پیش بینی ۵ کارشناس از بورس ۱۴۰۰

هفته پایانی سال ۱۳۹۹ برای بورس هفته ای پر از ابهام بود. هفته ای که شاید کمتر کسی فکر می‌کرد روند نزولی به اتمام برسد و کماکان نیز خوش بینی در اهالی بازار دیده نمی شود.سال ۱۳۹۹، سالی مملو از آموزش و تجارب پر غرامت، چه تلخ و شیرین بود. نیمه اولی پر هیجان، پاییز پر اضطراب و زمستانی مایوس کننده.

با وجود آنکه نرخ بازدهی بورس شاخص کل سهام با ثبت رشد ۱۵۵ درصدی صدرنشین بازارهای دارایی شد اما سقوط شاخص از قله تاریخی در نیمه تابستان بسیاری از تازه واردگان بازار را دچار زیان کرده بود. در سالی که صدور کدهای بورسی و ورود پول نیز رکورد شکست بازار در حالی سال را به پایان برد که بحران اعتماد فصل مشترک دیدگاه اکثر کارشناسان بود. با وجود اینکه شاخص در آخر سال بالاترین رقم از ۲۲ دی ماه بود اما سهامداران نگران سال ۱۴۰۰ هستند.

برخی تصور می کنند به دلیل این بحران اعتماد بورس نمی تواند از روند نزول خارج شود اما گروهی دیگر تصور می کنند کاهش سطح توقع از کسب سودهای رویایی در بورس و دوری از خرید و فروش‌های مکرر به قصد کسب سود کوتاه‌مدت می‌تواند آغازی باشد برای تعیین استراتژی در سال ۱۴۰۰. در این چارچوب بورس سود دارد اما نه به اندازه ای که برخی زیان دیدگان تصور می کنند. در این نظر خواهی ۵ دیدگاه درباره بورس ۱۴۰۰ مرور شده است با این توضیح که دیدگاه آقایان سوری، ایمانی راد و ملکی از سالنامه تجارت فردا وام گرفته شده است.

ورودی بورس کم می شود؟

داود سوری: با وجود عملکردی که دولت در بازار سرمایه داشته است اعتماد به بازار کاسته شده و پیش بینی می شود تقاضای کمتری برای ورود به بازار سهام وجود داشته باشد این کاهش استقبال در حالی است که خیلی متغیرها به نفع بازار سرمایه در حال حرکت است. اما به دلیل محدودیت بودن گزینه های سرمایه گذاری در ایران خانوارها امکان دیگر نیز برای پس انداز و سرمایه گذاری ندارند بنابراین فکر می‌کنم به همین ترتیبی که سال قبل نقدینگی و پس‌اندازهای مردم توزیع شد، مجددا بین همین دارایی‌ها توزیع شود. اما به دلیل عملکرد دولت سهم بورس کمتر از سال قبل باشد.

دو محرک قوی بورس ۱۴۰۰

مرتضی ایمانی راد: اثرگذاری تورم و ارز بر ارزش سهام در حال تبدیل به یک فرهنگ عمومی است. از این رو به نظر می‌رسد که تورم و دلار کماکان دو محرک قوی بورس خواهند بود و رشد اقتصادی نمی‌تواند این بازار را تکان داده و به جلو ببرد.

حالا با این تفاسیر و با توجه به اینکه نرخ دلار خیلی آرام بالا خواهد رفت و یک تورم نسبتا بالا حول‌وحوش ۳۰ درصد یا بالاتر از آن را تجربه خواهیم کرد، بنابراین در حد تورم می‌توان انتظار داشت که شاخص بازار سهام بالا برود (منظورم شاخص کل است) و بنابراین اگر در نظر بگیرید که ۳۰، ۴۰ درصد بالا برود، بورس تهران در همین مقیاس‌ها می‌تواند افزایش پیدا کند.

