پیشنهاد عادل برای ساخت سریال «دهخدا»

به گزارش پارس به نقل از فارس، دومین شب از مجموعه نشست های « شب های ایرانشهر» به علی اکبر دهخدا ادیب، شاعر و سیاستمدار ایرانی و آثار ارزشمند وی اختصاص داشت.

براساس این گزارش، اجرای این بزرگداشت بر عهده سهیل محمودی بود. مجید سرسنگی ضمن خیرمقدم در ابتدای این مراسم از حدادعادل دعوت کرد تا درباره دهخدا سخنرانی کند.

غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این مراسم اظهار داشت: دهخدا از مردان بزرگ تاریخ ایران است. او از مردان بزرگ تاریخ معاصر ماست، از مردانی است که در انتقال ارزش های مثبت دوران تجدد به ایران نقش بزرگی ایفا کرده و سهم بسزایی دارد.

وی افزود: در گسترش علم و فرهنگ، ارتقای دانش و بسط آزادی در این کشور، دهخدا سهمی فراموش ناشدنی دارد؛ زندگانی دهخدا پرفراز و نشیب است، اما اگر کسی همت می کرد و فیلمی از زندگانی دهخدا می ساخت و آن فیلم به صورت یک سریال تلویزیونی پخش می شد، می توانست بسیار جذاب باشد (به اعتقاد من باید روزی کسی این همت را انجام دهد) .

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ضمن موفق شمردن دهخدا در این عرصه، تلاش های وی را ماندگار خواند و افزود: شخصیت دهخدا در چند عرصه بسیار موفق بود، عصر نخست در حوزه روزنامه نگاری است، او روزنامه صوراسرافیل را با جهانگیرخان منتشر می کرد؛ در دوران استبداد صغیر، روزنامه ای بوده که وقتی محمدعلی شاه کودتا می کند میرزا جهانگیرخان شیرازی را به جرم انتشار این روزنامه به این دلیل که دهخدا با نام « دخو» چرند و پرند را منتشر می کرده اعدام می کند، در این زمان دهخدا هم فراری می شود، چرا که اگر محمدعلی شاه به او دست می یافت اعدام می شد.

این نماینده مجلس با اشاره به اینکه دهخدا سعی کرد در پاریس صوراسرافیل را منتشر کند، ولی در سال ۱۳۲۷ پس از عدم موفقیت در پاریس، سروش را در استانبول با افکار مشروطه خواهی و آزادیخواهی منتشر کرد، افزود: از جنبه های دیگر زندگی دهخدا انتشار همین مجله سروش است. اما جنبه دوم فعالیت های او سیاسی است. بلافاصله پس از استبداد صغیر، از دو شهر دهخدا به عنوان نماینده مجلس انتخاب می شود. این دو شهر تهران و کرمان بودند. انتخاب دهخدا از سوی مردم کرمان به این دلیل بود که او برای دفاع از حق مردم در برابر حاکم مستبد کرمان ایستاد، از این رو با رأی مردم این شاعر و سیاستمدار وارد مجلس شده و به اعتدالیون می پیوندد که بخشی از فعالیت های سیاسی او محسوب می شود.

حداد عادل به عرصه سومی اشاره و عنوان کرد: حقوقدانی و مدیریت دهخدا در مدرسه سیاسی و مدرسه حقوق و دانشکده حقوق بود، او جزو اولین درس خوانده های مدرسه سیاسی بوده است. دهخدا بعدها رئیس این مدرسه سیاسی می شود و پس از آن مدرسه حقوق و علوم سیاسی تشکیل می شود که پیش از تأسیس دانشگاه تهران به ریاست دانشکده حقوق انتخاب شده و تا سال ۱۳۲۰ این مدیریت را ادامه می دهد.

رئیس فرهنگستان زبان فارسی فعالیت دیگر دهخدا را علمی دانست و تصریح کرد: دهخدا هم در ایران خوب درس خوانده بود و هم علم و سواد حوزه ای، ادبیت و عربیت قدیم را به خوبی فراگرفته و با ادبیات فارسی آشنا بود، ضمن اینکه دو سالی هم در اروپا بود و با تمدن فرنگی و عربی از نزدیک آشنا بود. او همت خود را صرف تألیف می کند و به سراغ امثال الحکم می رود و جامع ترین امثال الحکم را در چهار جلد منتشر می کند.

این مقام مسئول به عرصه تألیف هم اشاره و اضافه کرد: کار اصلی دهخدا در عرصه تألیف و فعالیت های علمی، همان لغت نامه است که مجموعه لغت نامه ۲۲۲ جزوه است که از سال ۱۳۱۸ تا ۱۳۵۸ طول کشیده است. این مجموعه بزرگ و سترگ لغت نامه به فارسی زبانان هدیه شده است، در واقع این اثر خزانه لغت فارسی، پیکره واژگان فارسی است و ما در هر لغت نامه دیگری که پس از آن منتشر می شود هنوز جانشینی برای این اثر نیامده است. از این جهت دهخدا حق ویژه ای به گردن همه فارسی زبانان جهان دارد.

حداد عادل بخشی از فعالیت های دهخدا را مقارن با جنگ جهانی اول خواند و ادامه داد: در این هنگام، دهخدا از ترس به روستاهای شهر کرد پناه می برد و دو سال و نیم در نزد خوانین بختیاری مهمان بود.

وی ادامه داد: دهخدا در زمان مصدق به حکم طبیعت آزادیخواهی از دولت مصدق پشتیبانی می کند. وقتی که کودتا می شود نام دهخدا در روزنامه ها اعلام می شود که در غیاب شاه رئیس شورای سلطنت بوده است، پس از کودتای ۲۸ مرداد دهخدا مغضوب بوده و دوباره او را به دادگاه احضار می کنند.

این نویسنده با اشاره به اینکه اشعار دهخدا اگرچه زیاد نیست اما از استواری لازم برخوردار است، به سبک شاعرانه « دخو» اشاره و لازمه بررسی آن را جلسه ای جداگانه خواند.

رئیس فرهنگستان زبان فارسی عنوان کرد: دهخدا هر چند سال یکبار باید به نسل جوان معرفی شود تا مردم بدانند وضع امروز ایران نتیجه تلاش چه بزرگانی در گذشته بوده است.

حداد عادل تصریح کرد: فرهنگستان زبان و ادب فارسی موفق شده ۷۰ سال پس از کار سترگ دهخدا به تألیف فرهنگ جامع زبان فارسی اقدام کند. از ابتدای تأسیس فرهنگستان به این نتیجه رسیده بودیم که با تحولی که در دانش فرهنگ نویسی در جهان رخ داده و پیشرفت هایی که در زبان شناسی در راستای روش های فرهنگ نگاری فراهم آمده و اسباب جدیدی که برای تسهیل کار اختراع شده، همچنین نسخه های خطی کشف و چاپ شده، واژگان جدید لازم است و باید یک لغت نامه دهخدای دیگری پاسخگوی احتیاجات امروزی ایرانیان باشد و تألیف شود.

وی در پایان گفت: خوشبختانه دکتر علی اشرف صادقی در فرهنگستان این کار را قبول کرد و جلد اول این کتاب فرهنگ جامع زبان فارسی پس از ۱۸ سال منتشر و حرف آ اردیبهشت ماه در نمایشگاه کتاب در بیش از ۱۲۰۰ صفحه منتشر شد. پیش بینی ما برای ادامه تا ۳۰ جلد و ۴۰ هزار صفحه است، اما این روزها که مشکل بودجه پیش آمده، یکی از دغدغه های من ادامه این کار و تسریع در تألیف است، اما کار دشوار است.