای رسمی از کشورهای گوناگون داشته اند که در اغلب آنها هدایایی به رسم یادبود به آنان اهداء شده است. دوران ریاست جمهوری مقام معظم رهبری، آیت الله هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد هر کدام یادگارهای منحصر به فرد خود را دارد.

هدایایی که در دوران ریاست جمهوری حضرت آیت الله خامنه ای و زعامت ایشان به عنوان رهبر معظم انقلاب اعطاء شده است به غیر از تعدادی محدود همگی در آستان مقدس رضوی نگهداری می شود.

برخی از این هدایا جزو آثاری است که در سفرهای خارجی ایشان در دوران ریاست جمهوری هدیه شده است و برخی دیگر نیز شامل آثاری است که در دوره رهبری ایشان از سوی مقامات خارجی به ایشان تقدیم شده است.

*هاشمی راه خود را می رود

موزه هدایای ریاست جمهوری دوره آیت الله هاشمی رفسنجانی در شهر رفسنجان و برای جمع آوری هدیه های رسمی و غیر رسمی که از سوی مردم سازمان ها و کشورها به وی تقدیم شده، در نظر گرفته شده است.

موزه ریاست جمهوری رفسنجان در سال ۱۳۷۰ طراحی شد و در سال ۱۳۷۸ توسط سید محمد خاتمی رئیس جمهور وقت افتتاح شد. این ساختمان از ترکیب یک کره عظیم بتنی توخالی به قطر ۳۰ متر در داخل یک مکعب تشکیل شده است. ساختمان اصلی این بنا در سه طبقه اصلی و در دو نیم طبقه و در مساحتی معادل ۵هزار متر مربع ساخته شده است که به جز حیاط مرکزی زیر زمین مابقی بنا مفید در فضای میان کره و مکعب داخل ساختمان ایجاد شده است. فضای اصلی بنا شامل اتاق های اداری انبارهای موزه و اتاق های تحقیق در زیر زمین فضای VIP، آمفی تئاتر، کتابخانه و رستوران در طبقه اول است. همچنین نگارخانه اصلی موزه نیز در طبقه فوقانی می باشد. با وجود این موزه علاوه بر دارا بودن کاربری موزه هم اکنون به محل تجمع دانشجویان رفسنجانی نیز تبدیل شده است.

*از دوران سازندگی تا دوران رفسنجان شناسی

این موزه دارای ۸ غرفه است که در هر کدام برخی از اشیاء تاریخی قرار گرفته است در غرفه دوران کهن ۴۰شیء در غرفه دوران معاصر ۷۰ شیء در غرفه ریاست مجلس و ریاست جمهوری ۱۱۲ شیء در غرفه دوران سازندگی ۱۱۷ شیء و غرفه دفاع مقدس و شهدا با ۵۱ شیء و غرفه رفسنجان شناسی با ۴۵ شیء تشکیل شده است.

*خاتمی به سمت تمرکز

در دوران ریاست جمهوری خاتمی و با به پایان رسیدن دوران ریاست جمهوری وی اندیشه تشکیل یک موزه متمرکز برای نگهداری اشیاء و هدایای رئیس جمهور و همچنین اسناد مرتبط با آن شکل گرفت.

از این رو بر اساس آئین نامه تشکیل یادمان رؤسای جمهور در شورای اسناد ملی مورخ ۲۱ خردادماه سال ۸۴ موزه یادمان رؤسای جمهور تحت نظر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تأسیس شد.

البته موزه یادمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی نیز زیر نظر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اداره می شود. موزه این ساختمان که در مجموعه سعد آباد قرار دارد با حضور سید محمد خاتمی رئیس جمهور وقت در سوم خردادماه سال ۱۳۸۴ افتتاح شد و در این موزه برای سایر دوره های ریاست جمهوری نیز موزه های جداگانه ای در نظر گرفته شده است.

*ساختمان همراهان یا موزه ریاست جمهوری

این موزه در ساختمان شماره ۲۴۰ سعدآباد قرار داشت که در سال ۱۳۱۰ خورشیدی با ۲۵۰۰متر زیربنا ساخته شد و ابتدا برای سکونت فرزند دختر ملک فاروق در نظر گرفته شده بود و پس از انقلاب به سازمان محیط زیست به منظور ایجاد موزه تاریخ طبیعی تعلق گرفت اما در جریان کنفرانس سران کشورهای اسلامی برای اسکان همراهان سران کشورها تخصیص داده شد و در نهایت با مصوبه هیئت دولت استفاده از این بنا با کاربری فرهنگی به سازمان اسناد و کتابخانه ملی واگذار شد.

این موزه شامل ۲۰۰ هدیه از دوران ریاست جمهوری مقام معظم رهبری و ۲۰۰۰هدیه از دوران ریاست جمهوری خاتمی شامل قلب شیشه ای اهدایی رئیس جمهور فرانسه و همچنین هدایایی از یاسر عرفات، پاپ ژان پل دوم و کوفی عنان دبیر کل سازمان ملل می شود.

*موزه ای که خاتمی باز کرد، احمدی نژاد بست

اما به نظر می رسد که ادامه کار این موزه دولت مستعجل بود چرا که در تاریخ چهارم آبان ماه سال ۱۳۸۴ حق استفاده از ساختمان موزه و هدایای ریاست جمهوری به سازمان میراث فرهنگی اختصاص یافت و از آن تاریخ به بعد فعالیت این موزه تعطیل شد البته بر اساس چارت بندی جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی که در دولت نهم تشکیل شد گردآوری، حفظ و نگهداری کلی اشیاء و اسناد رؤسای جمهور به رئیس عالی هیئت امنای کتابخانه ملی اهداء شد،

گرچه باز هم قرار بود تا این موزه بر اساس پیشنهاد اسفندیار رحیم مشایی رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری زیر نظر مدیریت مجموعه سعدآباد برگردد، اما این پیشنهاد هم تاکنون محقق نشده است.

*سرنوشت هدایای احمدی نژاد در انظار دولت آینده

این که در نهایت سرنوشت موزه یادمان نهاد ریاست جمهوری به کجا می رسد، مساله ای که به نظر می رسد در دولت آینده مشخص شود.

احمدی نژاد هم در بیش از صد سفر خارجی خود هدایای بسیاری را به نمایندگی از ملت ایران دریافت کرده است که بخش اعظم آن در اسفند ماه سال ۹۱ به منظور کمک به نهادهای خیریه از جمله کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی به فروش رسیده است و برخی دیگر از این هدایا نیز در انبارها قرار دارد.

با این حال هم چنان مصوبه دولت در مورد ایجاد یادمانی برای هدایای ریاست جمهوری و انتقال مسئولیت آن به سازمان اسناد رسمی مشروعیت دارد، مگر آن که تصمیم دیگری در این باره از سوی دولت آینده گرفته شود.