تعدیل شاخص بورس در ۱۴۰۰

مهدی سلطان آبادی: برای پیش بینی بورس باید در کنار تحلیل های کیفی به ابزارهای کمی نیز توجه کرد ابزارهایی که می تواند در کنار اتکا به روند تاریخی به متغیرهای اثر گذار بر بازار سهام نیز توجه داشته باشد. یکی از متغیرهایی که اثر کارشناسان بر روی آن تاکید دارند نرخ تورم است. برای اثر تورم می توان یک نسبت تعریف کرد. که صورت آن عدد شاخص کل بورس باشد و در مخرج آن شاخص قیمت مصرف کننده قرار گیرد. از تقسیم این دو شاخص عددی حاصل می شود که خروجی آن تصویری تورم زدایی شده از شاخص کل بورس است.این نسبت در یک بازه زمانی بلندمدت به خوبی همگرایی و واگرایی شاخص کل بورس از شاخص قیمت مصرف کننده را نشان می دهد.در بررسی که از سال ۱۳۸۳ تا کنون انجام شده روند تاریخی نشان می دهد نسبت تعریف شده تا خرداد ۹۸ از عدد ۵۰۰ بالاتر نرفته است؛ یعنی در تمامی این سال ها عددی که از تقسیم شاخص کل بر شاخص قیمت به دست آمده زیر ۵۰۰ قرار داشته است.به زبان ساده تر وقتی از شاخص کل بورس تهران تورم زدایی می شود در یک دهه و نیم گذشته عدد حاصل شده هیچ گاه بالاتر از ۵۰۰ نبوده است.

نکته دیگر درباره روند حرکت شاخص کل با نسبت تعریف شده است. این روند نشان می دهد شاخص کل از سال ۸۳ که نقطه آغاز بررسی است تا حدود سال ۹۰ با نسبت مورد بحث همگرا بوده است اما همگرایی از سال ۹۰ به هم خورده و سقف ۵۰۰ نیز در سال قبل شکسته شده است. در اقتصاد ایران انتظارات تورمی همواره بالا بوده و در دهه نیز کشور دو بار طمع تحریم ها را تجربه کرده است اما تا سال قبل نسبت تعریف شده از روند تاریخی خود فاصله نگرفته است جزء سال قبل. با این حساب می توان گفت تعدیل شاخص تا بازگشت آن به روند تاریخی وجود دارد.

شاخص زیر یک میلیون نمی رود

بهروز ملکی: یکی از پرسش های که پیش روی سهامداران قرار دارد آینده شاخص کل است اگر در سال قبل سقف شاخص محل سئوال بود امسال کف شاخص محل سئوال است و این نکته که آیا شاخص زیر یک میلیون می رود؟ از دیدگاه من در سال ۱۴۰۰ احتمال کمی برای تنزل شاخص به زیر یک میلیون واحد وجود دارد. اما درخصوص سقف ممکن است در صورت اعمال برخی دوپینگ‌ها، افزایش قابل‌توجهی را تجربه کند. نرخ دلار نیز بسته به اینکه چه اتفاقاتی برای FATF و برجام و انتخابات ایران می‌افتد می‌تواند نوسان کند.

تعدیل شاخص ادامه دار است

رضا خسروی: نسبت قیمت به درآمد یکی از متغیرهای کماکان مهم در بازار است وقتی این نسبت در بازار با قیمت دلار ۲۵ هزار تومان حدود ۶ است اگر قیمت دلار پایین تر بیاید به دلیل وابستگی ۷۰ درصد شرکت های داخل بورس به نرخ ارز این نسبت نیز باید پایین آید. زیرا نمی توان انتظار داشت قیمت دلار نزولی باشد و درآمدهای شرکت های متاثر از این نرخ افزایشی باشد. از این دید تصور می کنم شاخص بورس در سال ۱۴۰۰ بر پایه متغیرهای بنیادی امکان صعود ندارد مگر اینکه وضعیت حاکم بر اقتصاد ایران مشابه نیمه اول سال گذشته شود. در این حالت شاید کمی برگشت شاخص وجود داشته باشد اما نه به اندازه سال قبل.