اقدامات عربستان در «المَهَرِه» یمن و تأثیر آن در منافع عمان

یک اندیشکده آمریکایی در گزارشی به اقدامات دولت سعودی در استان «المَهَرِه» یمن و تأثیری که این اقدامات علیه منافع کشور عمان دارد، پرداخته است.

دولت سعودی علی‌رغم بی نتیجه بودن جنگ پنج ساله در یمن، اما در برخی مناطق این کشور به خصوص المهره، طرح‌های منفعت‌طلبانه‌ای را پیش می‌برد که در تضاد با منافع عمان قرار گرفته است.

مؤسسه «جیمز تاون» آمریکا در این باره نوشت که کشور عمان علی‌رغم بی طرفی که در سیاست خارجی مرتبط با تحولات منطقه در پیش گرفته، اما بحران یمن به شکل فزاینده‌ای به تهدیدی برای منافع ملی عمان به علت آن‌چه در المهره می‌گذرد، تبدیل شده است.

به نوشته این اندیشکده، سیاست خارجی که سلطان قابوس برای عمان ترسیم کرده بود، باعث شده تا این کشور در میان کشورهای منطقه و جهان بعنوان یک بازیگر میانجی و تسهیل کننده مذاکرات متعدد شناخته شود. در موضوع یمن نیز عمان بارها بعنوان واسطه برای پایان جنگ عمل کرده است.

بنابراین گزارش، پیش  از آغاز جنگ در سال ۲۰۱۵، سلطان قابوس و مشاورانش بارها به دولتمردان سعودی بابت مخاطرات جنگ یمن هشدار دادند، اما سعودی‌ها و اماراتی‌ها هیچ‌گاه به توصیه عمانی‌ها توجه نکردند. اما اکنون و پس از گذشت نزدیک به شش سال از جنگ، دولت امارات و عربستان سعودی تلاش دارند ضمن حفظ آبروی خود جنگ را تمام کنند و در این‌جا عمان بارها نقش میانجی را بازی کرده و اخیرا نیز در مسأله تبادل اسرا، مسقط نقش‌آفرینی کرد.

اندیشکده «جیمز تاون» در ادامه نوشت که دولت عربستان سعودی در مقابل اقدامات عمان، حضور نظامی خود را در  استان المهره یمن گسترش داده و همزمان دست به اقدامات فرهنگی و آموزشی برای تغییر بافت فرهنگی این استان همجوار با عمان زده است که از میان این اقدامات می‌توان به تأسیس مدارس دینی سلفی در المهره اشاره کرد. با توجه به اینکه کشور عمان و استان المهره یمن دارای بافت فرهنگی تکثرگرا هستند، تمرکز سلفی‌ها در نزدیکی عمان تهدیدی برای جامعه این کشور محسوب می‌شود.

از سوی دیگر دولت ریاض به اشغال و بسط نفوذ خود در المهره از این رو که عربستان را به خلیج عدن مرتبط می‌سازد، طمع دارد و این ارتباط سرزمینی می‌تواند آرزوی دیرینه سعودی‌ها را برای ساخت خط لوله نفت به سوی دریای سرخ و کاهش وابستگی به تنگه هرمز تا حدودی تحقق بخشد.

«جیمز تاون» در ادامه نوشت که سعودی‌ها به عملیات نظامی و نفوذ خود در المهره، بعنوان ابزاری برای تحت فشار گذاشتن عمان برای خروج از محور ایران و قطر استفاده می‌کنند. به خصوص اینکه عمان هم از لحاظ فرهنگی و نظامی شکننده است و هم اقتصاد ضعیف‌‌تری دارد و اتفاقاتی که در المهره و مجاور عمان می‌افتد، عامل نگرانی مهمی برای مقامات مسقط است.

این اندیشکده آمریکایی در بخش پایانی گزارش خود نوشت که امکان موفقیت ریاض در المهره بسیار پایین است، از این رو که جامعه قبیله‌ای این استان سال‌هاست ساز ناسازگاری با سیاست‌های دولت سعودی سر داده و اعتراضات و تحصن‌ها و درگیری‌ها نشان از این واقعیت دارد و در این میان شاید این دولت سعودی باشد که به نفوذ عمان در میان قبائل استان المهره برای آرام کردن اوضاع نیاز دارد.