کرونا چه زمانی به پایان می رسد؟

کارشناسان بهداشت عمومی پاسخی به این پرسش می‌دهند که مطلوب شما نیست: کووید-۱۹ هرگز پایان نخواهد یافت.

کرونا در مسیر تبدیل شدن به یک بیماری آندمیک یا بوم‌گیر (بومی) است؛ یعنی بیماری‌ای که بدون توجه به اینکه ما چه کار انجام دهیم همیشه جزئی از محیط زیست‌ ما خواهد بود.

گرچه بارها مقامات کشورها از ناپدید شدن ویروس کرونا در زمانی در آینده سخن گفته‌اند، کارشناسان می‌گویند این ویروس برای آینده قابل پیش‌بینی یعنی سال‌ها، در کنار ما خواهد بود.

سازمان جهانی بهداشت در چنین روزهایی در یک سال پیش در ۱۱ مارس ۲۰۲۰ (۲۰ اسفند ۱۳۹۸ّ) پاندمی یا عالم‌گیری کووید-۱۹ را اعلام کرد. سازمان جهانی بهداشت در آن هنگام درباره بی‌عملی بسیاری از کشورهای جهان در برابر آن هشدار داده بود. یک سال بعد، این ویروس ۱۱۸ میلیون نفر را در سراسر جهان آلوده کرده و بیش از ۲.۶ میلیون نفر را کشته است.

در طول این مدت، چند واکسن موثر کووید-۱۹ با سرعتی بی‌سابقه ساخته شده‌اند و تاکنون حدود ۳۳۰ میلیون نفر در جهان این واکسن‌ها را دریافت کرده‌اند.

واکنش پژوهشگران به زمان پایان کرونا

اما پژوهشگران می‌گویند اغلب بیماری‌های عفونی که بشر با آنها در حال مقابله بوده است، هیچ‌وقت کاملا ریشه‌کن نشده‌اند و به نظر نمی‌رسد کووید-۱۹ نیز در این مورد استثنایی باشد.

هر چه میکروبی واگیرتر باشد، کنترل‌کردن آن سخت‌تر است. کروناویروس جدید یک ویروس تنفسی بسیار واگیر است که حتی قبل از ایجاد علائم در افراد دچار عفونت به دیگران سرایت می‌کند. از طرف دیگر ظهور گونه‌های جدید جهش‌یافته واگیرتر کروناویروس کار کنترل را آن مشکل‌تر هم کرده و به نظر می‌رسد هنوز زمان زیادی تا تعیین سرنوشت جدال ما با آن باقی مانده است.

انسان‌ها پیش از ظهور کووید-۱۹ هم با بیماری‌های عفونی بوم‌گیر روبه‌رو بوده‌اند. آنفلوانزا و سرخک نمونه‌ای از چنین بیماری‌هایی هستند. هر دوی این بیماری‌های ویروسی با وجود دهه‌ها واکسیناسیون و سایر اقدامات مهارکننده همچنان کم و بیش هر سال به شماری از افراد منتقل می‌شوند.

از طرف دیگر این ویروس فقط نوع جدیدی از کروناویروس‌ها است که سال‌ها است در میان ما در چرخش بوده‌اند و چهار نوع‌شان عامل سرماخوردگی معمولی هستند. کروناویروس جدید عامل کووید-۱۹ هم تاکنون چندین جهش پیدا کرده است که آن را واگیرتر و بالقوه مرگبارتر کرده است.

تنها بیماری عفونی در تاریخ مدرن که در همه دنیا ریشه‌کن شده است، آبله است که سازمان جهانی بهداشت در سال ۱۹۸۰ ریشه‌کنی آن را اعلام کرد. اما حدود دویست سال طول کشید تا نخستین واکسن آبله در جهان تولید شود. آبله همچنین واگیری نسبتا آهسته‌ای است و افراد مبتلا به آن دچار دانه‌های پوستی مشخصی می‌شدند که شناسایی و کنترل آن را آسان‌تر می‌کرد.

کرناویروس‌جدید هم بسیار واگیرتر است و هم بسیاری از موارد عفونت آن بی‌علامت هستند. با نگاه کردن کردن به کسی نمی‌توان دریافت که او دچار کروناویروس هست یا نه. همچنین اکنون می‌دانیم که کووید-۱۹ می‌تواند علاوه بر انسان‌ها به سایر حیوانات هم منتقل شود و موارد عفونت ثابت‌شده آن در ببر، گوریل، میمون‌، مینک و نیز سگ‌ها و گربه‌های اهلی گزارش شده است.

دانشمندان می‌گویند همین این عوامل ریشه‌کنی کامل این ویروس را چه در جمعیت انسانی و چه منابع طبیعی تقریبا ناممکن می‌کند.

یک مشکل دیگر این است که بسیاری از افرادی ممکن است حتی در صورت در اختیار بودن واکسن - به دلایل پزشکی یا به علت مخالفت شخصی با واکسن- واکسینه نشوند، در نتیجه همیشه بخش‌هایی از جمعیت جهان وجود خواهند داشت که به ویروس آسیب‌پذیر باشند و ویروس در میان آنها انتشار یابد.

اما باقی ماندن کووید-۱۹ به معنای آن نیست که زندگی انسان‌ها مانند یک سال گذشته همچنان مختل خواهد ماند. واکسیناسیون و اقدامات مهار بیماری نهایتا پاندمی یا عالمگیری ویروس را کنترل خواهد کرد و کووید-۱۹ بالقوه به یک بیماری دیگر مانند آنفلوآنزا تبدیل خواهد شد که ما باید بیاموزیم با آن زندگی کنیم.

آنفلوآنزای فصلی هر سال در فصول سرد باعث مرگ‌ شمار بسیاری از افراد آسیب‌پذیر می‌شود و با این وجود آنقدر به بیماری آشنایی بدل شده است که شمار بسیاری از افراد حتی اهمیتی به واکسن زدن سالانه در برابر آن را نمی‌دهند.

در نهایت ممکن است واکسن زدن برای محافظت در برابر کووید-۱۹ یک کار سالانه بدل شود. ممکن است ماسک زدن به رفتاری شایع‌تر به خصوص در میان سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای بدل شود و ممکن است شکل روابط ما با دیگران حتی نزدیکانمان -حضور رودرو یا تماس مجازی- را واکسینه‌شدن یا نشدنشان تعیین کند.